در تازه‌‌ترین گزارش فصلی سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (یونیدو) دریچه‌‌ای به سوی تحولات پویای بخش تولید در سه‌ماه پایانی سال ۲۰۲۳ گشوده شده است...
این گزارش، حاکی از افزایش ۱.۵درصدی متوسط تولید صنعتی جهانی در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۲۲است. رشد یک درصدی این بخش در مقایسه با سه‌ماهه قبل، نوید ورود روند تولیدات جهانی به فاز پویاتری را پس از رکود رشد از نیمه دوم سال ۲۰۲۲می‌دهد. نگاهی به گذشته، چالش‌‌های متعدد پیش روی بخش تولید در سال ۲۰۲۳را آشکار می‌کند. نرخ بالای تورم جهانی، منجر به کاهش تقاضا شده و اختلالات مداوم در زنجیره تامین و پیامدهای درگیری‌‌های منطقه‌‌ای، بر پیچیدگی این چالش‌‌ها افزوده‌‌اند. کمبود نیروی کار ماهر در برخی صنایع و بلایای طبیعی روزافزون، که هم اکنون بر تولید تاثیر می‌‌گذارند، ضرورت پاسخی هماهنگ و پایدار از سوی رهبران جهانی را بیش از پیش نمایان می‌کند. در سه‌ماه پایانی سال ۲۰۲۳، تاریکی رکود بر سر صنعت جهان سایه افکنده بود. در حالی که اکثر مناطق با افت تولید روبه‌رو بودند، تنها منطقه آسیا و اقیانوسیه با رشدی ۳.۴درصدی، نوری از امید را در دل فعالان اقتصادی روشن نگه داشت. آفریقا و آمریکای شمالی، هر کدام به ترتیب ۰.۷و ۰.۵درصد از تولید خود را از دست دادند. اروپا و آمریکای لاتین و منطقه کارائیب نیز با افت بیش از یک درصدی، وضعیتی ناگوارتر را تجربه کردند. آمارها نشان می‌دهد که بخش تولید در آسیا و اقیانوسیه در مقایسه با سایر نقاط جهان، در مسیر رشدی پویا و چشمگیر قرار گرفته است. این منطقه نه تنها در مقایسه سالانه، بلکه در مقایسه فصلی نیز بالاترین نرخ رشد را در میان تمام مناطق جهان به خود اختصاص داده است. چین، به عنوان موتور اصلی این رشد، با اتکا به پویایی و سهم بالای خود در تولید منطقه‌‌ای، در مقایسه با سال گذشته، ۴.۹درصد رشد را تجربه کرده است. همچنین، بخش تولید این کشور در مقایسه با فصل قبل، شاهد رشد ۱.۹درصدی بوده است. اما عملکرد سایر کشورهای این منطقه با سهم قابل‌توجه در تولید، یکسان نبوده است. هند، اندونزی و کره‌جنوبی، هر کدام با رشدی بیش از ۴.۰درصد در مقایسه سالانه، در مسیر پیشرفت قرار دارند. در مقابل، ژاپن با منفی ۰.۳درصد، تایوان با منفی ۲.۴درصد و تایلند با منفی ۴.۷درصد افت تولید، وضعیتی نامناسب را تجربه می‌کنند. در سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۳، صنعت اروپا با چالش‌‌هایی روبه‌رو بود. تولیدات این بخش در مقایسه با سال قبل، ۱.۳درصد کاهش یافت. با این حال، در مقایسه با سه‌ماه قبل، رشدی متوسط ۱.۲درصدی را تجربه کرد. بررسی عملکرد کشورهای اروپایی نشان می‌دهد که آنها مسیرهای رشدی متفاوتی را در پیش گرفته‌‌اند. آلمان، ایتالیا و سوئیس با افت قابل‌توجهی در تولیدات سالانه مواجه شدند. به ترتیب، این کشورها ۳.۸، ۲.۴و ۲.۱درصد از تولید خود را از دست دادند. در مقابل، دانمارک، یونان و بریتانیا با رشد تولید در سال ۲۰۲۳روبه‌رو بودند. این کشورها به ترتیب ۱۰، ۵.۶و ۱.۶درصد افزایش تولید را تجربه کردند. آمارها نشان می‌دهد که رشد تولید صنعتی در آمریکای لاتین و کارائیب در سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۳برای بار دیگر با افت ناخوشایندی روبه‌رو شده است. نرخ رشد این بخش در این منطقه به منفی ۱.۵درصد رسیده است. در میان بزرگ‌ترین اقتصادهای آمریکای لاتین، آرژانتین و مکزیک بیشترین افت تولید را تجربه کرده‌‌اند. تولید در این دو کشور به ترتیب ۵.۸و ۰.۸درصد کاهش یافته است. برزیل، دیگر غول اقتصادی این منطقه، در مقایسه با سال قبل، هیچ رشدی در بخش تولید نداشته است. آمریکای شمالی نیز از این چالش‌‌ها در امان نمانده است. این منطقه در سه‌ماهه جاری با کاهش ۰.۵درصدی تولید روبه‌رو شده است. عملکرد ایالات متحده آمریکا نیز مشابه کل آمریکای شمالی بوده است. در نهایت، بخش تولید کانادا با تغییری اندک (منفی ۰.۱درصد)، تقریبا بدون تغییر باقی مانده است. داده‌‌‌‌‌‌های تفکیک‌‌‌‌‌‌شده نشان می‌دهد که فعالیت صنعتی در کشورهای با درآمد بالا و صنعت پیشرفته در طول سال ۲۰۲۳روندی کاهشی داشته است. این کاهش در سه‌ماهه اخیر سال به ۰.۹درصد در مقایسه با سال گذشته رسیده است. در همین زمان، گروه کشورهای با درآمد متوسط و صنعت پیشرفته (شامل چین) به افزایش تولید ۳.۷درصدی دست یافتند. رشد تولید این گروه با توجه به سهم قابل‌توجه چین در این گروه، به شدت تحت‌تاثیر عملکرد این کشور قرار دارد. سایر کشورهای با درآمد متوسط و صنعت پیشرفته رشد اندک ۰.۳درصدی در بخش تولید را تجربه کرده‌‌اند، هرچند که این رقم در کشورهای مختلف بسیار متفاوت بود. برخی از کشورها مانند کاستاریکا و سریلانکا با رشدی پویا برابر با ۷.۵درصد مواجه شدند، در حالی که برخی دیگر با افت قابل‌توجهی روبه‌رو شدند (بلغارستان ۸.۴- درصد، اردن ۳.۷- درصد، پرو ۸.۲-درصد و تایلند ۴.۷- درصد). گروه اقتصادهای صنعتی نوظهور، متشکل از کشورهای با درآمد کم و متوسط است که در سال‌های اخیر، پویایی قابل‌توجهی در بخش تولید خود نشان داده‌‌اند. این گروه، علاوه بر چند اقتصاد صنعتی، شامل اقتصادهای در حال صنعتی شدن نیز می‌شود که اگرچه هنوز در مراحل اولیه توسعه صنعتی قرار دارند، اما رشد قابل‌توجهی در بخش تولید تجربه کرده‌‌اند. بخش تولید در گروه اقتصادهای صنعتی نوظهور، عملکردی نسبتا مثبت داشته است. این بخش، به طور قابل‌توجهی از میانگین جهانی و همچنین میانگین کشورهای صنعتی پیش است. این گروه در سه‌ماهه چهارم ۲۰۲۳، پس از رشد ۴.۲درصدی در سه‌ماهه قبل، به رشد ۴.۶درصدی دست یافتند.
