printlogo


گزارش «اقتصاد کرمان» از شب همایون صنعتی زاده در کتابفروشی اردیبهشت
در حال و هوای همایون
در حال و هوای همایون
کد خبر: 419
نویسنده : کوثر نمک شناس ‭ ‬به‭ ‬بهانه‭ ‬نهمین‭ ‬سالروز‭ ‬درگذشت‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی‭ ‬زاده،‭ ‬مراسم‭ ‬بزرگداشتی‭ ‬با‭ ‬حضور‭ ‬مردم‭ ‬و‭ ‬جمعی‭ ‬از‭ ‬دوستان‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی‭ ‬زاده‭ ‬در‭ ‬کتابفروشی‭ ‬اردیبهشت‭ ‬برگزار‭ ‬شد‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬استقبال‭ ‬خوب‭ ‬علاقمندان‭ ‬‮«‬همایون‮»‬‭ ‬روبرو‭ ‬شد‭.‬

همایون‭ ‬صنعتی‭ ‬پولدار‭ ‬نبود؛‭ ‬پول‌درآر‭ ‬بود

محمد‭ ‬حسین‭ ‬اسلام‭ ‬پناه‭ ‬فارغ‭ ‬التحصیل‭ ‬رشته‭ ‬معدن‭ ‬از‭ ‬دانشگاه‭ ‬فنی‭ ‬تهران‭ ‬و‭ ‬تحصیل‭ ‬کرده‭ ‬در‭ ‬انگلستان‭ ‬است‭. ‬او‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬بازنشستگی‭ ‬دکانی‭ ‬در‭ ‬بازار‭ ‬کرمان‭ ‬برای‭ ‬صحافی‭ ‬کتاب‭ ‬خود‭ ‬برپا‭ ‬می‭ ‬کند‭. ‬بیشتر‭ ‬او‭ ‬را‭ ‬نسخه‭ ‬شناس‭ ‬و‭ ‬باستان‭ ‬شناس‭ ‬می‭ ‬شناسند‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬کمک‭ ‬مرحوم‭ ‬ایرج‭ ‬افشار‭ (‬اسلام‭ ‬پناه‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬شاگرد‭ ‬او‭ ‬می‭ ‬داند‭) ‬کتاب‭ ‬هایی‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬مورد‭ ‬منتشر‭ ‬کرده‭ ‬و‭ ‬همچنین‭ ‬مقالات‭ ‬بسیاری‭ ‬در‭ ‬مجله‭ ‬ها‭ ‬به‭ ‬چاپ‭ ‬رسانده‭ ‬است‭. ‬اسلام‭ ‬پناه‭ ‬دوست‭ ‬دیرین‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی‭ ‬زاده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬مراسم‭ ‬یادبود‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی‭ ‬او‭ ‬را‭ ‬یک‭ ‬ایرانی‭ ‬اصیل‭ ‬توصیف‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬گفت‭: ‬‮«‬اولین‭ ‬دفعه‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬صنعتی‭ ‬آشنا‭ ‬شدم‭ ‬از‭ ‬او‭ ‬پرسیدم‭ ‬چه‭ ‬کتابی‭ ‬را‭ ‬توصیه‭ ‬می‌کنید‭ ‬که‭ ‬بخوانم؟‭ ‬گفت‭: ‬گلشن‭ ‬راز‭ ‬شیخ‭ ‬شبستری‭. ‬فکر‭ ‬کردم‭ ‬کتاب‭ ‬ساده‌ای‭ ‬است‭. ‬آن‭ ‬را‭ ‬تهیه‭ ‬کردم‭ ‬و‭ ‬خواندم‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬آقای‭ ‬صنعتی‭ ‬گفتم‭ ‬این‭ ‬چه‭ ‬کتابی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬من‭ ‬معرفی‭ ‬کردید؟‭ ‬این‭ ‬کتاب‭ ‬هزار‭ ‬بیت‭ ‬شعر‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬مورد‭ ‬آن‭ ‬صد‭ ‬کتاب‭ ‬تفسیر‭ ‬و‭ ‬حاشیه‭ ‬نوشته‌اند،‭ ‬گفت‭ ‬این‭ ‬دیگر‭ ‬تقصیر‭ ‬خودت‭ ‬است؛‭ ‬به‭ ‬من‭ ‬مربوط‭ ‬نیست‭. ‬از‭ ‬همین‭ ‬جا‭ ‬می‌توان‭ ‬دید‭ ‬که‭ ‬صنعتی‭ ‬چه‭ ‬حد‭ ‬سخت‌کوش‭ ‬در‭ ‬فهمیدن‭ ‬و‭ ‬یاد‭ ‬گرفتن‭ ‬بوده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬تا‭ ‬چه‭ ‬حد‭ ‬سخت‌‌گیر‭ ‬در‭ ‬یاد‭ ‬دادن‭. ‬من‭ ‬به‭ ‬بعضی‭ ‬از‭ ‬جنبه‌های‭ ‬کارآفرینیِ‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی،‭ ‬فهرست‌وار‭ ‬اشاره‭ ‬می‌کنم؛‭ ‬از‭ ‬کشت‭ ‬مروارید‭ ‬در‭ ‬خلیج‭ ‬فارس‭ ‬گرفته‭ ‬تا‭ ‬کاشت‭ ‬گل‭ ‬در‭ ‬لاله‌زار‭ ‬کرمان‭. ‬می‌گفت‭ ‬اول‌باری‭ ‬که‭ ‬خواستم‭ ‬در‭ ‬لاله‌زار‭ ‬گل‭ ‬بکارم،‭ ‬کشاورزان‭ ‬اعتنا‭ ‬نکردند‭ ‬و‭ ‬حتی‭ ‬مقاومت‭ ‬کردند،‭ ‬و‭ ‬من‭ ‬که‭ ‬می‌خواستم‭ ‬به‭ ‬جای‭ ‬کشت‭ ‬خشخاش،‭ ‬گل‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬آن‌جا‭ ‬رواج‭ ‬بدهم‭ ‬با‭ ‬مصیبت‌هایی‭ ‬رو‌به‌رو‭ ‬بودم‭ ‬که‭ ‬خوشبختانه‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬کار‭ ‬موفق‭ ‬شدم‭ ‬و‭ ‬اکنون‭ ‬عده‌ی‭ ‬زیادی‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬کار‭ ‬سودآور‭ ‬مشغول‌اند‭ ‬و‭ ‬دارند‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬گلاب‭ ‬می‌گیرند‭. ‬از‭ ‬کارخانه‌ی‭ ‬تهیه‌ی‭ ‬مسکن‭ ‬چوبی‭ ‬تا‭ ‬کارخانه‭ ‬تهیه‌ی‭ ‬کاغذ‭ ‬هفت‭ ‬تپه‌ی‭ ‬خوزستان‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬تهیه‌ی‭ ‬کتاب‌های‭ ‬درسی‭ ‬افغانستان‭ ‬تا‭ ‬چاپ‭ ‬جیبی‭ ‬شاهنامه‭ ‬و‭ ‬چاپ‭ ‬عکسیِ‭ ‬نفیس‭ ‬و‭ ‬معتبر‭ ‬شاهنامه‭ ‬بایسنقری‭.‬

