سقوط رفاه روستاییان از شمال به جنوب ایران

بر اساس بودجه خانوار روستایی در سال ۱۴۰۱، استان‌ مازندران بیشترین و استان سیستان و بلوچستان کمترین هزینه و درآمد ماهیانه را ثبت کرده‌اند. در ادامه مشاهده می‌شود درآمدها در استان‌های کردستان، مرکزی و هرمزگان کفاف هزینه روستانشینان را نمی‌دهد. یعنی به نوعی این استان ها از سرمایه ها و پس انداز ماقبل خود مصرف می کنند.
درآمد و هزینه‌های روستانشینان کشور مسیری صعودی را نسبت به سال قبل در پیش گرفته است. در سال 1401 حجم پس‌انداز در روستاهای کشور به طور متوسط برابر با یک میلیون و 700 هزار تومان بوده و سهمی 20 درصدی را از متوسط درآمد در این سال رقم زده است.
بررسی‌ها به نفکیک استان‌های کشور نشان می‌دهد در این مقطع بیشترین درآمد و هزینه روستایی در استان مازندران ثبت شده و در مقابل کمترین سطح را روستانشینان سیستان و بلوچستان رقم زده‌اند.
استان مازندران مرفه‌ترین روستانشینان را دارد
طبق داده‌های مرکز آمار، میانگین درآمد خانوار بخش روستایی در سال ۱۴۰۱، حدود ۸ میلیون تومان بوده است. در میان استان‌های کشور، روستاییان سه استان مازندران، البرز و تهران به ترتیب حدود ۱۴، ۱۳ و ۱۲ میلیون تومان بیشترین متوسط درآمد ماهیانه را به خود اختصاص داده‌اند.
در مقابل، روستاییان دو استان خراسان شمالی و جنوبی با حدود ۵ میلیون تومان و استان سیستان و بلوچستان با حدود ۳ میلیون ۵۰۰ هزار تومان کمترین درآمد ماهیانه را در سال گذشته تجربه کرده‌اند.
سیستانی‌ها، کم‌خرج‌ترین روستانشینان کشور
طبق بررسی‌ها، میانگین هزینه روستانشینان در کل کشور ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در سال ۱۴۰۱ بوده است. آمارها نشان می‌دهد استان‌هایی که بیشترین درآمد ماهیانه را در کشور دارند بیشترین میانگین هزینه ماهیانه را نیز به خود اختصاص داده‌اند. میانگین هزینه ماهیانه سه استان مازندران، البرز و تهران به ترتیب حدودا معادل ۱۱ ، ۱۰ و ۹.۵ میلیون تومان در سال گذشته بوده و رکورد بیشترین هزینه ها در این مقطع زمانی را ثبت کرده‌اند.
نقطه مقابل این سه استان نیز، استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان و خراسان شمالی هستند که میانگین هزینه ماهانه روستانشینان این سه استان بین ۳.۵ تا ۴.۵ میلیون تومان اعلام شده است.
روستاییان سه استان کشور توان پرداخت هزینه‌هایشان را ندارند
آمارهای بودجه خانوار در سال ۱۴۰۱، توان پس‌انداز استان‌ها را می‌توان محاسبه کرد. به این صورت که از اختلاف میان درآمد و هزینه خانوارها به عددی می‌رسیم که تا حد خوبی می‌تواند توان پس‌انداز خانوارها را نشان دهد. این اختلاف در مناطق روستایی کشور حدود ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان برآورد شده، به این معنا که خانوارهای روستایی کشور در یک ماه این میزان از درآمدشان را می توانند به صورت بالقوه پس انداز کنند. طبق داده های مرکزآمار ایران از بودجه خانوارها، بالاترین توان پس‌انداز در کشور برای سه استان یزد، کرمان و مازندران بوده که حدود ۳ میلیون تومان است. در طرف مقابل وضعیت نه‌چندان مناسبی در سه استان با کمترین توان پس‌انداز دیده می‌شود. این استان‌ها هرمزگان، مرکزی و کردستان هستند که میزان هزینه آن‌ها از درآمدشان پیشی گرفته است. روستاییان این استان‌ها نه تنها توان پس‌انداز ندارند بلکه شاید به سختی بتوانند از پس هزینه‌های ماهیانه خود بربیایند. هزینه‌های این استان‌ها بین ۱۷۰ تا ۴۲۰ هزار تومان بیشتر از درآمدهایشان محاسبه شده است.
نرخ پس‌انداز روستاییان کرمان ۲۳ درصد بیشتر از کل کشور
یکی از شاخص‌هایی که می‌توان براساس آن میزان پس‌انداز استان‌ها را نسبت به میزان درآمدشان سنجید نرخ پس‌انداز است. این شاخص از تقسیم توان پس‌انداز خانوارهای روستایی استان‌ها بر میزان درآمدشان بدست می‌آید. طبق بررسی‌ها نرخ پس انداز کشور در سال گذشته حدود ۲۰ درصد بوده است که نشان می‌دهد روستانشینان کشور به ازای هر ۱۰۰ واحد درآمدشان، ۲۰ واحد آن را می‌توانند پس‌انداز کنند. بیشترین نرخ پس انداز برای سه استان کرمان، کهگیلویه و بویراحمد و گیلان ثبت شده که به ترتیب معادل ۴۳، ۳۵ و ۳۲ درصد بوده است. به گزارش اکوایران،همچنین در نقطه مقابل استان‌هایی که کمترین توان پس‌انداز را داشتند کمترین نرخ پس‌انداز را نیز به خود اختصاص داده‌اند. این استان‌ها که شامل هرمزگان، مرکزی و کردستان است به ترتیب ۳، ۴ و ۷ درصد نرخ پس‌انداز منفی دارند. این آمار می‌تواند نشان دهد در سال ۱۴۰۱ روستانشینان این استان‌ها به جای پس‌انداز، مجبور به وام گرفتن و استقراض برای گذران زندگی بوده‌اند چرا که درآمدها در روستاییان این استان ها کفاف هزینه هایشان را نداده است.