شاخص قیمت خرید مواد اولیه براساس شامخ فروردین‌‌‌ماه، برای تمامی ۱۲رشته فعالیت صنعتی بالاتر از ۵۰ بوده است. شاخص قیمت خرید مواد اولیه در این ماه پس از تعدیل فصلی معادل ۷۶.۹ برآورد شده است که بیانگر افزایش قابل‌توجه قیمت مواد اولیه نسبت به اسفند ۱۴۰۲ است...

نکته قابل تامل این است که در تمام ماه‌‌‌های سال ۱۴۰۲، این شاخص بالاتر از ۵۰ بوده است که بیانگر رشد فزاینده قیمت مواد اولیه است. براساس این بررسی، تداوم این روند با توجه به احتمال تشدید محدودیت دسترسی به مواد اولیه در ماه‌‌‌های آتی می‌‌‌تواند به فشار هزینه در بخش صنعت منجر شود و تورم تولیدکننده را افزایش دهد. شامخ فروردین‌ماه همچنین حاکی از این است که برخی شرکت‌ها هم به دلیل عدم‌توان تامین هزینه‌ها به‌خصوص با بالا رفتن نرخ ارز و افزایش قیمت نهاده‌‌‌ها، تعدیل نیرو داشته‌‌‌اند. به طور کلی براساس شامخ مدیران خرید تعدیل فصلی‌شده صنعت، ۶صنعت با شامخ کل زیر ۵۰ به سمت شرایط نامطلوب در حرکتند و ۶صنعت با شیب بسیار ناچیزی در حال بهبود هستند.
شاخص مدیران خرید بخش صنعت در فروردین 1403، معادل 33.5 محاسبه شده است. بعد از حذف اثر تعطیلات نوروزی (اثر فصلی)، این شاخص برای فروردین‌ماه معادل 50.2 برآورد شده است که بیانگر بهبود نسبی اما بسیار اندک وضعیت کلی بخش صنعت نسبت به اسفندماه 1402 است. مقدار تولید محصولات نسبت به ماه گذشته کاهش یافته و بنابر اظهار فعالان صنایع نساجی، تولید محصولات این صنعت در بخش تعدیل‌نشده‌‌ فصلی صفر بوده است. قیمت مواد اولیه در تمامی صنایع افزایش محسوسی داشته و در مقابل شاخص موجودی مواد اولیه در این ماه، پس از تعدیل فصلی نیز 48.9 را نشان می‌دهد که از کاهش این روند حکایت دارد. شاخص میزان صادرات نیز در فروردین‌ماه، پس از حذف اثر فصلی، معادل 48.1‌درصد برآورد شده است که بیانگر کاهش نسبی صادرات نسبت به اسفند 1402 است.
به گزارش اتاق ایران، شامخ مدیران خرید، براساس اظهارات مدیران بنگاه‌‌‌های هر کدام از صنایع تهیه شده و خاصیت آهنگی دارد. هر کدام از اعداد منتشرشده نسبت به ماه قبل محاسبه شده‌‌‌اند و اعداد پایین‌‌‌تر از 50 به معنی بدتر شدن شرایط شاخص گفته‌شده در آن صنعت و اعداد بالای 50، به معنای بهبود یافتن است.  در این میان، هرچه عدد بالای 50 بزرگ‌تر باشد، به معنای آهنگ سریع‌‌‌تر بهبود است و عکس این موضوع برای اعداد پایین 50 نیز صادق است. در شامخ فروردین‌ماه، به دلیل تعطیلات نوروزی و بنگاه‌‌‌ها، حدود نیمی از ماه، بنگاه‌‌‌ها تعطیل بودند که اثر خوبی بر محاسبه اظهارات مدیران نمی‌‌‌گذارد. به همین دلیل شامخ دیگری نیز تحت عنوان تعدیل‌شده‌‌ فصلی ارائه شده است تا فعالان و کارشناسان حوزه‌‌ صنعت بتوانند تحلیل بهتری از شرایط داشته باشند.
