بلومبرگ در گزارشی به بررسی تأثیراتی که پدیده مهاجرت بر سیاست و اقتصاد کشورها داشته، پرداخته است. در این گزارش از پنج قاره مثالهایی آورده شده تا گستره تأثیرات آن به خوبی مشخص شود...
در سال 2024 که با برگزاری انتخابات در کشورهایی زیادی همراه است، رهبران پوپولیست از اروپا گرفته تا آمریکای شمالی و جنوبی، در حال گسترش روایتی هستند که طبق آن، مهاجرت به پدیدهای غیرقابل کنترل تبدیل شده است.
به نوشته بلومبرگ، این روایت در حالی مطرح میشود که تازهترین تخمین سازمان ملل متحد نشان میدهد مهاجران بینالمللی در سراسر جهان همچنان یک گروه اقلیت کوچک از کل جمعیت هستند. این آمار نشان میدهد که جابهجایی از مرزهای ملی، حالت طبیعی خود را حفظ کرده است.
سازمان بینالمللی مهاجرت معتقد است تغییر اصلی در سالهای اخیر به این موضوع مربوط میشود که علتهای اصلی جابهجایی مهاجران شامل مسائل ژئوپولیتیک، تکنولوژی و تغییرات اقلیمی، در حال شدت پیدا کردن هستند و در بحبوحه محدود شدن مسیرهای ایمن برای عبور مهاجران، روی آوردن به مسیرها و کانالهای غیررسمی برای مهاجرت با رشد قابل توجهی همراه شده است.
در آمریکا، مهاجرت در مرز جنوبی این کشور به یکی از نگرانیهای اصلی رأیدهندگان تبدیل شده است و این مسئله برای کمپینهای مربوط به نامزدهای نهایی انتخابات ریاستجمهوری آمریکا نیز یک مشکل به حساب میآید.
اما آمریکا در مسئله مرتبط با به توازن رساندن نیاز شهروندانش در ارتباط با مهاجرانی که به دنبال یک زندگی بهتر هستند - و باید گفت که این مهاجران بودهاند که آمریکای مدرن را ساختهاند - تنها کشوری نیست که با چالش همراه شده است.
نمونههایی که در ادامه از آفریقای جنوبی، نیوزیلند، پرو، ایرلند و شهر دنور آمریکا آورده شده، نشان میدهد واقعیت دنیای مدرن در حال تأثیر بر دولتهای سراسر جهان است.
آنچه که واضح است به این موضوع برمیگردد که تأثیرات این اتفاق، از سیاست فراتر رفته و به اقتصاد رسیده است.
کسبوکارها و شرکتهای مختلف نگران این موضوع هستند که دسترسی محدود به استعدادهای بینالمللی بهزودی اثرات خود را نشان دهد. رئیس بانک مرکزی هلند، کشوری که در آن حزب ضد مهاجرت «آزادی» توانست در انتخابات نوامبر رتبه نخست را کسب کند، اعلام کرد که این کشور به شکل کلی - و بهطور ویژه شرکتهای مستقر در آن از جمله غول ساخت ریزتراشه موسوم به «ایاسامال هولدینگ» - برای شکوفا شدن و ادامه موفقیتهای خود به مهاجران نیاز دارند.
سازمان بینالمللی مهاجرت به صراحت به این موضوع اشاره میکند که ورود مهاجران به کشورهای مختلف باعث توسعه انسانی در سراسر جهان میشود و کمک میکند نیاز به نیروی کار برطرف شود. این سازمان همچنین گفته مهاجران باعث غنی شدن جوامع میشوند. البته که سطح تحصیلات مهاجران با یکدیگر بسیار متفاوت است، اما تقریبا از هر چهار مهاجر، سه مهاجر در سن کار قرار دارند (20 تا 64 سال).
ارتقای چشمانداز جمعیتی انگلستان که در ماه ژانویه به پشتوانه آمارهای بالای مهاجرت حاصل شد، ممکن است به معنای حضور نیروی کار بیشتر در این کشور و در نتیجه اقتصاد بزرگتر بریتانیا باشد.
بهطور مشابه، عمده عملکرد اقتصادی اخیر استرالیا در نتیجه رشد جمعیت به واسطه ورود گسترده مهاجران پس از همهگیری کووید-19 بوده است. با اوج گرفتن ورود مهاجران به استرالیا، ضعفهای اساسی این کشور نیز آشکارتر میشود.
از آنجایی که مهاجرت به داغترین موضوع در مباحث اقتصادی و سیاسی سراسر جهان تبدیل شده است، مثالهایی که در ادامه از پنج قاره آورده شده، نشان میدهد که دولتها چگونه با این موضوع درگیر شدهاند.
وضعیت در پِرو؛ مهاجران تحصیلات بهتری دارند اما از آنها اجتناب میشود
لیلیانا آنجل در گذشته و زمانی که در کشور خود یعنی ونزوئلا حضور داشت، در دبیرستان به تدریس ریاضی، فیزیک و شیمی مشغول بود. او اکنون در یکی از خیابانهای پایتخت پِرو، آبنبات میفروشد و در یک پناهگاه، با سه فرزند از چهار فرزند خود زندگی میکند.
او میگوید: «ناراحت هستم زیرا عدهای در خیابان من را تحقیر میکنند.»؛ آنجل 34 ساله از پناهگاه خود میگوید که در آن با دهها تازهوارد دیگر زندگی میکند.
تجربه آنجل نمادی از واقعیتهای آشنا برای مهاجران ونزوئلایی است: از دست دادن زندگی خود در طبقه متوسط ونزوئلا به دلیل تورم افسارگسیخته و پس از آن اقدام به مهاجرت و قادر نبودن به بازیابی جایگاه اجتماعی در کشور مقصد. اما به دست آوردن هویت اجتماعی در پرو به طور خاص دشوارتر است؛ جاییکه مهاجران ونزوئلایی عموما تحصیلات بالاتری از مردم پرو دارند. برای مثال، احتمال اینکه یک ونزوئلایی دارای مدرک دانشگاهی باشد، دو برابر بیشتر از مردم پرو است.
طبق اعلام موسسه سیاست مهاجرت مستقر در واشنگتن، آشفتگی اقتصادی و سیاسی ونزوئلا در دهه گذشته باعث بزرگترین و طولانیترین بحران جابهجایی در کل قاره آمریکا شده است. از بیش از 7 میلیون ونزوئلایی که از سال 2015 تا 2023 وطن خود را ترک کردند، بیش از 1/5 میلیون نفر آنها وارد پرو شدهاند که از این نظر تنها از کلمبیا پایینتر است.
پرو به شکل عمومی برای مهاجران ونزوئلایی، اجازه کار موقت صادر میکند، اما تجدید این مجوزها گاهی باعث میشود شکافهایی در اشتغال به وجود آید. شهروندان ونزوئلا اکنون با فاصله، بزرگترین گروه مهاجران در پرو را تشکیل میدهند بهطوریکه آنها نماینده 4/8 درصد از جمعیت پرو هستند و این کشور را از نظر جمعیتی به گونهای تحت تأثیر قرار دادهاند که در تاریخ چند دهه اخیر آن سابقه نداشته است.
پرو که در آن زمان به شکل سالانه رشد اقتصادی حدود 5 درصدی را ثبت میکرد، بر این باور متکی بود که میتواند سیل مهاجران را به خوبی مدیریت کند و برخی اقتصاددانان پیشبینی کردند که ورود مهاجران به پرو میتواند رشد اقتصادی این کشور را تسریع کند. اما همهگیری کووید-19 آغاز شد و پس آن نیز پرو در سال گذشته میلادی با رکود دستوپنجه نرم کرد. از نظر اجتماعی، واقعیت این است که مردم پرو هر اندازه که در گذشته در پذیرش مهاجران انعطاف داشتند، این انعطافپذیری اکنون در حال از بین رفتن است.
حتی پنج سال پیش، 73 درصد از مردم پرو به یک اندیشکده اعلام کردند که آنها با مهاجرت مردم ونزوئلا به کشورشان مخالف هستند. یک نظرسنجی دیگر در سال 2022 نشان داد یک-سوم از مردم پرو در صورتی که فرزندشان با فردی از ونزوئلا ازدواج کند، «بسیار آزرده» خواهند شد.