صنعتی‭ ‬می‌گفت‭: ‬من‭ ‬پولدار‭ ‬نیستم،‭ ‬پول‌درآرم،‭ ‬این‌ها‭ ‬در‭ ‬ظاهر‭ ‬یک‭ ‬حرف‭ ‬‮«‬ر‮»‬‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬تفاوت‭ ‬دارند‭ ‬ولی‭ ‬در‭ ‬باطن‭ ‬خیلی‭ ‬فرق‭ ‬دارند‭. ‬می‌شود‭ ‬پولدار‭ ‬شد،‭ ‬ولی‭ ‬من‭ ‬پولدار‭ ‬نیستم‭ ‬و‭ ‬پول‌درآرم‭ ‬و‭ ‬می‌دانم‭ ‬چطور‭ ‬از‭ ‬چه‌کاری‭ ‬و‭ ‬چگونه‭ ‬پول‭ ‬در‭ ‬بیاورم‭. ‬با‭ ‬عرض‭ ‬معذرت‭ ‬از‭ ‬محضر‭ ‬آقای‭ ‬دکتر‭ ‬مصطفوی،‭ ‬من‭ ‬همیشه‭ ‬نگران‭ ‬دو‭ ‬موسسه‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬فقدان‭ ‬دو‭ ‬نفر‭ ‬بودم،‭ ‬گلاب‭ ‬زهرا‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬صنعتی‭ ‬و‭ ‬موقوفه‌ی‭ ‬دکتر‭ ‬افشار‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬ایرج‭ ‬افشار‭. ‬خوشبختانه‭ ‬گلاب‭ ‬زهرا‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬آدم‭ ‬قابلی‭ ‬سپرد‭ ‬که‭ ‬خود‭ ‬نیز‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬اعتقاد‭ ‬داشت‭ ‬و‭ ‬امیدوارم‭ ‬که‭ ‬همان‭ ‬رویه‌اش‭ ‬را‭ ‬ادامه‭ ‬داده‭ ‬باشد‭. ‬من‭ ‬در‭ ‬این‌جا‭ ‬در‭ ‬ذکر‭ ‬اشتغالات‭ ‬ذهنی‭ ‬صنعتی‭ ‬به‭ ‬دو‭ ‬شاخه‌ی‭ ‬سیر‭ ‬تحول‭ ‬علوم‭ ‬در‭ ‬ایران‭ ‬باستان‭ ‬از‭ ‬زمان‭ ‬قبل‭ ‬از‭ ‬هخامنشیان‭ ‬تا‭ ‬قرون‭ ‬اول‭ ‬اسلامی‭ ‬و‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬علوم‭ ‬انسانی‭ ‬تا‭ ‬قرن‭ ‬هفتم،‭ ‬هشتم‭ ‬هجری‭ ‬قمری‭ ‬اشاره‭ ‬می‌کنم‭. ‬علم‭ ‬در‭ ‬ایران‭ ‬باستان‭ ‬از‭ ‬دو‭ ‬مبحث‭ ‬ریاضی‭ ‬و‭ ‬نجوم‭ ‬تشکیل‭ ‬می‌شده‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬مورد‭ ‬علاقه‭ ‬و‭ ‬توجه‌‭ ‬او‭ ‬بوده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬مقالات‭ ‬و‭ ‬کتاب‌هایی‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬زمینه‭ ‬دارد،‭ ‬هم‭ ‬از‭ ‬ترجمه‭ ‬و‭ ‬تالیف‭ ‬که‭ ‬موید‭ ‬این‭ ‬نظر‭ ‬است‭.‬از‭ ‬حکمت‭ ‬و‭ ‬فلسفه‌ی‭ ‬ناصرخسرو‭ ‬گذشته،‭ ‬مثنوی‭ ‬مولوی‭ ‬را‭ ‬ستایش‭ ‬می‌کرد؛‭ ‬این‭ ‬کتاب‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬ملکه‭ ‬شدن‭ ‬در‭ ‬ذهنش‭ ‬بارها‭ ‬رونویسی‭ ‬کرده‭ ‬بود‭. ‬فیلسوف‭ ‬مورد‭ ‬علاقه‌ی‭ ‬او‭ ‬ویتگنشتاین‭ ‬بود‭(‬فیلسوفی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬اوائل‭ ‬قرن‭ ‬بیستم‭ ‬می‌زیست‭). ‬آخرین‭ ‬کتابی‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬چاپ‭ ‬انتهایی‭ ‬نرسید،‭ ‬‮«‬گنج‭ ‬گوهرهای‭ ‬مثنوی‮»‬‭ ‬او‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬مثنوی‭ ‬کلمات‭ ‬ساخته‌شده‌ی‭ ‬مولانا‭ ‬را‭ ‬جدا‭ ‬کرده‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬تایپ‌شده‌ی‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬دیدم‭ ‬که‭ ‬متاسفانه‭ ‬به‭ ‬چاپ‭ ‬نرسید‭. ‬دو‭ ‬کتاب‭ ‬شعر‭ ‬از‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬جا‭ ‬گذاشت‭ ‬قالی‭ ‬عمر‭ (‬1357‭) ‬و‭ ‬شور‭ ‬گل‭ (‬1381‭). ‬کتاب‭ ‬اخیر‭ ‬اشعار‭ ‬علمی‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬نوع‭ ‬خود‭ ‬بدیع‭ ‬و‭ ‬زیبا‭ ‬است‭. ‬فکر‭ ‬می‌کنم‭ ‬جنبه‌ی‭ ‬شاعری‭ ‬صنعتی‭ ‬مغفول‭ ‬مانده‭ ‬است‭.‬برخلاف‭ ‬ظاهرش‭ ‬که‭ ‬برخی‭ ‬می‌گفتند‭ ‬مستفرنگ‭ ‬است،‭ ‬یک‭ ‬ایرانی‭ ‬اصیل‭ ‬بود‭ ‬وابسته‭ ‬به‭ ‬ایران‭ ‬باستان،‭ ‬تاریخ،‭ ‬علم‭ ‬بین‌النهرین‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬هر‭ ‬زمان‭ ‬کارهای‭ ‬فلاسفه‭ ‬غربی‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬نمونه‭ ‬ایرانی‭ ‬در‭ ‬مقایسه‭ ‬می‌دید‭ ‬حق‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬ایرانی‌ها‭ ‬می‌داد‭.‬

 

همایون‭ ‬صنعتی‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬صد‭ ‬شخصیت‭ ‬بزرگ‭ ‬قرن‭ ‬اخیر‭ ‬ایران‭ ‬بود