صنایع غذایی
شامخ کل فعالیت‌‌‌های این بخش در فروردین‌ماه برابر 48.4‌درصد بیان شده است؛ یعنی این صنعت در ماه گذشته نتوانسته است ثبات خود را حفظ کند و به سمت بدتر شدن حرکت کرده است.
مقدار تولید محصولات، میزان سفارش‌های جدید، موجودی مواداولیه، موجودی محصول نهایی در انبار، میزان صادرات کالا و میزان فروش کاهش داشته است. از دیگر سو، با وجود کاهش موجودی محصول نهایی در انبار، قیمت خرید مواد اولیه افزایش محسوسی داشته و تا 80.3‌درصد برآورد شده است.
به دلیل قیمت‌گذاری‌‌‌های دستوری دولتی و یارانه‌‌‌های اعطاشده، قیمت فروش محصولات کاهش داشته است که به معنای فشار مضاعف بر تولیدکنندگان است؛ زیرا نمی‌‌‌توانند افزایش قیمتی را که تجربه کرده‌‌‌اند بر قیمت نهایی اعمال کنند. با این حال مدیران بنگاه‌‌‌ها در این بخش انتظارات تولید در ماه آینده را 68.7‌درصد برآورد کرده‌‌‌اند که نشان از خوش‌بینی آنها دارد.
صنایع نساجی
شامخ کل فعالیت‌‌‌ها در بخش صنایع نساجی، توسط مدیران خرید این صنایع، 50.1 اظهار شده است؛ یعنی براساس نظر کارشناسان، شرایط کلی صنایع نساجی نسبت به ماه گذشته، تفاوت چندانی حس نکرده است. افزایش میزان سفارش‌های جدید، سرعت انجام و تحویل سفارش و میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی نشان از شرایط مطلوب تولید در این ماه دارد؛ در مقابل، موجودی مواداولیه این بخش کاهش چشمگیری داشته است که با وجود افزایش قیمت خرید مواد اولیه، نشان دهنده چالش در تامین مواد اولیه این صنعت است. میزان صادرات صنایع نساجی و میزان فروش محصولات کاهش داشته است که چالش بخش تقاضا را نشان می‌دهد. با این حال انتظارات تولید در ماه آینده در بخش نساجی، 78.3 است که یعنی به سوی بهبود در حرکت خواهد بود، دلیل این امیدواری را می‌‌‌توان افزایش قیمت محصولات تولیدشده دانست.
پوشاک و چرم
شامخ کل فعالیت‌‌‌ها در صنایع پوشاک و چرم، معادل 44.9 برآورد شده است. براساس آمارهای منتشرشده، صنایع پوشاک و چرم، کمترین مقدار تولید محصولات در بین صنایع را داشته است. کاهش موجودی مواد اولیه و میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی نشان از مشکل در بخش تولید دارد. در مقابل میزان سفارش‌های جدید و میزان صادرات کالا نیز کاهش داشته‌‌‌اند که به معنای مشکل در بازار تقاضاست. مانند باقی صنایع، صنایع پوشاک و چرم نیز با افزایش قیمت مواداولیه روبه‌‌‌رو بودند و این در حالی است که موجودی مواد اولیه کم شده است. با وجود این و با افزایش قیمت‌ها برای تولیدکننده، قیمت محصولات نهایی تولیدشده نیز کاهش داشته که به ابراز بی‌‌‌تفاوتی در انتظارات تولید در ماه آینده صاحبان بنگاه‌‌‌ها منجر شده است.
