عبور طلا از ایستگاه ۴ هزار

قیمت جهانی طلا برای نخستین‌بار در تاریخ از مرز نمادین ۴هزار دلار در هر اونس عبور کرده و در کمتر از دو سال دو برابر شده است. این رشد خیره‌کننده نتیجه ترکیبی از نگرانی‌های تورمی، افزایش بدهی جهانی، کاهش اعتماد به ارزهای دولتی، خریدهای بی‌سابقه بانک‌های مرکزی و ورود گسترده سرمایه‌گذاران به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا (ETF) است.
از ابتدای سال ۲۰۲۵ تاکنون، بهای طلا نزدیک به ۵۴درصد رشد کرده و اکنون به بالاترین سطح تاریخی خود رسیده است؛ رشدی که حتی از جهش‌های دوران بحران مالی ۲۰۰۸ و همه‌گیری کووید ۱۹ نیز فراتر رفته است. تحلیلگران و سرمایه‌گذاران بزرگ مانند «ری دالیو» این روند را نشانه‌ای از تضعیف اعتماد به دلار و گرایش جهانی به دارایی‌های جایگزین می‌دانند.
دالیو تاکید کرده که در شرایط افزایش بدهی دولت‌ها، طلا بهترین «ذخیره ارزش» و امن‌ترین گزینه برای حفظ ثروت است. هم‌زمان، بانک‌های مرکزی جهان در سه سال اخیر سالانه حدود هزار تن طلا خریده‌اند تا ذخایر خود را از وابستگی به دلار دور کنند؛ عاملی که به‌عنوان مهم‌ترین نیروی ساختاری پشت روند صعودی بلندمدت طلا شناخته می‌شود. در کنار این عوامل، افزایش تقاضای سرمایه‌گذاران خرد و نهادی نیز نقش تعیین‌کننده‌ای داشته است. ورود گسترده سرمایه به ETFهای مبتنی بر طلا در دو ماه اخیر موجب رشد ۲۰ درصدی قیمت‌ها شده است. یکی از مهم‌ترین دلایل هجوم سرمایه‌گذاران به سوی طلا، افزایش بدهی دولت‌ها و نگرانی از پایداری مالی آمریکا است.
دولت ایالات متحده با بحران تعطیلی(shutdown) مواجه است؛ در این راستا انتشار داده‌های اقتصادی را متوقف شده و نااطمینانی در بازارها را افزایش داده است. این وضعیت، همراه با رشد بی‌سابقه بدهی عمومی، باعث شده طلا به عنوان پناهگاه امن سرمایه جذاب‌تر شود. در سوی دیگر،‌ بی‌ثباتی سیاسی و ژئوپلیتیک، از جمله تنش‌های فزاینده در خاورمیانه و شرق آسیا، بحران سیاسی در ژاپن و فرانسه و درگیری‌های لفظی میان رئیس‌جمهور آمریکا و بانک مرکزی این کشور، همه به افزایش تقاضا برای دارایی‌های امن مانند طلا منجر شده‌اند. به علاوه، انتظار کاهش نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو همچنان در بازار مطرح است.
در کنار سیاست‌های پولی این بانک، تضعیف اعتماد به استقلال آن و نگرانی از «غلبه مالی»(Fiscal Dominance) که ممکن است به سیاست‌های انبساطی و تورم‌زا منتهی شود، باعث پررنگ شدن نقش طلا به عنوان سپر تورمی شده است. در این میان، ضعف دلار و نگرانی از بی‌ارزش شدن پول ملی کشورهای گروه G۱۰ نیز باعث تمایل سرمایه‌گذاران به فاصله گرفتن از این ارزها شده است.
تحلیل‌هایی از موسسات «بروکینگز» و «سوسیته ژنرال» نشان می‌دهد موج خرید طلا صرفا به مثابه فاصله گرفتن از دلار نیست، بلکه واکنشی به ضعف اعتماد به ارزهای اصلی جهان است. به گزارش دنیای اقتصاد، به گفته «رابین بروکس»، این رشد در واقع نوعی «فرار از پول‌های کاغذی» است. در نهایت، ترس از جاماندن(FOMO) نیز به موج خریدها دامن زده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد، حتی در قیمت‌های بالا، به امید عبور طلا از مرز ۵هزار دلار وارد بازار شده‌اند. شامگاه گذشته سرمایه‌گذاران در انتظار برگزاری جلسه نرخ بهره فدرال‌رزرو بودند.