‮«‬همایون‭ ‬صنعتی‌زاده‭ ‬اگر‭ ‬در‭ ‬هر‭ ‬کشوری‭ ‬جز‭ ‬ایران‭ ‬متولد‭ ‬شده‭ ‬بود‭ ‬در‭ ‬هر‭ ‬شهری،‭ ‬میدانی‭ ‬را‭ ‬به‌نام‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی‭ ‬می‌کردند‭ ‬تا‭ ‬جوانان‭ ‬و‭ ‬آیندگان‭ ‬بدانند‭ ‬که‭ ‬یک‭ ‬انسان‭ ‬می‌تواند‭ ‬در‭ ‬خلاقیت،‭ ‬کارآفرینی‭ ‬و‭ ‬عشق‭ ‬به‭ ‬وطن‭ ‬تا‭ ‬چه‭ ‬درجه‌ای‭ ‬ایثار‭ ‬کند‭ . ‬اگر‭ ‬قرار‭ ‬باشد‭ ‬100‭ ‬شخصیت‭ ‬بزرگ‭ ‬قرن‭ ‬اخیر‭ ‬ایران‭ ‬را‭ ‬بشماریم‭ ‬قطعا‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬آن‌هاست‭.‬‮»‬‭ ‬این‭ ‬جملات‭ ‬علی‭ ‬دهباشی‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬وصف‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی‌زاده‭ ‬گفت‭ ‬و‭ ‬او‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬نوادر‭ ‬شخصیت‌های‭ ‬تاریخ‭ ‬معاصر‭ ‬ایران‭ ‬دانست‭. ‬سردبیر‭ ‬مجله‭ ‬بخارا‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬فایل‭ ‬کوتاه‭ ‬صوتی‭ ‬پیامش‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬شب‭ ‬همایون‭ ‬در‭ ‬کرمان‭ ‬رسانده‭ ‬بود‭.‬

 

همایون‭ ‬عاشق‭ ‬فرهنگ‭ ‬ایران‭ ‬بود

در‭ ‬این‭ ‬مراسم،‭ ‬یدالله‭ ‬آقاعباسی‭ ‬هنرمند‭ ‬برجسته‌ی‭ ‬تئاتر،‭ ‬نویسنده،‭ ‬پژوهشگر‭ ‬و‭ ‬مترجم‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬باره‌ی‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی‌زاده‭ ‬نیز‭ ‬صحبت‭ ‬کرد‭.‬