نظرسنجیهای دیگر همچنین نشان میدهد جرائم فزاینده جزء نگرانیهای اصلی مردم پرو است و عمده آنها اعلام کردهاند مهاجران ونزوئلایی مسئول این اتفاق هستند؛ ادعایی که از سوی دولت پرو نیز مطرح میشود.
وضعیت نامطمئن در سیاستگذاری پرو، کمک زیادی به آنجل نمیکند. او در ابتدای سال 2024 وارد پرو شد و پیش از آن مدتی در کلمبیا و اکوادور زندگی کرده بود. آنجل با آگاهی از این موضوع که حداقل در کوتاهمدت احتمالا نمیتواند در شغل معلمی مشغول به کار شود، تمرکز خود را به فعالیتهای دیگر معطوف کرده است. آنجل با درآمد حاصل از فروش آبنبات، در حال ذخیره پول خود است تا بتواند یک چرخدستی بخرد و به وسیله آن به فروش شیرینی سنتی ونزوئلا بپردازد.
آنجل میگوید: «من هموطنان خود را دیدهام که برای انجام کارهای نادرست به پرو میآیند، اما مردم شریف هم در میان مهاجران وجود دارد. همه ونزوئلاییها مثل هم نیستند.»
وضعیت در آفریقای جنوبی؛ کشوری که بیگاهستیز میشود
در مرکز شهر ژوهانسبورگ، مدیر کنسرسیوم پناهجویان و مهاجران در آفریقای جنوبی، با احتیاط به دفتر خود وارد میشود.
او دلایل خوبی برای محتاط بودن دارد.
در ماه نوامبر چهار نفر با توسل به زور وارد محوطه کنسرسیوم پناهجویان و مهاجران شدند و پس از نشان دادن عکس مدیر 43 ساله این کنسرسیوم به متصدی پذیرش، از پذیرش رد شدند. این افراد ادعا کردند که از گروههای ضد مهاجرت هستند و به مدیر این کنسرسیوم هشدار دادند در صورت ادامه فعالیتش، با عواقب این کار مواجه خواهد شد.
مهاجران سایر نقاط قاره آفریقا به همراه مهاجران پاکستان و افغانستان به دلیل فرصتهای شغلی و قانون اساسی آفریقای جنوبی که از حقوق آنها محافظت میکند، به این کشور که توسعهیافتهترین نقطه در قاره آفریقا است، جذب شدهاند. اکنون با توجه به اینکه احتمال دارد حزب حاکم آفریقای جنوبی به نام «کنگره ملی آفریقا»، در انتخابات می 2024، برای نخستینبار اکثریت خود را در مجلس این کشور از دست بدهد، مهاجران به شکل نامنصفانهای، مقصر کوتاهیهای دولت در بخش مراقبتهای بهداشتی و بحرانهایی مانند نرخ بیکاری بالا و جرائم گسترده شناخته شدهاند. این در حالیست که مهاجران تنها 4 درصد از جمعیت 62 میلیون نفری آفریقای جنوبی را تشکیل میدهند.
حزب کنگره ملی آفریقا که با حمایت کشورهای آفریقاییِ مخالف آپارتاید به قدرت رسید، پیشتر خشونتهای بیگانهستیزانه را که منجر به کشته شدن صدها مهاجر شده و دهها هزار مهاجر را بیخانمان کرده است، محکوم کرده بود.
اما این حزب پس از آنکه در انتخابات شهرداریها در سال 2021 میلادی از حزب اپوزیسیون که خواهان اخراج مهاجران غیرقانونی است، شکست خورد، لفاظیهای ضد مهاجران را تشدید کرده است.
در سال گذشته میلادی، دولت آفریقای جنوبی تلاش کرد حق اقامت را از حدود 180 هزار تبعه زیمباوه که از پیش از سال 2009 در آفریقای جنوبی حضور دارند، سلب کند. با این حال، دولت با چالشهای قانونی مواجه شد و در دادگاه این پروندهها را از دست داد.