چوب، کاغذ و مبلمان
شامخ کل فعالیت‌‌‌ها در صنایع چوب، کاغذ و مبلمان، با نشان دادن عدد 57.7، بیشترین مطلوبیت را در بین صنایع رقم زده است. مقدار تولید محصولات در این بخش با آهنگ کندی افزایشی بوده و میزان سفارش‌های جدید، سرعت انجام و تحویل سفارش، موجودی مواد اولیه، میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی افزایش داشته است. با این افزایش توان تولید، قیمت محصولات تولیدشده نیز با آهنگ متوسطی در حال افزایش است. از چالش‌‌‌های این بخش می‌‌‌توان به افزایش قیمت مواد اولیه و کمبود تقاضا در حوزه‌‌ میزان صادرات کالا اشاره کرد. البته میزان فروش محصولات در داخل کشور افزایش داشته است. می‌‌‌توان بهبود نسبی صنایع چوب، کاغذ و مبلمان را اثر تقویمی بر این بخش شناخت. مدیران خرید صنایع چوب، کاغذ و مبلمان، انتظارات تولید در ماه آینده را 68.0 اظهار کرده‌‌‌اند.
صنایع فرآورده‌‌‌های نفت و گاز
شامخ کل فعالیت‌‌‌ها در بخش صنایع فرآورده‌‌‌های نفت و گاز، توسط مدیران خرید این صنایع، 55.4 اظهار شده است. مقدار تولید محصولات در این صنایع، بیشترین میزان تولید محصول در بین صنایع بوده است. میزان سفارش‌های جدید، سرعت انجام و تحویل سفارش در بخش تولید و میزان صادرات کالا و میزان فروش محصولات در بخش عرضه بهبود یافته؛ اما موجودی مواد اولیه کاهش یافته و قیمت خرید مواد اولیه نیز افزایش محسوسی داشته است. این بخش از صنایع که به میزان مصرف انرژی زیادی نیاز دارد، با افزایش مصرف حامل‌‌‌های انرژی نیز روبه‌‌‌رو بوده است. با این حال قیمت محصولات تولیدشده این صنایع نیز افزایش زیادی داشته و تا عدد 82.1 رسیده است. انتظارات تولید در ماه آینده این صنایع، 61.7 است که یعنی پیش‌بینی می‌شود به سمت بهبود حرکت کنند.
صنایع شیمیایی
شامخ کل فعالیت‌‌‌ها در بخش صنایع شیمیایی، توسط مدیران خرید این صنایع، 50.5 اظهار شده که یعنی تفاوت چندانی با ماه قبل ندارد ولی توانسته است ثبات خود را حفظ کند. مقدار تولید محصولات صنایع شیمیایی مانند اکثر صنایع کاهش داشته است. میزان سفارش‌های جدید و سرعت انجام و تحویل سفارش افزایش داشته است. در مقابل موجودی مواد اولیه، میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی و میزان فروش محصولات کاهش داشته است. قیمت خرید مواد اولیه در صنایع شیمیایی افزایش داشته؛ ولی این صنعت توانسته است میزان صادرات کالا به بازارهای جهانی را با آهنگ بسیار کندی افزایش دهد. در پایان می‌‌‌توان گفت، انتظارات تولید در ماه آینده توسط مدیران خرید این صنایع، 60.3 ثبت شده است.
صنایع لاستیک و پلاستیک
شامخ کل فعالیت‌‌‌ها در بخش صنایع لاستیک و پلاستیک، توسط مدیران خرید این صنایع، 55.6 اظهار شده است. مقدار تولید محصولات، موجودی مواد اولیه و میزان صادرات کالا در این بخش کاهش داشته است. به واسطه‌‌ کاهش موجودی مواد اولیه و افزایش محسوس قیمت خرید مواد اولیه، پیش‌بینی می‌شود این صنایع با چالش تامین مواد اولیه مواجه باشند. قیمت محصولات تولیدشده و میزان فروش محصولات در فروردین‌ماه افزایش داشته که باعث مطلوبیت مدیران خرید شده و میزان تولید در ماه آینده 78.7‌درصد برآورد شده است.
