جدال برای صید ثروتمندان

در عصر حاضر، شاهد رقابت شدیدی میان کشورها برای جذب ثروتمندان هستیم. این رقابت نه تنها ابعاد اقتصادی، بلکه ابعاد اجتماعی و سیاسی جوامع را نیز تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. کشورها با ارائه طیف گسترده‌ای از مشوق‌ها و مزایا، از جمله کاهش نرخ‌های مالیاتی و تسهیل فرایندهای سرمایه‌گذاری سعی در جلب نظر این افراد دارند. علاوه بر جنبه‌های مالی، عوامل دیگری همچون ثبات سیاسی، محیط کسب‌وکار پویا، زیرساخت‌های پیشرفته، کیفیت زندگی بالا و فرهنگ غنی نیز در تصمیم‌گیری ثروتمندان نقش بسزایی ایفا می‌کند. مهاجرت ثروتمندان می‌تواند تحولات شگرفی را در اقتصاد یک کشور به همراه آورد. ورود سرمایه‌های هنگفت به اقتصاد یک کشور می‌تواند منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، افزایش درآمدهای دولت و در نتیجه توسعه زیرساخت‌ها شود. از سوی دیگر، افزایش تعداد مهاجران می‌تواند به افزایش نارضایتی مردم محلی و فشار بر خدمات عمومی منجر شود.
به گزارش «فایننشال‌ تایمز» امروزه نقل مکان کردن برای افراد ثروتمند بسیار آسان‌تر از گذشته شده است. کشور‌های مختلفی برای جذب این افراد با هم رقابت می‌کنند و با دادن امتیاز‌هایی مانند مالیات کمتر، اقامت آسان‌ و حتی شهروندی، سعی می‌کنند افراد ثروتمند را به کشور خود جذب کنند. اخیرا کشور‌هایی مانند دبی و سنگاپور، در حال رقابت با کشور‌های قدیمی‌تر مثل بریتانیا، سوئیس و موناکو در این زمینه هستند.
سه کشور با قوانین سختگیرانه مالیاتی
برخی کشورها مانند انگلیس قوانین مالیاتی را برای افراد ثروتمند خارجی سختگیرانه‌تر در نظر می‌گیرند. در انگلیس، سیستمی وجود داشت که به افراد ثروتمند خارجی اجازه می‌داد تا ۱۵سال بدون پرداخت مالیات در این کشور زندگی کنند. اما در ماه مارس دولت انگلیس تصمیم گرفته است این سیستم را تغییر دهد و محدودیت‌های بیشتری برای آن قائل شود. به همین دلیل، بسیاری از این افراد تصمیم گرفته‌اند که از انگلستان به کشور دیگری نقل مکان کنند. در فرانسه هم اوضاع مشابهی وجود دارد. بعد از انتخابات اخیر این کشور، هنوز مشخص نیست که دولت جدید چه قوانینی را تصویب خواهد کرد. بعضی از افراد نگران هستند که دولت جدید مالیات بیشتری از افراد ثروتمند بگیرد. به همین دلیل، بسیاری از آنها در حال آمادگی برای ترک فرانسه هستند.
در سال ۲۰۲۲، دولت نروژ نیز قوانین مربوط به مالیات بر ثروت و درآمد حاصل از فروش سرمایه را تغییر داد. این تغییرات سبب شد مالیات افراد ثروتمند بیشتر شود. به همین دلیل، بسیاری از میلیونر‌‌های نروژی تصمیم گرفتند که از این کشور بروند و به سوئیس نقل‌مکان کنند.
سوئیس؛ بهشت ثروتمندان
در سوئیس، ثروتمندان می‌توانند با توافق با مقامات محلی مالیات کمتری را پرداخت کنند. این سیستم به آنها اجازه می‌دهد تا با تعیین مبلغ ثابتی، مالیات خود را پرداخت کنند. در سال‌های اخیر، کشورهای دیگری مانند قبرس، یونان، ایتالیا، مالت، پرتغال و اسپانیا نیز سیستم‌های مشابهی را برای جذب افراد ثروتمند ایجاد کرده‌اند. دبی و سنگاپور دو شهر بسیار ثروتمند و مدرن هستند که با ارائه مزایای مالیاتی ویژه، افراد ثروتمند را به خود جذب می‌کنند. به عنوان مثال، دبی هیچ مالیاتی بر درآمد افراد تعیین نمیکند. طبق تحقیقات شرکت مشاوره مهاجرت جهانی «هنلی اند پارتنرز»، مزایای مالیاتی روند نقل‌مکان میلیونرها را تقویت میکند؛ بنابراین مالیات عامل اصلی در تصمیم‌گیری مهاجرت ثروتمند قلمداد شده است. بر اساس گزارش‌های این شرکت که حرکت بیش از ۱۵۰هزار ثروتمند را بین کشورها و شهرهای جهان رصد می‌کند، احتمالا در سال ۲۰۲۴، رکورد جدیدی از مهاجرت میلیونرها به ثبت برسد.
مزایا و معایب جذب ثروتمندان
یک کارشناس، دومینیک وولک، که در زمینه مهاجرت افراد ثروتمند تحقیق می‌کند، بیان کرد: «مهاجرت گسترده میلیونرها از یک کشور به کشور دیگر، هشدار می‌دهد که تغییرات بزرگی در نحوه توزیع ثروت در جهان در حال رخ دادن است.»
