کارشناسان در روز دوم و پایانی «همایش چشمانداز اقتصاد ایران ۱۴۰۳» چشمانداز بازارهای دارایی را بررسی کردند. مطابق بررسیها، بازار ارز در سال آینده میتواند تحت تاثیر متغیرهای اقتصاد کلان، ریسکهای منطقهای و رویدادهای سیاسی جهانی قرار گیرد...
کارشناسان در روز دوم و پایانی «همایش چشمانداز اقتصاد ایران ۱۴۰۳» چشمانداز بازارهای دارایی را بررسی کردند. مطابق بررسیها، بازار ارز در سال آینده میتواند تحت تاثیر متغیرهای اقتصاد کلان، ریسکهای منطقهای و رویدادهای سیاسی جهانی قرار گیرد؛ هرچند هر خبری در جهت گشایشهای سیاسی و بهبود شرایط دیپلماتیک بهویژه با کشورهای منطقه اثر ثباتساز در این بازار خواهد داشت.نکته قابل توجه این است که سایر بازارهای دارایی نظیر طلا، مسکن و بورس با شدت اثر مختلف از بازار ارز تاثیر خواهند گرفت. اما برخی سیاستهای داخلی نقش ویژهای در این بازارها خواهند داشت. در بازار سهام، با توجه به رفتار سالهای قبل این بازار، سال۱۴۰۳ میتواند با بهبود شرایط سیاستگذاری آغاز یک مسیر صعودی باشد و میتوان با انتخاب یک سبد بهینه، کسب سود مطمئن داشت. بازار مسکن حتی در صورت رشد دلار، نوسان محدودتری را تجربه خواهد کرد. طلای جهانی، تحت تاثیر ریسکهای جهانی و افت نرخ بهره، بازده مثبت خواهد داشت.
علی سرزعیم، اقتصاددان، در دومین روز از همایش «چشمانداز اقتصاد ایران ۱۴۰۳» در یک کارگاه آموزشی به بررسی روند پیش روی بازار طلا و ارز در سال ۱۴۰۳ پرداخت. به گفته سرزعیم، طلا یکی از امنترین داراییها در دنیاست و خیلیها پسانداز خود را به شکل طلا و جواهر زینتی نگه میدارند. این مساله نهتنها فرهنگی بلکه کاملا اقتصادی است. این اقتصاددان ادامه داد: در سطح بینالمللی نیز وقتی ریسکها بالا میرود بانکهای مرکزی دنیا هم تلاش میکنند با تناژهای بالا طلا خریداری کنند. در واقع فقط ما نیستیم که در چنین شرایطی به سراغ خرید طلا و سکه میرویم. سرزعیم خاطرنشان کرد: بنابراین یک عامل مهم در افزایش تقاضا برای طلا ریسک است و عامل دوم نقش کشورهای پیشرفته است؛ به این معنی که وقتی این کشورها از لحاظ اقتصادی رشدی را تجربه میکنند سرمایهگذاران به سراغ سهام شرکتهای سودآور رفته و آنها را خریداری میکنند؛ اما در شرایط رکودی به سمت بازارهایی مانند طلا میروند.
حباب سکه چیست؟
سرزعیم در رابطه با وضعیت بازار طلای داخلی نیز گفت: یک مساله در بازار داخلی حباب انواع سکه است. حباب به این معنی است که محاسبه میشود هر سکه چند گرم طلا دارد و نرخ ارز چقدر است. این موارد در یکدیگر ضرب میشوند و پس از مقایسه با قیمت ریالی حباب سکه به دست میآید. البته برخی اعتقاد دارند که حبابی وجود ندارد و انتظارات تورمی مردم خود را به این صورت در قیمت سکه نشان میدهد.
طلا در ۱۴۰۳ به کدام سو میرود؟
این اقتصاددان درباره پیشبینی خود از آینده بازار طلا گفت: هم روند انس جهانی و هم روند نرخ ارز روی قیمت طلا اثر میگذارد. چشمانداز قیمت انس جهانی به دلیل احتمال افزایش تنشهای ژئوپولتیک افزایشی است. برای مثال پیشبینی من این است که در سال آینده اقدامات جدیدی از سوی روسیه در رابطه با اوکراین انجام خواهد شد و این موضوع ممکن است انگیزه چین را هم در رابطه با حمله به تایوان افزایش دهد. از سوی دیگر به نظر میرسد انگیزههای جهانی برای حمایت از اوکراین اندکی کاهش یافته است. اگر در کنار این موضوع ریسکهای سیاسی در منطقه نیز افزایش یابد، میتوان انتظار داشت قیمت طلا در سال آینده روند صعودی را تجربه کند. البته میزان این صعود تابعی از افزایش ریسک است.
انواع نظامهای ارزی
بخش دیگری از ارائه این اقتصاددان، به تحلیل بازار ارز اختصاص داشت. سرزعیم در رابطه با انواع نظامهای ارزی گفت: نظامهای ارزی در دنیا در دو طیف ثابت و میخکوب یا کاملا شناور قرار میگیرند. سه هدف ثبات نرخ ارز، امکان جابهجایی آزاد سرمایه و ایجاد استقلال در سیاستهای پولی همزمان با یکدیگر محقق نمیشوند و هرکدام از نظامهای ارزی یکی از این اهداف را محقق میکنند. به گفته او نظامهای ارزی ثابت پیشبینیپذیر هستند اما استقلال سیاستگذار را مخدوش میکنند و در مقابل، نظامهای ارزی شناور با وجود استقلال بالایی که به سیاستگذار میدهند، امکان پیشبینیپذیری را ندارند.
سرزعیم همچنین خاطرنشان کرد: در کوتاهمدت، نرخ ارز را انتظارات تعیین میکند اما در میانمدت این رشد نقدینگی است که تعیینکننده نرخ ارز است. به گفته این اقتصاددان، بررسی شاخص حجم نقدینگی به نرخ ارز میتواند در پیشبینی نرخ ارز به ما کمک کند. در سال ۱۴۰۲، مطابق گزارش بانک مرکزی نرخ رشد نقدینگی در محدوده ۲۶درصد قرار داشته، اما به نظر نمیرسد نرخ رشد ارز در این محدوده قرار داشته باشد. بنابراین میتوان گفت این نسبت اندکی متورم شده است.
اهمیت استفاده از روابط منطقهای
یکی دیگر از نکات مهمی که سرزعیم به آن اشاره کرد، تاثیر ارتباطات با کشورهای منطقه در راستای اثرگذاری بازارساز در بازار ارز است. به گفته او، اواخر سال گذشته نرخ ارز جهشهایی را تجربه میکرد و این در حالی بود درآمدهای ارزی کشور تغییری نکرده بود. سرزعیم اعتقاد دارد در آن زمان به دنبال توافق با عربستان، بانک مرکزی دو کشور با هم توافق کردند همکاری ارزی داشته باشند و همین موضوع کمک بسیاری به کنترل بازار ارز کرد. همچنین سرزعیم در ادامه در رابطه با ریسکهای اثرگذار بر نرخ ارز برای سال آینده به انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، احتمال اصلاح قیمت انرژی، تغییر معادلات منطقهای و همچنین شروع رقابتهای ریاستجمهوری ایران در سال آینده اشاره کرد.