در ماه نوامبر پیشنهادی از سوی دولت این کشور مطرح شد تا قوانین مهاجرت تغییر یابد. اگر این تغییرات انجام شود، آفریقای جنوبی از معاهدههای بینالمللی پناهجویان خارج میشود، خارجیها را به کشور خود بازمیگرداند و افرادی را که از مرزهای این کشور عبور میکنند، بازداشت خواهد کرد. در حال حاضر مهاجران تا زمانی که درخواست اقامت آنها مورد بررسی قرار میگیرد، میتوانند در این کشور باقی بمانند.
وضعیت نیوزیلند: کشوری که به فکر محدود کردن مهاجران افتاده است
«الویز گوندره» - فارغالتحصیل یکی از دانشگاههای فرانسه - در سال گذشته میلادی به دلیل جاذبههای طبیعی نیوزیلند و فرهنگ مائوری، به این کشور مهاجرت کرد.
او در رابطه با کشور جدید و شهروندان آن میگوید: «هنوز هم نیوزیلند را یک کشور خوشایند میبینم و در حال حاضر که به کار و زندگی در کنار بسیاری از شهروندان آن مشغول هستم، این حس حتی قویتر شده است.»
الویز گوندره یکی از 220 هزار فردی است که در 12 ماه منتهی به فوریه، به شکل قانونی به نیوزیلند مهاجرت کردند. جمعیت نیوزیلند در سال 2023 میلادی 2/8 درصد رشد داشت که بزرگترین جهش جمعیتی این کشور از جنگ جهانی دوم محسوب میشود.
نیوزیلند از دیرباز به عنوان کشوری نسبتا باز در نظر گرفته شده است، اما میزان مهاجرانی که به این کشور وارد میشوند، نگرانیهایی درباره فشار بر زیرساختها، رشد قیمت خانه و توانایی اقتصاد در زمینه پاسخگویی به تقاضای اضافهشده برای کالاها و خدمات ایجاد کرده است. این اتفاق میتواند منجر به رشد نرخ تورم شود.
کلی اکهولد، یکی از اقتصاددانان نیوزیلند به بلومبرگ گفته: «فشار بسیار شدید به دلیل روند افزایش جمعیت، اقتصاد را در تنگنا قرار داده است.»
بانک مرکزی این کشور نیز تأثیرات آمار بالای مهاجرت بر قیمت خانه و اجارهبها را برجسته کرده است. این اتفاق احتمالا باعث میشود نیوزیلند در سال جاری میلادی و حتی در سال 2025، نرخ بهره خود را در سطح 5/5 درصد ثابت نگه دارد، در حالیکه کشورهای توسعهیافته نسبت به کاهش نرخ بهره اقدام میکنند.
این موضوع حتی به مباحث سیاسی نیوزیلند هم وارد شده است. «کریستوفر لکسون» - نخستوزیر نیوزیلند - در سال گذشته میلادی توانست با تمرکز بر مشکلات مربوط به هزینههای زندگی و درخواست برای اصلاح سیستم مهاجرتی، به سِمت نخستوزیری برسد. او رکوردشکنی ورود مهاجران به این کشور را یک «ناپایداری» میداند.
در 7 آوریل، اِریکا استنفورد، وزیر مهاجرت نیوزیلند، قوانین مربوط به ورود کارگران دارای مهارت پایین را سختگیرانهتر کرد و گفت این افراد باید حداقل مهارت و تجربه کاری و مدرک مربوط به مهارتهای زبان انگلیسی را داشته باشند. همچنین، اجازه اقامت آنها کوتاهتر شده و به سه سال کاهش پیدا کرده است.
این مقام نیوزیلند میخواهد ورود مهاجران را محدود کند تا فشار بر خدمات اصلی مانند بخش سلامت و آموزش، بیش از پیش افزایش پیدا نکند و در عین حال به تسهیل ورود آن دسته از مهاجران بپردازد که دارای مهارتهای خاص هستند و میتوانند بهرهوری را تقویت کنند و رشد اقتصادی را افزایش دهند.
در فضایی که نیروی کار به شکل فزایندهای جهانی شده، نیوزیلند یک مقصد مطلوب در نظر گرفته میشود. این کشور در سال 2023 به عنوان جذابترین مقصد برای مهاجران ماهر در بین اعضای سازمان توسعه و همکاری اقتصادی شناخته شد.
اما چالش کنونی برای بسیاری از مهاجران در نیوزیلند به خرید خانه و پیدا کردن خانهای با اجارهبهای مناسب مربوط میشود.
