به نوشته نیویورک تایمز، علیرغم اینکه نخستوزیر فعلی هند توانست در قدرت باقی بماند، اما هاله قدرتش کمرنگ شده و رهبریش با احیای دموکراسی چندحزبی هند، تغییر اساسی کرده است...
اولین دهه نارندرا مودی به عنوان نخستوزیر هند با شگفتیهایی همراه بود. با این حال، هیچکدام از اینها شبیه اتفاقی نبود که در روز سهشنبه رخ داد؛ زمانی که او دومین دور از انتخابات مجدد را پیروز شد، اما اکثریت حزبش در پارلمان را از دست داد. با این شکست که برای اولینبار از زمان روی کار آمدن مودی در سال ۲۰۱۴اتفاق افتاد، به نظر میرسد چهره شکستناپذیر او نیز در حال محوشدن است. به نوشته نیویورک تایمز، نتایج انتخابات هند تکاندهنده بود، زیرا پس از تقریباً هفت هفته طاقتفرسای رأیگیری در سراسر کشور، نظرسنجیهایی که تنها چند روز قبل از شمارش نهایی منتشر شد، نشان میداد که حزب بهاراتیا جاناتا (BJP) به رهبری مودی، همانطور که دو بار قبل از آن اتفاق افتاده بود، با اکثریت قاطع پیروز میشود. اما در عوض، حزب بهاراتیا جاناتا تنها ۲۳۹کرسی به دست آورد، در حالی برای تشکیل دولت به ۲۷۲کرسی نیاز است. ائتلاف مخالف به رهبری حزب کنگره ملی هند، ۲۳۵کرسی را از آن خود کرد. با ۵۲کرسی که توسط متحدان حزب بهاراتیا جاناتا به دست آمده، مودی در رأس قدرت باقی خواهد ماند. اما جذابیت او کمرنگ شده و رهبریش از اساس تغییر کرده است. بُت مودی شکسته شد هنگامی که مودی در سال ۲۰۱۴به قدرت رسید، وعده پیشرفت اقتصادی، پایاندادن به فساد و ترویج هندوئیسم به عنوان هسته اصلی هویت هند را داد. در طول این مدت، او خود را به عنوان یک رهبر فوقالعاده قوی معرفی کرد که قادر است پیروانش را برای خدمت به ملت بسیج سازد. این وضعیتی کاملاً متضاد با دولت قبلی است. پیش از اولین دوره نخستوزیری مودی، هند ۲۵سال تحت حاکمیت ائتلافهای چندحزبی اداره میشد. نخستوزیرانی از حزب کنگره، حزب بهاراتیا جاناتا (BJP) و احزاب کوچکتر سوم هند را به صورت دستهجمعی اداره میکردند. مودی این سنت را کنار زد و به رهبری یک سیستم جدید تکحزبی تحت سلطه حزب بهاراتیا جاناتا پرداخت. به عنوان رهبر، مودی تمایل کمی به تقسیم قدرت نشان داد. در سال ۲۰۱۶و زمانی که بیشتر اسکناسهای هند را باطل کرد، حتی وزیر داراییش نیز از این تصمیم اطلاعی نداشت. هنگامی که تصمیم گرفت بر جامو و کشمیر، تنها ایالت با اکثریت مسلمان هند، حکومت نظامی برقرار کند، این طرح را به عنوان یک امر مسلم و بدون درخواست تأیید به پارلمان ارائه داد. اما آن دوران به سر رسیده است. دو حزب بزرگتر که به عنوان شرکای جدید ائتلاف حزب بهاراتیا جاناتا ظهور کردهاند، توسط چاندرابابو نایدو و نیتیش کومار، قانونگذاران باتجربهای که از میانهروهای تکنوکرات به شمار میآیند، رهبری میشوند. به احتمال زیاد، هر دوی آنها خواستار اقتدار بیشتر پارلمان خواهند بود. در صورتی که ائتلاف دیگری به رهبری حزب بهاراتیا جاناتا یا کنگره شکل نگیرد، هر دوی آنها به عنوان نامزدهای احتمالی برای نخستوزیری در نظر گرفته شدهاند. بازسازی نقشه سیاسی هند با رونمایی از اولین نقشههای انتخابات سراسری که تعداد کرسیهای به دست آمده و از دست رفته در پارلمان را نشان میداد، الگویی جدید و قابل توجه پدیدار شد. نقشهها نشان میدادند که حزب مودی بخشهای زیادی از قلمروی خود در سراسر ایالتهای شمال هند که به زبان هندی صحبت میکنند را از دست داده است. این مناطق قبلاً حوزههای نفوذ حزب بهاراتیا جاناتا به شمار میرفتند. در عین حال، حزب بهاراتیا جاناتا در مناطقی نفوذ کرده که در گذشته در برابر مودی مقاومت میکردند. او دهها کرسی را در ایالت شمالی اوتار پرادش از دست داد، اما در ایالت شرقی اودیسا و ایالت جنوبی تلنگانا کرسیهای زیادی به دست آورد. تنها بخشی از کشور که اکنون تحت حاکمیت یک حزب متحد به نظر میرسد، «کمربند قبیلهای» است که در سراسر ایالتهای مرکزی امتداد دارد. جوامع نسبتاً فقیر آن با سیاستهای «هندو اول» و مزایای رفاهی حزب بهاراتیا جاناتا مورد هدف قرار گرفتهاند. تبوتاب انتخاباتی در والاستریت هند سرمایهگذاران در بازار سهام هند مشتاقانه به نتایج اولیه نظرسنجیها واکنش نشان دادند. روز دوشنبه، آنها دست به خرید سهام زده و باعث افزایش قیمت سهمهایی شدند که به آنها «سهمهای مودی» گفته میشود. این سهمها به اولویتها و سیاستهای اقتصادی و مالی نخستوزیر مرتبط هستند. اما زمانی که نتایج واقعی اعلام شد، این سهمها سقوطی سهمگین را تجربه کردند. در یک روز معاملاتی، سهم شرکت پرچمدار گروه آدانی حدود ۱۹درصد از ارزش خود را از دست داد. شاخص سهمهای ممتاز نیز حدود ۶درصد کاهش یافت و تقریباً تمام سود خود از پنج ماه اول سال را از دست داد. مودی همچنان در میان غولهای تجارت هند محبوب است، اما سرمایهگذاران باید دریابند که کدام شرکتها از دولت جدید سود خواهند برد. کریس وود، مدیر جهانی استراتژی سهام بانک سرمایهگذاری جفریز در سال گذشته هشدار داد که اگر مودی شکست بخورد، شاهد «کاهش ۲۵درصدی یا حتی بیشتر» بازار سهام هند خواهیم بود. از لحاظ تاریخی، شرکتهای هندی در دورههای دولت ائتلافی نیز عملکرد خوبی داشتهاند. بنابراین، وود میگوید حتی بدون حضور مودی در قدرت، او انتظار دارد سهمها بر اساس قدرت کلی اقتصاد کشور «شدیداً جهش یابند». بازگشت سیاست ائتلافی و بازی موش و گربه این دوره جدید در پارلمان مطمئناً با چند دور تنبیه سیاسی آغاز میشود. سیاستمدارانی که نتوانستند کرسیهایی را برای رهبران خود به ارمغان بیاورند، کنار گذاشته خواهند شد. به احتمال زیاد، احزاب کوچکتر خواستار پستهای کابینه خواهند شد که به معنای جایگزینی اعضای حزب بهاراتیا جاناتا است. سیاستها نیاز به بازنگری دارند. آیا هند به سمت تولید صادراتی متمایل شده تا جایگزین چین به عنوان کارخانه جهان شود؟ یا به سمت حمایت از صنایع داخلی که از رقابت خارجی میترسند، حرکت خواهد کرد؟ میلاد وایشناو، پژوهشگر ارشد در بنیاد کارنگی برای صلح جهانی هشدار داد که هند نمیتواند کاملاً به سیاست ائتلافی قبل از مودی بازگردد. شرکای جدید او احتمالاً درخواستهایی متناسب با شیوه اقتدارگرایانهای که مودی نو اعمال میکند، خواهند داشت. وایشناو خاطرنشان کرد: «نوع رهبرانی که اکنون او به عنوان شرکای ائتلافی به آنها نیاز دارد، به همان اندازه دولت ملی، مطلقگرا هستند». برای مثال، ممکن است آنها خواستار دستگیری مخالفان توسط سازمانهای پلیس فدرال شوند. انتخابات هندوستان با بیش از ۶۰۰میلیون رأیدهنده که در شش مرحله آرای خود را به صندوق انداختند، بزرگترین انتخابات برگزارشده در تاریخ دموکراسیها بود. این بار، هیچ شکایتی در مورد دستگاههای رأیگیری الکترونیکی یا نگرانیهایی مبنی بر تبدیلشدن هند به یک دیکتاتوری تحت رهبری مودی وجود نداشت. مودی در سخنرانی سهشنبهشب خود از دفتر مرکزی حزب بهاراتیا جاناتا، انتخابات را «جشنی برای دموکراسی» خواند.