اوایل دهه ۸۰ یک جوان برای خرید خانه ۵۰ متری و پراید باید ۱۵ سال کار می‌کرد اما این عدد حالا به ۴۲ سال رسیده است...
بزرگی درباره نارضایتی دهه هشتادی‌ها می‌گفت یکی از علل اصلی آن، ناامید شدن از آینده و تیره شدن چشم‌انداز پیشرفت‌های اقتصادی است. اما سوال این است که طی دو دهه اخیر این چشم‌انداز چه تغییری کرده است؟ آیا خرید ملک و خودرو سخت‌تر شده یا این نسل جوان است که توقعات و خواسته‌هایش بیشتر از دهه شصتی‌هاست؟ دهه‌ها عمر برای پراید و خانه نقلی دهه شصتی‌ها پرجمعیت‌ترین نسل ایرانیان هستند. هنگامی که از اوایل دهه ۸۰این نسل کم کم به جوانی رسید و وارد بازار کار شد تحولات زیادی هم در برخی ساختارها ایجاد شد. در این دوران نگرانی‌های بسیاری هم برای تامین شغل این نسل وجود داشت. با تمام این مسائل یک جوان متولد سال ۶۶، اگر در ۱۸سالگی، یعنی در سال ۸۴، وارد بازار کار می‌شد به طور متوسط درآمد ماهانه ۲۰۰هزار تومانی داشت. در آن زمان متوسط قیمت هر متر مربع مسکن در تهران ۶۵۰تومان بود و قیمت یک پراید صفر به عنوان خودرویی اقتصادی هم ۵.۵میلیون تومان بود. به این ترتیب در آن زمان یک جوان ۱۸ساله امید داشت که اگر هیچ بخشی از حقوق خود را خرج نکند و درآمدش را برای خرید یک آپارتمان نقلی ۵۰متری و یک دستگاه پراید پس‌انداز کند، بتواند در ۳۳سالگی یعنی طی ۱۵سال این کار را انجام دهد. البته چنین چیزی به معنی وضعیت خوب شاخص‌های اقتصادی در آن دوران نیست. بلکه می‌توان گفت که وضعیت اقتصادی به اندازه امروز دلسردکننده نبوده است. به طور متوسط در اغلب کشورهای توسعه یافته آمریکایی و اروپایی مدت زمان انتظار برای خرید مسکن بین ۴تا حداکثر ۱۰سال است. اما با روی کار آمدن احمدی‌نژاد از سال ۸۴ناگهان فرمان اقتصاد ایران چرخید و اوضاع به سرعت رو به سختی رفت. سخت‌ترین دوران هم در سال‌های پایانی هر دو دولت او بود. در سال ۸۶که حباب مسکن به اوج رسیده بود، یک جوان ۱۸ساله برای خرید یک ملک نقلی ۵۰متری و یک پراید باید ۲۲سال صبر می‌کرد. این در حالی است که در سال ۸۴این عدد فقط ۱۵سال بود. به این ترتیب طی دو سال ناگهان جوانان به اندازه ۷سال از زندگی عقب ماندند. بعد از ترکیدن حباب مسکن در سال‌های ۸۷و ۸۸امید برای خانه‌دار شدن دوباره اندکی بیشتر شد. ولی در سال ۹۱هم بار دیگر اوضاع اقتصادی رو به بدی رفت و دوباره زمان انتظارها افزایش یافت. به طوری که برای خرید همین ملک و خودرو در سال ۹۱زمان انتظار دوباره به ۲۱سال رسید. طلب ۲۷ساله دهه هشتادی‌ها سال ۹۲روحانی با شعار آشتی با دنیا و بهبود اوضاع اقتصادی روی کار آمد. برجام در ۹۴به ثمره نشست و با افزایش درآمدهای ارزی و رفع تحریم‌ها شاخص‌های اقتصادی تا حدی رو به بهبود بودند. تا این که از سال ۹۶تلاطمی دیگر در اقتصاد ایران شروع شد و از ۹۷هم با خروج ترامپ از برجام این تلاطم سرعت بیشتری به خود گرفت. قیمت دارایی‌ها از جمله ملک و خودرو با سرعتی غیرعادی افزایش یافت و جوانان هم جا ماندند. به طوری که بر اساس درآمد سرانه برآوردی سال جاری و با توجه به قیمت متری ۴۶میلیون تومانی مسکن در تهران و بیش از ۲۰۰میلیون تومانی پراید، زمان انتظار برای خرید این دو کالا به ۴۲سال رسیده است. این یعنی اگر یک جوان ۱۸ساله متولد سال ۸۳بخواهد از الان تمام درآمدش را پس‌انداز کند احتمالا در ۶۰سالگی می‌تواند صاحب پراید و یک خانه نقلی شود. به گزارش فردای اقتصاد،اگر فرض کنیم که ما بخشی از عمرمان را به محل کارمان می‌دهیم و در عوضش درآمدی کسب می‌کنیم، یک دهه شصتی باید ۱۵سال از زندگی‌اش را می‌داد تا خانه‌دار شود و یک دهه هشتادی باید ۴۲سال بدهد. این یعنی طی سال‌های ۸۴تا ۱۴۰۱، نسل دهه هشتادی ۲۷سال از زندگی عقب مانده و ۲۷سال عمر از جامعه طلب دارد. پوچ شدن این عمر و زندگی شاید یکی از ریشه‌های خشم این روزهای نسل جدید باشد.