آقاعباسی‭ ‬با‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬اینکه‭ ‬زنده‌یاد‭ ‬صنعتی‭ ‬به‭ ‬شدت‭ ‬علاقه‌مند‭ ‬به‭ ‬فرهنگ‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬علاقه‌مند‭ ‬به‭ ‬طبقات‭ ‬ضعیف‭ ‬بود،‭ ‬گفت‭: ‬علی‌رغم‭ ‬این‌که‭ ‬خود‭ ‬متعلق‭ ‬به‭ ‬طبقه‌ی‭ ‬دیگر‭ ‬بود،‭ ‬واقعا‭ ‬در‭ ‬فکر‭ ‬مردم‭ ‬عادی،‭ ‬عامی‭ ‬و‭ ‬زحمت‌کش‭ ‬بود‭. ‬او‭ ‬در‭ ‬دوره‌ای‭ ‬سراغ‭ ‬ترجمه‭ ‬رفته‭ ‬و‭ ‬زمستان‌ها‭ ‬به‭ ‬بندرعباس‭ ‬می‌رفت‭ ‬و‭ ‬کتاب‭ ‬ترجمه‭ ‬می‌کرد‭. ‬در‭ ‬مورد‭ ‬صنعتی‭ ‬صحبت‌های‭ ‬زیادی‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬من‭ ‬هم‭ ‬می‌توانم‭ ‬همان‭ ‬صحبت‌ها‭ ‬را‭ ‬تکرار‭ ‬کنم‭. ‬بسیار‭ ‬مهربان‭ ‬بود‭. ‬در‭ ‬برخورد‭ ‬اول‭ ‬شاید‭ ‬کمی‭ ‬تندی‭ ‬می‌کرد‭ ‬اما‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬آن،‭ ‬مهربانی‌اش‭ ‬آشکار‭ ‬می‌شد‭. ‬خاطره‌ی‭ ‬دیگری‭ ‬را‭ ‬می‌گویم‭. ‬او‭ ‬یک‭ ‬شب‭ ‬به‭ ‬من‭ ‬زنگ‭ ‬زد‭ ‬و‭ ‬گفت‭: ‬‮«‬چرا‭ ‬فکری‭ ‬برای‭ ‬سالن‭ ‬ما‭ ‬نمی‌کنی؟‮»‬‭ ‬نمی‌دانستم‭ ‬چه‭ ‬بگویم‭. ‬گفت‭ ‬بیا‭ ‬این‌جا‭ ‬تا‭ ‬به‭ ‬تو‭ ‬بگویم‭. ‬قرار‭ ‬گذاشتیم‭ ‬و‭ ‬فردا‭ ‬صبح‭ ‬همان‭ ‬جایی‭ ‬که‭ ‬الان‭ ‬موسسه‭ ‬یادگاران‭ ‬صنعتی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬قبلا‭ ‬سالن‭ ‬مدرسه‭ ‬بود‭ ‬را‭ ‬دیدیم‭. ‬یک‭ ‬سِن‭ ‬هم‭ ‬داشت‭ ... ‬بالای‭ ‬سن‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬فرش‭ ‬کرده‭ ‬بودند‭ ‬و‭ ‬کاراته‭ ‬کار‭ ‬می‌کردند‭. ‬از‭ ‬ماشین‭ ‬که‭ ‬پیاده‭ ‬شدیم،‭ ‬وسط‭ ‬حیاط‭ ‬در‭ ‬حالی‌که‭ ‬یک‭ ‬دستش‭ ‬هم‭ ‬به‭ ‬عصا‭ ‬بود،‭ ‬با‭ ‬آن‭ ‬دستش‭ ‬دست‭ ‬من‭ ‬را‭ ‬گرفت،‭ ‬ایستاد؛‭ ‬گفت‭:‬‮«‬من‭ ‬می‌دانم‭ ‬تئاتر‭ ‬چه‭ ‬قدرتی‭ ‬دارد،‭ ‬بیا‭ ‬در‭ ‬این‌جا‭ ‬یک‭ ‬مرکز‭ ‬دائمیِ‭ ‬تئاتر‭ ‬دایر‭ ‬کنیم‮»‬‭. ‬جملات‭ ‬او‭ ‬کلمه‭ ‬به‭ ‬کلمه‭ ‬الان‭ ‬در‭ ‬ذهن‭ ‬من‭ ‬هست‭. ‬گفتم‭ ‬من‭ ‬اصلا‭ ‬در‭ ‬فکر‭ ‬این‭ ‬کار‭ ‬نبودم‭. ‬الان‭ ‬40،‭ ‬50‭ ‬سال‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬کار‭ ‬تئاتر‭ ‬می‌کنم،‭ ‬اما‭ ‬این‌که‭ ‬جایی‭ ‬برای‭ ‬تئاتر‭ ‬درست‭ ‬کنم،‭ ‬در‭ ‬فکرم‭ ‬هم‭ ‬نمی‌گنجید‭. ‬به‭ ‬او‭ ‬گفتم‭ ‬چشم‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬ساختمان‭ ‬و‭ ‬بلوک‌ها‭ ‬را‭ ‬دیدیم‭. ‬این‭ ‬ماجرا‭ ‬شاید‭ ‬یک‭ ‬یا‭ ‬دو‭ ‬ماه‭ ‬قبل‭ ‬از‭ ‬درگذشت‭ ‬ایشان‭ ‬بود‭. ‬اتفاقا‭ ‬من‭ ‬آن‌وقت‭ ‬نمایش‭ ‬‮«‬سیبی‭ ‬در‭ ‬دست،‭ ‬سودایی‭ ‬در‭ ‬سر‮»‬‭ ‬را‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬ماجرای‭ ‬هفتواد‭ ‬آماده‭ ‬کرده‭ ‬بودم‭ ‬جای‭ ‬دیگری‭ ‬داشتیم‭ ‬تمرین‭ ‬کردیم‭ ‬و‭ ‬گفتم‭ ‬بسیار‭ ‬خب،‭ ‬حالا‭ ‬که‭ ‬این‌طور‭ ‬است‭ ‬من‭ ‬این‭ ‬نمایش‭ ‬را‭ ‬همین‌جا‭ ‬اجرا‭ ‬می‌کنم‭. ‬آن‭ ‬سالن‭ ‬اما‭ ‬هیچ‭ ‬چیزی‭ ‬نداشت‭! ‬ما‭ ‬پارچه‌ای‭ ‬مشکی‭ ‬انداختیم‭ ‬و‭ ‬اطراف‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬گرفتیم‭ ‬و‭ ‬تعدادی‭ ‬صندلی‭ ‬کرایه‌ای‭ ‬تهیه‭ ‬کردیم‭ ‬و‭ ‬پروژکتوری‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬آویزان‭ ‬کردیم‭ ‬و‭ ‬خلاصه‭ ‬با‭ ‬وضعیتی‭ ‬فجیع‭ ‬و‭ ‬هرطور‭ ‬که‭ ‬بود‭ ‬اجرا‭ ‬کردیم‭. ‬شب‌های‭ ‬دوم‭ ‬یا‭ ‬سوم‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬صنعتی‭ ‬بی‌آن‌که‭ ‬به‭ ‬من‭ ‬چیزی‭ ‬بگوید‭ ‬آمده‭ ‬و‭ ‬اجرا‭ ‬را‭ ‬دیده‭ ‬بود‭. ‬شب‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬اجرا‭ ‬به‭ ‬من‭ ‬زنگ‭ ‬زد‭ ‬و‭ ‬گفت‭ ‬من‭ ‬دیشب‭ ‬برای‭ ‬تو‭ ‬گریه‌ام‭ ‬گرفت؛‭ ‬تو‭ ‬چرا‭ ‬این‌جا‭ ‬هستی؟‭  ‬و‭ ‬خیلی‭ ‬چیزهای‭ ‬دیگر‭ ‬گفت‭. ‬گفتم‭ ‬قسمت‭ ‬این‭ ‬است،‭ ‬اشکالی‭ ‬ندارد‭. ‬گفت‭: ‬تو‭ ‬باید‭ ‬این‌جا‭ ‬را‭ ‬تئاتر‭ ‬دائمی‭ ‬کنی‭! ‬من‭ ‬همان‌وقت‭ ‬یک‭ ‬گروه‭ ‬معماری‭ ‬را‭ ‬دعوت‭ ‬کردم‭ ‬و‭ ‬برآوردی‭ ‬انجام‭ ‬داده‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬حضور‭ ‬ایشان‭ ‬فرستادم‭ ‬اما‭ ‬بیمار‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬من،‭ ‬این‭ ‬کار‭ ‬را‭ ‬تمام‌شده‭ ‬پنداشتم‭. ‬ولی‭ ‬در‭ ‬همان‭ ‬روزهایی‭ ‬که‭ ‬ایشان‭ ‬درگذشتند‭ ‬هیات‭ ‬مدیره‭ ‬از‭ ‬من‭ ‬خواستند‭ ‬که‭ ‬چون‭ ‬آقای‭ ‬صنعتی‭ ‬از‭ ‬شما‭ ‬خواستند،‭ ‬شما‭ ‬این‭ ‬کار‭ ‬را‭ ‬انجام‭ ‬بده‭ ‬و‭ ‬من‭ ‬هم‭ ‬گفتم‭ ‬خودم‭ ‬نمی‌خواهم‭ ‬این‭ ‬کار‭ ‬را‭ ‬انجام‭ ‬بدهم‭ ‬ولی‭ ‬برای‭ ‬شما‭ ‬این‭ ‬کار‭ ‬را‭ ‬می‌کنم‭. ‬من‭ ‬برای‭ ‬پرورشگاه‭ ‬صنعتی‭ ‬مجوز‭ ‬یک‭ ‬موسسه‭ ‬فرهنگی‭ ‬گرفتم،‭ ‬در‭ ‬واقع‭ ‬یک‭ ‬موسسه‭ ‬چندمنظوره‭ ‬که‭ ‬چندین‭ ‬سال‭ ‬هم‭ ‬طول‭ ‬کشید‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬یاد‭ ‬ایشان‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬موسسه‭ ‬راه‭ ‬افتاد‭. ‬آخرین‭ ‬کاری‭ ‬که‭ ‬کردیم‭ ‬راه‌اندازی‭ ‬انتشارات‭ ‬همایون‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬اولین‭ ‬کتاب‭ ‬آن‭ ‬هم‭ ‬چاپ‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬کتاب‌های‭ ‬دیگری‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬زیر‭ ‬چاپ‭ ‬داریم‭. ‬این‭ ‬یادگار‭ ‬همایون‭ ‬است‭ ...‬‭ ‬او‭ ‬در‭ ‬بندرعباس‭ ‬داستان‭ ‬کوتاه‭ ‬می‌نوشت‭. ‬می‌گفت‭ ‬می‌دانی‭ ‬من‭ ‬داستان‌نویس‭ ‬شده‌ام؟‭ ‬یک‭ ‬گربه‌ای‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬همیشه‭ ‬در‭ ‬دست‭ ‬و‭ ‬پای‭ ‬ما‭ ‬می‌گشت‭ ‬و‭ ‬من‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬این،‭ ‬یک‭ ‬داستان‭ ‬کوتاه‭ ‬نوشتم‭. ‬داستان‌های‭ ‬تولستوی‭ ‬را‭ ‬ترجمه‭ ‬کرده‭ ‬بود‭. ‬ذهن‭ ‬بسیار‭ ‬عجیبی‭ ‬داشت‭. ‬تمام‭ ‬عمرش‭ ‬را‭ ‬وقف‭ ‬همین‭ ‬کارها‭ ‬و‭ ‬فکرها‭ ‬کرد‭. ‬البته‭ ‬با‭ ‬پایین‭ ‬و‭ ‬بالاهایی‭ ‬که‭ ‬داشت‭ ‬ولی‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬زندگی‭ ‬او‭ ‬پوشیده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬بعدها‭ ‬مشخص‭ ‬خواهد‭ ‬شد‭ ‬که‭ ‬چه‭ ‬تاثیرات‭ ‬دیگری‭ ‬در‭ ‬جنبه‌هایی‭ ‬دیگر‭ ‬از‭ ‬زندگی‭ ‬خود،‭ ‬داشته‭ ‬است‮»‬‭.‬

 

‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی‭ ‬نابغه‭ ‬بود

بهروز‭ ‬آگاه‭ ‬از‭ ‬همراهان‭ ‬دیرینه‌ی‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی‌زاده‭ ‬است‭. ‬او‭ ‬در‭ ‬برنامه‌ی‭ ‬شب‭ ‬همایون‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬مناسبت‭ ‬نهمین‭ ‬سالگرد‭ ‬درگذشت‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی‌زاده‭ ‬در‭ ‬کتاب‌سرای‭ ‬اردیبهشت‭ ‬کرمان‭ ‬برگزار‭ ‬شد،‭ ‬به‭ ‬یاد‭ ‬او‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬او‭ ‬با‭ ‬حاضران‭ ‬سخن‭ ‬گفت‭. ‬

‮«‬‭ ‬هرکس‭ ‬که‭ ‬این‌جا‭ ‬نشسته‭ ‬است‭ ‬لابد‭ ‬می‌داند‭ ‬که‭ ‬آقای‭ ‬صنعتی‭ ‬یک‭ ‬نابغه‌‭ ‬عجیب‭ ‬و‭ ‬غریبی‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬من‭ ‬یک‌دفعه‭ ‬به‭ ‬او‭ ‬گفتم‭ ‬فکر‭ ‬می‌کنم‭ ‬تو‭ ‬هزار‭ ‬و‭ ‬500‭ ‬سال‭ ‬عمر‭ ‬کردی‭. ‬گفت‭ ‬چه‌طوری؟‭ ‬گفتم‭ ‬اگر‭ ‬متوسط‭ ‬عمر‭ ‬را‭ ‬75‭ ‬سال‭ ‬بگیریم‭ ‬تو‭ ‬20‭ ‬کار‭ ‬عظیم‭ ‬انجام‭ ‬داده‌ای‭ ‬که‭ ‬یک‭ ‬شخص‭ ‬تمام‭ ‬عمرش‭ ‬طول‭ ‬می‌کشد‭ ‬تا‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬کارها‭ ‬را‭ ‬انجام‭ ‬بدهد‭. ‬یکی‭ ‬از‭ ‬کارهایی‭ ‬که‭ ‬صنعتی‭ ‬کرده‭ ‬و‭ ‬نگفته‭ ‬و‭ ‬شاید‭ ‬در‭ ‬جریان‭ ‬نباشید،‭ ‬درست‭ ‬کردن‭ ‬تیم‭ ‬پرسپولیس‭ ‬بوده‭ ‬است‭. ‬این‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬خیلی‭ ‬شانسی‭ ‬متوجه‭ ‬شدم‭. ‬یادم‭ ‬هست‭ ‬بچه‭ ‬که‭ ‬بودم‭ ‬یک‌دفعه‭ ‬تیم‭ ‬پرسپولیس‭ ‬آمده‭ ‬بود‭ ‬کرمان‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬پرورشگاه‭ ‬صنعتی‭ ‬اقامت‭ ‬داشت‭. ‬برای‭ ‬من‭ ‬این‭ ‬قضیه‭ ‬خیلی‭ ‬عجیب‭ ‬بود‭. ‬تعجب‭ ‬کردم‭ ‬که‭ ‬چرا‭ ‬تیم‭ ‬پرسپولیس‭ ‬باید‭ ‬در‭ ‬پرورشگاه‭ ‬صنعتی‭ ‬باشد؟‭ ‬در‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬سفرهایی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬بندرعباس‭ ‬با‭ ‬ایشان‭ ‬بودم،‭ ‬پرسیدم‭: ‬راستی‭ ‬من‭ ‬یک‭ ‬چیزی‭ ‬که‭ ‬همیشه‭ ‬یادم‭ ‬رفته‭ ‬از‭ ‬تو‭ ‬بپرسم‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬‌که‭ ‬چرا‭ ‬تیم‭ ‬پرسپولیس‭ ‬باید‭ ‬در‭ ‬پرورشگاه‭ ‬صنعتی‭ ‬باشد؟‭ ‬گفت‭ ‬چون‭ ‬نمی‌خواستم‭ ‬پول‭ ‬هتل‭ ‬بدهم‭. ‬گفتم‭ ‬یعنی‭ ‬چه؟‭ ‬گفت‭: ‬چون‭ ‬تیم‭ ‬را‭ ‬خودم‭ ‬درست‭ ‬کرده‭ ‬بودم‭. ‬رئیس‭ ‬آن‭ ‬زمان‭ ‬تیم‭ ‬پرسپولیس‭ ‬ظاهرا‭ ‬از‭ ‬همراهان‭ ‬آقای‭ ‬صنعتی‭ ‬بوده‭ ‬است‭...‬‭ ‬سابقه‌ی‭ ‬آشنایی‭ ‬من‭ ‬با‭ ‬آقای‭ ‬صنعتی‌زاده‭ ‬به‭ ‬حدود‭ ‬سال‌های‭ ‬1310،‭ ‬1311‭ ‬برمی‌گردد‭. ‬وقتی‌که‭ ‬پدر‭ ‬و‭ ‬مادرشان‭ ‬در‭ ‬تهران‭ ‬از‭ ‬یکدیگر‭ ‬جدا‭ ‬می‌شوند‭ ‬و‭ ‬ایشان‭ ‬نزد‭ ‬پدربزرگ‌شان‭ ‬در‭ ‬کرمان‭ ‬می‌مانند‭. ‬از‭ ‬آن‭ ‬زمان‭ ‬با‭ ‬پدر‭ ‬من،‭ ‬همکلاس‭ ‬و‭ ‬دوست‭ ‬می‌شوند‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬دوستی‭ ‬تا‭ ‬زمانی‭ ‬که‭ ‬پدر‭ ‬در‭ ‬قید‭ ‬حیات‭ ‬بودند‭ ‬ادامه‭ ‬پیدا‭ ‬می‌کند‭ ‬و‭ ‬ما‭ ‬هم‭ ‬ایشان‭ ‬را‭ ‬می‌دیدیم‭. ‬ایشان‭ ‬زمانی‌که‭ ‬از‭ ‬دانشگاه‭ ‬فارغ‌التحصیل‭ ‬شدند‭ ‬و‭ ‬برگشتند‭ ‬من‭ ‬هم‭ ‬از‭ ‬تور‭ ‬خارجم‭ ‬برگشته‭ ‬بودم‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬به‭ ‬بعد‭ ‬بیشتر‭ ‬در‭ ‬خدمت‌شان‭ ‬بودم‭. ‬و‭ ‬در‭ ‬چند‭ ‬سالِ‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬فوت‭ ‬شهین‭ ‬خانم‭ ‬هم‭ ‬در‭ ‬خدمت‌شان‭ ‬بودم‭. ‬ایشان‭ ‬یک‭ ‬شخص‭ ‬کم‌مصرف‭ ‬و‭ ‬پرکار‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬تقریبا‭ ‬می‌توانم‭ ‬بگویم‭ ‬که‭ ‬او‭ ‬تمام‭ ‬فکر‭ ‬و‭ ‬ذهن‭ ‬و‭ ‬وقتش‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬مملکت‭ ‬گذاشت‭. ‬برای‭ ‬همین‭ ‬یک‭ ‬آدم‭ ‬خیلی‭ ‬ملی‭ ‬بود‭. ‬سعی‭ ‬می‌کرد‭ ‬با‭ ‬همین‭ ‬ترویج‭ ‬کار‭ ‬راه‌انداختن‭ ‬در‭ ‬جاهای‭ ‬مختلف‭ ‬و‭ ‬جورهای‭ ‬مختلف،‭ ‬به‭ ‬آبادانی‭ ‬و‭ ‬نوآوری‭ ‬کمک‭ ‬کند‭. ‬مثلا‭ ‬وقتی‭ ‬که‭ ‬همین‭ ‬گل‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬لاله‌زار‭ ‬برد‭ ‬همه‭ ‬می‌دانند‭ ‬که‭ ‬چه‭ ‬داستانی‭ ‬داشته‭ ‬و‭ ‬چطور‭ ‬با‭ ‬صبر‭ ‬و‭ ‬حوصله‭ ‬نشان‭ ‬داد‭ ‬که‭ ‬برای‭ ‬کار‭ ‬درست‭ ‬راه‭ ‬انداختن،‭ ‬سرمایه‌ی‭ ‬اولیه‌‭ ‬باید‭ ‬صفر‭ ‬باشد‭ ‬و‭ ‬زور‭ ‬فکری‭ ‬و‭ ‬جسمی‭ ‬آدم‭ ‬باید‭ ‬سرمایه‭ ‬باشد‭.‬