در سراسر این کشور، میزان اجارهبها نسبت به یک سال گذشته با رشد 5/1 درصدی در ماه مارس همراه شده است. در طول 9 ماه گذشته نیز قیمت خانه با رشد 3/9 درصدی روبهرو شده زیرا تقاضا بالاتر از تعداد خانههای موجود است.
الویز گوندره 25 ساله، سفر به نقاط مختلف نیوزیلند را با مشاغلی در بخشهای مهمانیاری و کشاورزی ترکیب کرده است. او توانسته از طریق ماندن در خانه دوستان یا استفاده از خانههای مشترک، بخشی از هزینههای مربوط به اجارهبها را مدیریت کند. الویز حتی در مقطعی به این فکر افتاد تا در ون خود و در تاکستانی که در آن کار میکند، بخوابد.
او که علاقهمند به سفر و دیدن مناظر طبیعی منحصربهفرد نیوزیلند است، این اتفاق را یک چالش میبیند و میگوید: «به دلیل اجارهبها نمیتوانم پول زیادی پسانداز کنم.»
وضعیت ایرلند؛ کشوری که با مهاجرت شکل پیدا کرده، ضد مهاجران شده است
خارج از «دفتر حفاظت بینالمللی» در مرکز شهر دوبلین، تعدادی چادر کوچک در یک پیادهرو دیده میشود. این چادرها محل زندگی مردانی است که در ماههای اخیر وارد ایرلند شدهاند و به دنبال پناهندگی هستند. اما با دسترس نبودن خانهای برای زندگی، آنها مجبور شدهاند در خیابان کناری این سازمان دولتی حضور پیدا کنند تا شاید این سازمان به آنها کمک کند.
رشد اقتصاد ایرلند و جذابیت آن برای شرکتهایی مانند اپل به دلیل مالیات پایین، باعث شده این کشورِ برونکوچ طی بیش از 200 سال گذشته، اکنون به یک داستان موفقیت قرن 21 تبدیل شود و در نتیجه، مهاجران را به خود جذب کند.
با این حال، واقعیت مربوط به بیش از هزار و 600 پناهجوی بدون اسکان نشان میدهد که یک بحران حاد در سیستم مهاجرت ایرلند وجود دارد.
اِدی که از نیجریه آمده و از پایان ژانویه در نزدیکی دفتر حفاظت بینالمللی اتراق کرده است، میگوید: «مهاجران جدید هر روز وارد ایرلند میشوند.». زمانی که اِدی در حال مصاحبه با بلومبرگ بود، دو رهگذر از کنار او رد شدند و جملات نژادپرستانهای گفتند.
نبود خانه کافی برای افرادی که به دنبال «حفاظت بینالمللی» هستند، باعث شده دولت ایرلند در هتلها و ساختمانهای خالی سراسر این کشور به فکر چارهای برای حل مشکل مسکن باشد و همین امر، تنشها با مردم بومی ایرلند را افزایش داده است. در این رابطه اعتراضاتی در تعدادی از شهرهای این کشور انجام شده و ساختمانهایی که برای اسکان پناهجویان در نظر گرفته شده یا احتمال اختصاص آنها به مهاجران وجود دارد، توسط افرادی دچار آتشسوزی شدهاند.
ایرلند تا پیش از این به شکل گسترده از پوپولیسم جناح راست ایمن بوده است، اما اکنون نشانههای تغییر سیاسی این کشور دیده میشود. «نیام مکدونالد» - مدیر «گروه امید و شجاعت» - که در جهت مقابله با نفرت و افراطگرایی فعالیت میکند، اعلام کرده: «یک گروه سیاسی در حال رشد از این تنشها برای پیشبرد اهداف خود سوء استفاده میکند». او گفته: «لفاظیهای خشونتآمیز و سازماندهی راست افراطی با رشد همراه شده و همین امر مسئله مهاجرت را به یکی از دغدغههای ذهنی مردم تبدیل کرده است. فکر نمیکنم که مردم به خودی خود به این نتیجهگیری رسیده باشند.»
بهطور سنتی، مهاجرت یک مسئله اصلی در محفلهای سیاسی ایرلند نبوده، اما طبق نظرسنجی اخیر آیریشتایمز، مهاجرت اکنون به نگرانی اصلی رأیدهندگان این کشور تبدیل شده است.
