در حالی که اخبار مذاکرات وین و تجارت خارجی سیگنالهای مثبتی به بازار ارز نمیدهد، وضعیت بلاتکلیف تجارت و تعطیلی بخشهای مختلف با سرکوب تقاضا دلار را کاهشی کرده است. اما کاهش قیمت دلار تا کی دوام خواهد داشت؟
صبح روز دوشنبه بعد از چند روز، دوباره دلار بازار آزاد به زیر ۲۵ هزار تومان رسید. جالب اینجاست که کاهش گاه به گاه قیمت دلار به زیر کانال ۲۵ هزار تومان، در حالی رخ میدهد که سیگنالهای مثبتی برای بازار ارز دریافت نمیشود!
اول اینکه در مذاکرات وین طرفهای برجام اعلام کردهاند که امکان دارد دور هفتم دور پایانی و اعلام نتیجه باشد. آنها همچنین گفتهاند که برای احیای برجام مشکلاتی وجود دارد که حل آن به اراده سیاسی ایران و امریکا بستگی خواهد داشت.
دوم اینکه به دلیل سقوط دو گمرک مرزی ایران و افغانستان به دست طالبان، تجارت ایران با این کشور در مرزهای دوغارون و ماهیرود متوقف شده است.
این یعنی انتظار میرود در صورت تداوم ناآرامیها در افغانستان و توقف صادرات ایران به این کشور، شوکی در حد هشت درصد (میزان تجارت با افغانستان) به صادرات غیرنفتی ایران وارد شود. با توجه به کاهش شدید درآمدهای نفتی در سالهای اخیر، این میزان میتواند تاثیر قابل توجهی بر قیمت دلار بگذارد.
البته این عوامل افزایشی تنها یک سوی بازار است. سوی دیگر ماجرا، وضعیت داخل کشور است که با سرکوب تقاضا در حال خنثیسازی سیگنالهای خارجی است.
به باور فعالان بازار ارز با توجه به پیشروی موج تازه کرونا در ایران، حالا تجارت نه تنها بلاتکلیف مانده و تجار و فعالان اقتصادی تکلیف خود را نمیدانند بلکه اخیرا عملا خوابیده است.
ضمنا با اعمال محدودیتهای جدید کرونایی و تعطیلی بازارها، تقاضا برای کالا و در نتیجه مصارف ارزی کاهش هم کاهش یافته. تعطیلی بانکها و بازار متشکل ارزی نیز مزید بر علت شده! چرا که این تعطیلی بخش دیگری از تقاضای ارزی را نیز سرکوب میکند.
آنطور که معاملهگران و فعالان بزرگ بازار ارز خبر میدهند با آغاز تعطیلیها در هفته گذشته حجم معاملات در بازار ارز نسبت به هفتههای گذشته، کمتر شده. آن هم درحالی که تزریق ارز ادامه داشته است!
بازاریها میگویند دولت سعی دارد تزریق ارز را ادامه دهد تا اصطلاحا بازار احساس خفگی نکند و معاملهگران دچار احساس کمبود نشوند. حتی پنجشنبه با وجود تعطیلی بانکها و بازار متشکل ارزی تزریق و فروش از طریق چند صرافی محدود ادامه یافت که این خود موجب کنترل و کاهش نرخ ارز میشود.
دلار زیر ۲۵ هزار تومان میماند؟
فعالان بازار ارز و صرافها عموما باور دارند که با روی کار آمدن دولت جدید احتمالا حداقل برای چند هفتهای دلار کاهشی خواهد بود. ضمن این که تعطیلیهای روز پنجشنبه نیز تا پایان مردادماه ادامه دارد. این یعنی سرکوب تقاضا حداقل تا یک ماه آینده وجود دارد.
با این حال از نظر کارشناسان بازار بعید نیست که دلار برای مدت کوتاهی در یک دامنه محدود زندانی شود چرا که با توجه به تزلزل سیگنالهای خارجی و تضاد آن با وضعیت داخل کشور، معاملهگران موقعیت خرید و فروش خاصی نگرفتهاند و بیشتر چشم به نوسانات کوتاهمدت دوختهاند.
اما بر کسی پوشیده نیست که به احتمال بسیار زیاد با توجه به کسری بودجه شدید دولت در سال ۱۴۰۰، اگر مذاکرات وین و مساله ورود ارز به کشور هم به نتیجه نرسد، ماندن دلار در کانالهای قیمتی فعلی در بلندمدت ممکن نیست.