این‌که‭ ‬می‌گویم‭ ‬او‭ ‬آدم‭ ‬کم‌مصرفی‭ ‬بود‭ ‬منظورم‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬سعی‭ ‬می‌کرد‭ ‬حرام‌کاری‭ ‬نکند،‭ ‬چیزی‭ ‬را‭ ‬که‭ ‬احتیاج‭ ‬نداشت،‭ ‬نداشته‭ ‬باشد‭. ‬قانع‭ ‬بود‭. ‬یک‭ ‬زندگی‭ ‬حداقلی‭ ‬داشت‭ ‬در‭ ‬حالی‌که‭ ‬از‭ ‬نظر‭ ‬مالی‭ ‬شاید‭ ‬چند‭ ‬100‭ ‬میلیارد‭ ‬برای‭ ‬پرورشگاه‭ ‬به‭ ‬پول‭ ‬امروز،‭ ‬ارث‭ ‬جا‭ ‬گذاشت‭. ‬در‭ ‬حالی‌که‭ ‬می‌توانست‭ ‬جور‭ ‬دیگری‭ ‬زندگی‭ ‬کند،‭ ‬اما‭ ‬نکرد‭. ‬همان‭ ‬خانه‌ی‭ ‬پدربزرگش‭ ‬را‭ ‬بازسازی‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬همان‌جا‭ ‬زندگی‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬همان‭ ‬آدم‌های‭ ‬قدیمی‭ ‬که‭ ‬دور‭ ‬و‭ ‬برش‭ ‬بودند‭. ‬در‭ ‬کل‭ ‬ممکلت‭ ‬امروز‭ ‬ما‭ ‬مصرفی‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬مردم‭ ‬عادت‭ ‬کرده‌اند‭ ‬به‭ ‬اسراف‭ ‬و‭ ‬دور‭ ‬ریختنِ‭ ‬چیزی‭. ‬ایشان‭ ‬سرمشق‭ ‬خوبی‭ ‬بود‭ ‬برای‭ ‬این‌که‭ ‬طور‭ ‬دیگری‭ ‬هم‭ ‬می‌توان‭ ‬زندگی‭ ‬کرد‭. ‬همایون‭ ‬صنعتی‌زاده‭ ‬دانشگاه‭ ‬نرفت‭. ‬اما‭ ‬یک‭ ‬دوره‌ی‭ ‬مدیریت‭ ‬دانشگاه‭ ‬هاروارد‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬فشرده‭ ‬در‭ ‬عرض‭ ‬یک‌سال‭ ‬گذراند‭ ‬که‭ ‬خیلی‭ ‬هم‭ ‬به‭ ‬او‭ ‬فشار‭ ‬آمد‭. ‬من‭ ‬فکر‭ ‬می‌کنم‭ ‬اگر‭ ‬صنعتی‭ ‬الان‭ ‬بود،‭ ‬به‭ ‬جوانان‭ ‬امروزی‭ ‬می‌گفت‭ ‬سعی‭ ‬کنید‭ ‬روی‭ ‬سایت‌های‭ ‬اجتماعی‭ ‬نروید،‭ ‬وقت‌تان‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬این‌ها‭ ‬حرام‭ ‬نکنید‭ ‬و‭ ‬بیش‌تر‭ ‬به‭ ‬فکرتان‭ ‬بپردازید‭ ‬و‭ ‬سعی‭ ‬کنید‭ ‬از‭ ‬خلاقیت،‭ ‬فکر،‭ ‬پشتکار،‭ ‬ابتکار‭ ‬و‭ ‬راستی‭ ‬و‭ ‬درستی‭ ‬خودتان‭ ‬استفاده‭ ‬کنید‭. ‬اگر‭ ‬صنعتی‭ ‬بود‭ ‬می‌گفت‭ ‬بزرگ‌ترین‭ ‬رندی‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬مملکت‭ ‬راستی‭ ‬و‭ ‬درستی‭ ‬و‭ ‬پاکی‭ ‬است‭. ‬چون‭ ‬این‌روزها‭ ‬این‭ ‬خصوصیات‭ ‬کم‭ ‬پیدا‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬هرکس‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬حتما‭ ‬جلوتر‭ ‬از‭ ‬بقیه‭ ‬است‭.‬

اگر‭ ‬ما‭ ‬حتی‭ ‬یکی‭ ‬دو‭ ‬ویژگی‭ ‬از‭ ‬اخلاق‭ ‬صنعتی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬ذهن‭ ‬بسپاریم‭ ‬و‭ ‬توسط‭ ‬آن‭ ‬یکی‭ ‬دو‭ ‬نکته،‭ ‬کمی‭ ‬پیرامون‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬بهتر‭ ‬کنیم،‭ ‬همان‭ ‬کافی‭ ‬است‭. ‬فکر‭ ‬نکنم‭ ‬تمام‭ ‬ایران‭ ‬از‭ ‬نظر‭ ‬خلاقیت‭ ‬و‭ ‬طرز‭ ‬فکر‭ ‬و‭ ‬تجربیات‭ ‬شخصی‌شان‭ ‬از‭ ‬70،‭ ‬80‭ ‬سال‭ ‬پیش‌‭ ‬به‭ ‬این‌طرف،‭ ‬مثل‭ ‬صنعتی‭ ‬دیده‭ ‬باشد‭.‬

