ارزیابی‌ها حاکی از این است که پنج کشور امارات متحده عربی، هلند، چین، ترکیه و آلمان پیشتازان سرمایه‌گذاری در ایران بوده‌اند. طبق بررسی‌ها بیشترین حجم سرمایه‌گذاری خارجی در سال گذشته در بخش‌های «محصولات از توتون و تنباکو»، «محصولات غذایی و آشامیدنی»، «سایر محصولات کانی غیرفلزی»، «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» و «کک و فرآورده‌های حاصل از نفت» صورت گرفته است.
افت بیش از ۱۴ درصدی جذب سرمایه در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ از دیگر نکاتی است که در پرونده جذب پول خارجی سال قبل دیده می‌شود. گزارش سرمایه‌گذاری‌های خارجی مصوب تحت پوشش قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی در بخش صنعت، معدن و تجارت در سال ۱۳۹۸ منتشر شد. بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی «دفتر سرمایه‌گذاری و تامین منابع مالی وزارت صمت»، ایران توانسته در سال ۹۸ از سه بخش صنعت، معدن و تجارت، ۸۵۴ میلیارد دلار برای ۸۲ طرح، سرمایه جذب کند. مقایسه روند جذب سرمایه در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ حکایت از آن دارد که حجم سرمایه‌گذاری‌های خارجی با افت حدود ۶/ ۱۴ درصدی مواجه شده است. کارنامه مجوز جذب پول خارجی سال ۹۷ نشان می‌دهد بیش از یک میلیارد دلار سرمایه برای ۸۳ طرح از سوی هیات سرمایه‌گذاری خارجی تایید شده است؛ در حالی که کارنامه جذب پول سال ۹۸ با رقم ۸۵۴ میلیون دلار بایگانی شد. البته به لحاظ تعداد، وضعیت طرح‌های خارجی مصوب شده در سال ۱۳۹۷ کمی بهتر از پروژه‌های سرمایه‌گذاری سال ۹۸ است. طبق بررسی‌ها، پرونده جذب سرمایه‌گذاری خارجی ۱۳۹۷ با ۸۳ طرح و پرونده جذب پول خارجی سال ۱۳۹۸ با ۸۲ طرح مصوب بسته شده است.
فرود سرمایه در ۲۳ استان
اما سرمایه‌ها در کدام شهرها فرود آمده‌اند؟ طبق آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، ۲۳ استان کشور در سال ۹۸ پذیرای سرمایه و سرمایه‌گذاران خارجی بوده‌اند. توزیع استانی تعداد سرمایه‌گذاری خارجی مصوب در سال ۱۳۹۸ نشان دهنده سهم بالای تعداد سرمایه‌گذار خارجی در استان «خراسان رضوی» با تعداد ۲۰ طرح است. «تهران» هم با ۱۱ طرح مصوب شده، در رتبه دوم و استان‌های «قزوین»، «آذربایجان شرقی» و «خوزستان» به‌طور مشترک در رتبه سوم (هر استان با تعداد ۵ طرح) در این بازه زمانی قرار گرفته‌اند.
اما بررسی سهم استان‌ها براساس حجم سرمایه‌گذاری خارجی مصوب طی سال ۱۳۹۸، از نقش پررنگ استان‌های دیگر کشور در جذب سرمایه حکایت دارد. نمودارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد چهار استان «زنجان»، «خراسان رضوی»، «کرمانشاه» و «هرمزگان» بیش از ۵۴ درصد حجم سرمایه‌گذاری خارجی مصوب در کشور را در این دوره به خود اختصاص داده‌اند.
براساس داده‌های آماری، «زنجان» با جذب ۱۸ درصد از سرمایه‌گذاری‌ها در سکوی نخست، «خراسان رضوی» با جذب ۱۵ درصد از سرمایه‌ها و «کرمانشاه» با جذب ۱۳ درصد در رتبه‌های دوم و سوم ماراتن تزریق پول خارجی ایستاده‌اند.
پس از این استان‌ها، «هرمزگان» با جذب ۸درصد سرمایه‌گذاری‌ها و «تهران» و «فارس» به‌طور مشترک و هر کدام با سهم ۷ درصدی، در رتبه‌های بعدی نمودار سهم استان‌ها براساس حجم سرمایه‌گذاری خارجی قرار گرفته‌اند. همچنین «بوشهر» و «قزوین» به‌طور مشترک و هر کدام با سهم ۶ درصدی در جذب سرمایه‌گذاران خارجی، استان‌هایی بوده‌اند که در سال ۹۸ کشش سرمایه‌گذاری داشته‌اند. طبق آمارها، «آذربایجان‌شرقی» با ۵ درصد، «کردستان» با ۴درصد، «یزد» با ۳ درصد، «کرمان»، «خوزستان» و «مرکزی» به‌طور مشترک و هر کدام با سهم ۲ درصد، «خوزستان» با ۲ درصد و «البرز» و «اصفهان» به‌طور مشترک هر کدام با سهم یک درصد، استان‌هایی بوده‌اند که در جغرافیای جذب سرمایه خارجی سال ۹۸ دیده می‌شوند.