با نگاه ریشهای میتوان دریافت که مسئله اصلی به مهاجرت مربوط نمیشود بلکه کمبود شدید خانههای مقرونبهصرفه و زیرساختهای مورد نیازِ دیگر باعث این تنشها شده است. با این حال، با رشد تعداد مهاجران در ایرلند و افزایش تعداد پناهجویانِ بیخانمان که خواستار حمایت دولت ایرلند هستند، ضعفهای این کشور برای حل این بحران در حال آشکار شدن است.
وضعیت شهر دنور واقع در ایالت کلرادو؛ شهری در اوج بحران
«لیزبت تورس» و همسرش «ویلیام گارسیا» هرگز قصد ترک خانه خود در ونزوئلا را نداشتند، اما شرایط وخیم اقتصادی، آنها را مجبور کرد سفری به سوی شمال را در پیش بگیرند. آنها به مدت دو ماه به همراه دو فرزرند کوچک خود با پای پیاده از هفت کشور عبور کردند و در دسامبر به مرز جنوبی آمریکا رسیدند.
این خانواده بدون اینکه بداند راهی کجا میشود، از مرز آمریکا سوار بر یک اتوبوس شدند و به شهر دنور رفتند.
اعضای این خانواده که پیشتر رفتن به شهر دنور را در برنامههایشان نداشتند، خود را در میان هزاران نفری یافتند که در سال گذشته میلادی به این شهر آمده بودند. مایک جانستون - شهردار دنور - این اتفاق را به عنوان بخشی از موج گسترده تلاشهای بشردوستانه توصیف کرده که به شکل همزمان در حال فرسوده ساختن دنور با جمعیت حدود 700 هزار نفر، از نظر اجتماعی و مالی است. از سال 2022 تاکنون، نزدیک به 40 هزار مهاجر که از فقر کشور خود گریختهاند، وارد این شهر شدهاند. این میزان معادل 5 درصد از جمعیت دنور است که آن را به شهری با بالاترین سرانه تازهواردان در ایالات متحده تبدیل کرده است.
شهردار دنور همچنین بهتازگی در یک سخنرانی اعلام کرده: «ظرفیت ما بهشدت تحت فشار قرار گرفته است و ما در پرتگاه نقطهای قرار داریم که قادر به مدیریت شرایط هستیم».
مقامات دنور تاکنون بیش از 68 میلیون دلار برای خارج کردن مهاجران از خیابانها و اسکان آنها هزینه کردهاند؛ هزینهای که برآورد شده در سالهای آتی به سه برابر افزایش خواهد یافت. دنور برای سال 2024 و در نبود حمایت فدرال، مبلغی به میزان 120 میلیون دلار - حدود 7 درصد از بودجه سالانه خود - را برای اسکان مهاجران در نظر گرفته بود. با این حال، در بحبوحه نارضایتی در میان ساکنان دنور نسبت به میزان بودجه عمومی که برای کاهش این بحران در نظر گرفته شده، این مبلغ به 90 میلیون دلار کاهش پیدا کرد.
مانند شهرداران دیگر شهرهای دموکرات آمریکا که به مدیریت سیل مهاجران میپردازند، آقای جانستون از دولت فدرال درخواست کرده تا وارد عمل شود اما او گفته که درخواستهایش نادیده گرفته شده است. این اتفاق با ناکامی یک لایحه مهاجرت همراه شد که قربانی موضعگیریهای سیاسی انتخابات آتی ریاستجمهوری آمریکا شده است؛ لایحهای که در صورت تصویب میتوانست منابع مورد نیاز برای کمک به مهاجران را تأمین کند.
به گزارش اکوایران، زمانی که تورس 42 ساله و گارسیا 34 ساله به دنور وارد شدند، آنها به یک مُتل فرسوده فرستاده شدند تا از سرمای شدید زمستان در اردوگاه پناهجویان در امان بمانند. مانند دیگران، اعضای این خانواده نیز به دلیل محدودیتهای فدرال در رابطه با اشتغال قانونی پناهجویان، در حال حاضر قادر به کار کردن نیستند.