در‭ ‬مورد‭ ‬آثار‭ ‬سهراب‭ ‬سپهری‭ ‬هم‭ ‬بگویم‭ ‬که‭ ‬ایشان‭ ‬150‭ ‬تابلو‭ ‬از‭ ‬سهراب‭ ‬داشتند‭. ‬از‭ ‬ایشان‭ ‬پرسیدم‭ ‬چرا‭ ‬این‌قدر‭ ‬تابلوی‭ ‬سهراب‭ ‬سپهری‭ ‬دارید؟‭ ‬گفت‭: ‬من‭ ‬این‌ها‭ ‬را‭ ‬هر‭ ‬عدد‭ ‬50‭ ‬تا‭ ‬یک‭ ‬تومن‭ ‬خریدم‭. ‬ولی‭ ‬هفت‭ ‬هزار‭ ‬و‭ ‬700‭ ‬تومان‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬او‭ ‬ندادم‭ ‬و‭ ‬گفتم‭ ‬به‭ ‬جای‭ ‬این‭ ‬پول،‭ ‬یک‭ ‬سال‭ ‬تو‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬ژاپن‭ ‬می‌فرستم‭. ‬و‭ ‬خیلی‌ها‭ ‬می‌گفتند‭ ‬سهراب‭ ‬سبکی‭ ‬را‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬دست‭ ‬آورد‭ ‬وقتی‭ ‬به‭ ‬دست‭ ‬آورد‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬ژاپن‭ ‬برگشته‭ ‬بود‮»‬‭.‬

 

مردم‭ ‬کرمان‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬روشنفکران‭ ‬صدر‭ ‬مشروطه،‭ ‬فرزندی‭ ‬به‭ ‬بزرگی‭ ‬همایون‭ ‬نداشته‌اند

پیام‭ ‬سیروس‭ ‬علی‌نژاد‭ ‬هم‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬فایل‭ ‬صوتی‭ ‬به‭ ‬گوش‭ ‬مخاطبانش‭ ‬در‭ ‬کرمان‭ ‬می‌رسد‭. ‬علی‌نژاد‭ ‬،‭ ‬خدمات‭ ‬همایون‭ ‬به‭ ‬ایران‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬سرتر‭ ‬از‭ ‬هر‭ ‬روشنفکری‭ ‬می‌داند‭ ‬و‭ ‬می‌افزاید‭: ‬‮«‬مردم‭ ‬ایران‭ ‬هم‭ ‬حق‭ ‬دارند‭ ‬همواره‭ ‬در‭ ‬گرامیداشت‭ ‬او‭ ‬بکوشند؛‭ ‬زیرا‭ ‬در‭ ‬میان‭ ‬معاصرانی‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬سازندگی‭ ‬کشور‭ ‬پرداخته‌اند‭ ‬ایران،‭ ‬فرزندی‭ ‬مانند‭ ‬او‭ ‬کم‌تر‭ ‬به‭ ‬خود‭ ‬دیده‭ ‬است‭. ‬همایون‭ ‬به‭ ‬معنای‭ ‬رایج‭ ‬کلمه،‭ ‬روشنفکر‭ ‬نبود‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬شمار‭ ‬روشنفکران‭ ‬نمی‌گنجید‭ ‬اما‭ ‬از‭ ‬هر‭ ‬روشنفکری‭ ‬سر‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬خدمات‭ ‬او‭ ‬را‭ ‬هیچ‭ ‬روشنفکری‭ ‬به‭ ‬فرهنگ‭ ‬ایران‭ ‬تقدیم‭ ‬نکرده‭ ‬است‮»‬

علی‌نژاد‭ ‬از‭ ‬فن‭ ‬بی‌بدیل‭ ‬بازیگری‭ ‬همایون‭ ‬در‭ ‬صحنه‭ ‬زندگی‭ ‬هم‭ ‬سخن‭ ‬به‭ ‬میان‭ ‬می‭ ‬آورد‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬بیان‭ ‬این‌که‭ ‬‮«‬همه‌ی‭ ‬آدمیان‭ ‬ساخته‭ ‬و‭ ‬پرورده‌ی‭ ‬روزگار‭ ‬خویش‌اند‭ ‬اما‭ ‬اندک‭ ‬شماری‭ ‬از‭ ‬آنان‭ ‬در‭ ‬شکل‭ ‬دادن‭ ‬روزگار‭ ‬خود‭ ‬تاثیرگذارند‭. ‬‮»‬‭ ‬می‌گوید‭: ‬‮«‬بیش‌تر‭ ‬آدمیان‭ ‬موضوع‭ ‬دگرگونی‌ها‭ ‬قرار‭ ‬می‌گیرند‭ ‬اما‭ ‬فقط‭ ‬برخی‭ ‬از‭ ‬آنان،‭ ‬خود‭ ‬دگرگون‌ساز‭ ‬می‌شوند؛‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی‌زاده‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬دست‭ ‬بود‭. ‬با‭ ‬این‭ ‬تفاوت‭ ‬که‭ ‬همگنانش‭ ‬در‭ ‬میدان‌هایی‭ ‬بازی‭ ‬می‌کردند‭ ‬که‭ ‬دیگران‭ ‬ساخته‭ ‬بودند‭ ‬و‭ ‬او‭ ‬در‭ ‬میدان‌هایی‭ ‬بازی‭ ‬می‌کرد‭ ‬که‭ ‬خود‭ ‬می‌ساخت‭. ‬می‌گفت‭ ‬من‭ ‬در‭ ‬عمرم‭ ‬جز‭ ‬بازی،‭ ‬کاری‭ ‬نکرده‌ام‭ ‬و‭ ‬درست‭ ‬می‌گفت‭. ‬منتها،‭ ‬شیوه‌ی‭ ‬او‭ ‬این‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬ابتدا‭ ‬میدانی‭ ‬برای‭ ‬بازی‭ ‬می‌ساخت‭ ‬و‭ ‬دیگران‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬میدان‭ ‬در‭ ‬می‌انداخت‭ ‬که‭ ‬بازی‭ ‬کنند‭. ‬از‭ ‬این‭ ‬لحظه،‭ ‬اوضاع‭ ‬تغییر‭ ‬می‌کرد‭. ‬خود‭ ‬به‭ ‬تماشا‭ ‬نمی‌نشست‭ ‬بلکه‭ ‬مانند‭ ‬دیگران‭ ‬وارد‭ ‬بازی‭ ‬می‌شد؛‭ ‬آن‌چنان‭ ‬که‭ ‬گویی‭ ‬آن‭ ‬میدان‭ ‬را‭ ‬نه‭ ‬خود‭ ‬که‭ ‬دیگران‭ ‬ساخته‌اند‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬هر‭ ‬دو‭ ‬یعنی‭ ‬ساختن‭ ‬بازیگاه‭ ‬و‭ ‬سپس‭ ‬همچون‭ ‬غریبه‌ای‭ ‬وارد‭ ‬آن‭ ‬شدن‭ ‬از‭ ‬طرفه‌ها‭ ‬و‭ ‬هنرهای‭ ‬زندگی‭ ‬و‭ ‬ذهن‭ ‬همایون‭ ‬بود‮»‬