صنایع کانی غیرفلزی
شامخ کل فعالیت‌‌‌ها در بخش صنایع کانی غیرفلزی، توسط مدیران خرید این صنایع، 49.5 اظهار شده است. این به معنای ثبات نسبی این بخش نسبت به ماه گذشته است. مقدار تولید محصولات، سرعت انجام و تحویل سفارش، موجودی محصول نهایی در انبار و میزان فروش محصولات افزایش داشته است. به واسطه‌‌ کاهش میزان سفارش‌های جدید، موجودی مواد اولیه، میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی و میزان صادرات کالا نمی‌‌‌توان گفت این بخش در شرایط مطلوبی قرار دارد. همچنین این صنایع نیز با افزایش قیمت خرید مواد اولیه روبه‌‌‌رو هستند. به بیان مدیران خرید، انتظارات تولید در ماه آینده در صنایع کانی غیرفلزی 68.4 است.
صنایع فلزی
شامخ کل فعالیت‌‌‌ها در بخش صنایع کانی فلزی، توسط مدیران خرید این صنایع، 47.1 اظهار شده است. به طور کلی، این صنایع در شاخص‌‌‌های مختلف، شرایط مساعدی ندارند. مقدار تولید محصولات، میزان سفارش‌های جدید، سرعت انجام و تحویل سفارش، موجودی مواد اولیه، موجودی محصول نهایی در انبار و میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی در بخش عرضه کاهش داشته است و نشان از چالش در بخش تولید است. با وجود کاهش موجودی مواد اولیه، قیمت خرید مواد اولیه افزایش داشته است. در بخش تقاضا نیز، میزان صادرات کالا و میزان فروش محصولات کاهش یافته است. در نتیجه‌‌ افزایش قیمت تمام فاکتورهای تولید به غیر از مصرف حامل‌‌‌های انرژی، قیمت محصولات تولیدشده افزایش داشته است. انتظارات تولید در ماه آینده، 59.8‌درصد برآورد شده است.
ماشین‌‌‌سازی و لوازم خانگی
شامخ کل فعالیت‌‌‌ها در بخش صنایع ماشین‌‌‌سازی و لوازم خانگی، توسط مدیران خرید این صنایع، 48.4 اظهار شده است. مقدار تولید محصولات در این صنایع افزایش داشته؛ ولی میزان سفارش‌های جدید، موجودی مواد اولیه و میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی در بخش تولید، کاهش داشته است.  صنایع ماشین‌‌‌سازی و لوازم خانگی که بیشترین مقدار افزایش قیمت خرید مواداولیه را تجربه کرده‌‌‌اند، توانسته‌‌‌اند قیمت محصولات تولیدشده را نیز افزایش محسوسی دهند. به‌رغم کاهش میزان فروش محصولات در صنایع ماشین‌‌‌سازی و لوازم خانگی، میزان صادرات کالا افزایش داشته است. بررسی‌های نشان می‌دهد، انتظارات تولید در ماه آینده‌‌‌ این بخش 63.5 است.
وسایل نقلیه و قطعات وابسته
شامخ کل فعالیت‌‌‌ها در بخش صنایع وسایل نقلیه و قطعات وابسته، توسط مدیران خرید این صنایع، 51.0 اظهار شده است. مقدار تولید محصولات در این صنایع نیز کاهش یافته است. در بخش عرضه، میزان فروش محصولات و میزان صادرات کالاها با آهنگ کندی به سوی بهبود در حرکت کردند. کاهش مواد اولیه و موجودی محصول نهایی در انبار با وجود افزایش قیمت خرید مواد اولیه نشان از اهمیت تامین مواد اولیه در این صنایع دارد. انتظارات تولید در ماه آینده توسط فعالان این حوزه 67.1 برآورد شده است.
سایر صنایع
شامخ کل فعالیت‌‌‌ها در بخش سایر صنایع، توسط مدیران خرید این صنایع، 41.3 اظهار شده است. در این بخش از صنایع که کمترین شامخ کل فعالیت را دارد، مقدار تولید محصولات و میزان سفارش‌های جدید کاهش داشته است. همچنین در بخش تولید و میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی کاهش محسوسی داشته و 21.2 اظهار شده است. انتظارات تولید در ماه آینده توسط فعالان این صنایع 61.9 برآورد شده است.