این تغییرات می‌تواند تاثیر زیادی در کشورهایی که این افراد را از دست می‌دهند و به آنها می‌پیوندند، بگذارد. مهاجرت این افراد می‌تواند سبب افزایش درآمد دولت‌، ایجاد فرصت‌های شغلی و رونق اقتصادی به کشورهایی که می‌پیوندد شود. از طرفی دیگر، اگر تعداد افراد ثروتمند خارجی زیاد شود، ممکن است مشکلاتی را برای مردم محلی ایجاد کند و معایبی همچون افزایش قیمت مسکن، فشار بر خدمات عمومی مانند مدارس و بیمارستان‌ها، تغییر چهره شهرها و محله‌ها و... را داشته باشد. دولت‌ها به این مشکلات آگاه هستند و تلاش می‌کنند با تغییر قوانین مالیاتی، توازن بین جذب سرمایه و حفظ منافع مردم محلی را برقرار کنند. به عنوان مثال، برخی کشورها قوانین سختگیرانه‌تری را برای دریافت اقامت یا تابعیت برای افراد ثروتمند وضع کرده‌اند. شان بری، مدیر سیاست‌های اروپایی در بنیاد مالیاتی اروپا، می‌گوید: «به دلیل اینکه ثروتمندان بیشتر از افراد معمولی مصرف می‌کنند، دولت‌ها تمایل دارند در زمینه مالیات بر درآمد تخفیف‌هایی بدهند تا در زمینه مالیات بر مصرف سود بیشتری کسب کنند.»
درهرحال کشورهای مختلف به‌شدت با یکدیگر در حال رقابت هستند تا افراد بسیار ثروتمند را به کشور خود جذب کنند. افراد ثروتمند تمایل دارند به کشوری مهاجرت کنند که مالیات کمتری را پرداخت کنند. به همین دلیل، کشورها قوانین مالیاتی خود را آسان‌تر می‌کنند و مزایای دیگری نیز به این افراد می‌دهند. این رقابت شدید به دلیل تغییرات در قوانین مالیاتی کشورهاست. کشورهایی که در گذشته مالیات کمتری اخذ می‌کردند، امروزه قوانین خود را سخت‌تر و افراد ثروتمند را مجبور می‌کنند که به دنبال جای دیگری برای زندگی باشند.
خروج ثروتمندان از انگلستان
مشاوران مالیاتی در کشورهایی از جمله ایتالیا، سوئیس و امارات متحده عربی بیان می‌کنند که به دلیل تغییر قوانین مالیاتی در انگلستان، درخواست‌های بیشتری از ثروتمندان این کشور برای نقل مکان دریافت می‌کنند. تیم استوولد، شریک شرکت حسابداری مور کینگستون اسمیت در انگلستان، نیز می‌گوید: کشورهای زیادی به دنبال جذب افراد ثروتمند در انگلیس هستند. آنتونی ریچاردسون، وکیل دادگستری در چمبرز چرچ کورت لندن، می‌گوید: به دلیل بدهی هنگفتی که دولت‌ها در همه‌گیری کرونا متحمل شدند، شاهد خروج طبقه میلیونر از انگلیس و سایر نقاط به کشور‌هایی مانند امارات متحده عربی بوده‌ایم. افراد ثروتمند نگران هستند که دولت‌ها تصور کنند آنها پول نقد زیادی دارند و به همین دلیل بخواهند از آنها مالیات بیشتری بگیرند.
تحریم؛ علت دیگر مهاجرت ثروتمندان
پاول دونوان، اقتصاددان، علت دیگری را نیز برای مهاجرت افراد ثروتمند بیان می‌کند و آن تغییرات بزرگی است که در نحوه توزیع ثروت در دنیا ایجاد شده است. برای مثال تحریم‌هایی که علیه روسیه اعمال شده، سبب شده خیلی از ثروتمندان روس بخواهند کشورشان را ترک کنند. همچنین، بسیاری از صاحبان کسب‌وکار ترجیح می‌دهند به جایی بروند که کسب‌وکارشان در آنجا باشد و بتوانند راحت‌تر به آن رسیدگی کنند. پیش‌بینی می‌شود انگلیس و هلند بیشترین تعداد میلیونر را تا سال ۲۰۲۸ از دست بدهند؛ در‌حالی‌که بیشتر کشورهای دنیا تعداد مهاجران ثروتمندشان رو به افزایش است. دونوان بیان می‌کند دلیل کاهش میلیونرها در انگلیس و هلند این است که تعداد آنها در این دو کشور نسبت به اندازه‌ اقتصاد آنها به طور نامتناسبی بالا بوده است.
در نتیجه، هرگونه تحول ساختاری که بر میلیونرها تاثیر می‌گذارد، احتمالا تاثیر بیشتری بر این دو کشور خواهد داشت. اما چمبرلین، مشاور مسائل مالیاتی بین‌المللی در انگلیس، می‌گوید علاوه بر عوامل مالی و اقتصادی، عوامل دیگری مانند امنیت، آموزش، زیرساخت‌های تجاری، ثبات و فرهنگ نیز در تصمیم‌گیری افراد ثروتمند تاثیرگذار هستند. به عبارت دیگر، افراد ثروتمند نه تنها به دنبال پرداخت پایین مالیات، بلکه به دنبال محیطی مناسب برای زندگی و کار هستند. همچنین تمایل دارند به کشوری مهاجرت کنند که تحت‌تاثیر تغییرات سیاسی قرار نگیرد.