علی‌نژاد‭ ‬با‭ ‬بیان‭ ‬این‭ ‬که‭ ‬پهنه‌ی‭ ‬کارهای‭ ‬همایون‭ ‬از‭ ‬هرکس‭ ‬دیگر‭ ‬وسیع‌تر‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬شگفت‌تر‭ ‬آن‌که‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬پهنه‌ی‭ ‬گسترده،‭ ‬دست‭ ‬به‭ ‬هیچ‭ ‬کاری‭ ‬نزده‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬موجب‭ ‬سرافکندگی‭ ‬باشد،‭ ‬یادآور‭ ‬می‌شود‭:  ‬‮«‬‭ ‬همایون‭ ‬تحصیلات‭ ‬دانشگاهی‭ ‬نداشت‭. ‬دانشکده‭ ‬حقوق‭ ‬را‭ ‬رها‭ ‬کرده‭ ‬و‭ ‬وارد‭ ‬بازار‭ ‬شده‭ ‬بود‭. ‬در‭ ‬واقع،‭ ‬اسباب‭ ‬بزرگی‭ ‬را‭ ‬چندان‭ ‬که‭ ‬باید،‭ ‬فراهم‭ ‬نکرده‭ ‬بود‭ ‬اما‭ ‬به‭ ‬مدد‭ ‬هوش‭ ‬ذاتی‭ ‬به‭ ‬مقامات‭ ‬بلند‭ ‬رسید‭. ‬او‭ ‬مردی‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬اگر‭ ‬به‭ ‬سنگ‭ ‬دست‭ ‬می‌زد،‭ ‬نان‭ ‬خود‭ ‬در‭ ‬می‌آورد‭ ‬و‭ ‬اگر‭ ‬به‭ ‬گل‭ ‬دست‭ ‬می‌زد‭ ‬چنان‌که‭ ‬زد،‭ ‬جهانی‭ ‬را‭ ‬پر‭ ‬سمن‭ ‬و‭ ‬سوسن‭ ‬آزاده‭ ‬می‌کرد‭. ‬او‭ ‬جز‭ ‬در‭ ‬سازمان‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬بیسوادی‭ ‬هرگز‭ ‬امکانات‭ ‬زیادی‭ ‬برای‭ ‬کار‭ ‬کردن‭ ‬نداشت‭ ‬اما‭ ‬قادر‭ ‬بود‭ ‬با‭ ‬پرهای‭ ‬کوتاه‭ ‬به‭ ‬پروازهای‭ ‬بلند‭ ‬دست‭ ‬بزند‭.‬‮»‬‭ ‬

 

همایون‭ ‬اهل‭ ‬ساختن‭ ‬بود

محسن‭ ‬صنعتی‌‭ ‬برادر‭ ‬زنده‌یاد‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی‌زاده‭ ‬است‭. ‬او‭ ‬هم‭ ‬برای‭ ‬مراسم‭ ‬پیامی‭ ‬ارسال‭ ‬کرد‭. ‬سمیرا‭ ‬شیخ‌مظفری؛‭ ‬هنرمند‭ ‬عکاس،‭ ‬متن‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬حاضران‭ ‬خواند‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬پیام‭ ‬آمده‭ ‬است‭:‬

‮«‬‭ ‬به‌طور‭ ‬خلاصه‭ ‬همایون‭ ‬عاشقی‭ ‬با‭ ‬طبع‭ ‬شاعرانه،‭ ‬بازرگانی‭ ‬دوراندیش،‭ ‬ستاره‌شناسی‭ ‬کنجکاو،‭ ‬نویسنده‭ ‬و‭ ‬مترجمی‭ ‬پرکار‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬نهایت‭ ‬کشاورزی‭ ‬خلاق‭ ‬و‭ ‬صبور‭ ‬بود‭. ‬او‭ ‬اهل‭ ‬ساختن‭ ‬بود‭. ‬دوست‭ ‬داشت‭ ‬از‭ ‬امکانات‭ ‬و‭ ‬نعمت‌های‭ ‬موجود،‭ ‬راهی‭ ‬به‭ ‬تغییر‭ ‬و‭ ‬تکامل‭ ‬پیدا‭ ‬کند‭. ‬ده‌ها‭ ‬کارخانه‭ ‬و‭ ‬موسسه‌ی‭ ‬کشاورزی‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬پشتکار‭ ‬و‭ ‬سیاست‭ ‬راه‌اندازی‭ ‬و‭ ‬هدایت‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬چه‭ ‬هنرمندانی‭ ‬با‭ ‬تشویق‭ ‬و‭ ‬سرمایه‌گذاری‭ ‬ایشان‭ ‬جاودانه‭ ‬شدند‭. ‬قدرت‭ ‬دیدش‭ ‬فراتر‭ ‬از‭ ‬زمانش‭ ‬بود‭. ‬

یکی‭ ‬از‭ ‬کارستان‌های‭ ‬او‭ ‬کشت‭ ‬گل‭ ‬محمدی‭ ‬به‭ ‬جای‭ ‬کشت‭ ‬خشخاش‭ ‬در‭ ‬منطقه‌ی‭ ‬لاله‌زار‭ ‬بود‭. ‬مدت‭ ‬30‭ ‬سال‭ ‬با‭ ‬پشتکار‭ ‬ستودنی،‭ ‬به‭ ‬اتفاق‭ ‬همسر‭ ‬و‭ ‬یار‭ ‬مهربانش‭ ‬که‭ ‬عاشقانه‭ ‬او‭ ‬را‭ ‬دوست‭ ‬می‌داشت،‭ ‬مجموعه‌ی‭ ‬گلستان‌ها‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬املاک‭ ‬شخصی‭ ‬خود‭ ‬بنا‭ ‬نهاد‭ ‬تا‭ ‬الگویی‭ ‬برای‭ ‬کار‭ ‬کردن‭ ‬و‭ ‬بهتر‭ ‬زیستن‭ ‬مردمان‭ ‬منطقه‭ ‬باشد‭. ‬جوان‌ها‭ ‬را‭ ‬تشویق‭ ‬به‭ ‬کار‭ ‬می‌کرد‭ ‬و‭ ‬آموزه‌های‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬آنها‭ ‬در‭ ‬میان‭ ‬می‌گذاشت‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬آن‌ها‭ ‬می‌خواست‭ ‬برای‭ ‬رسیدن‭ ‬به‭ ‬اهداف‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬مدرسه‭ ‬و‭ ‬درس‭ ‬بسنده‭ ‬نکنند‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬آن‌چه‭ ‬که‭ ‬آموخته‌اند‭ ‬درست‭ ‬استفاده‭ ‬نموده‭ ‬تا‭ ‬بتوانند‭ ‬کارگشای‭ ‬کار،‭ ‬خانواده،‭ ‬استان‭ ‬و‭ ‬هم‌وطنان‭ ‬خود‭ ‬باشند‮»‬‭.‬

در‭ ‬پایان‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬فرزندان‭ ‬پرورشگاه‭ ‬صنعتی‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬علی،‭ ‬نامه‌ای‭ ‬را‭ ‬برای‭  ‬پدر‭ ‬مهربانش‭ ‬همایون‭ ‬صنعتی‭ ‬خواند‭ ‬و‭ ‬او‭ ‬را‭ ‬هویت‭ ‬بخش‭ ‬زندگی‭ ‬خود‭ ‬و‭ ‬برادرانش‭ ‬دانست‭.‬

لینک مطلب: http://eghtesadkerman.ir/News/item/419