در شرایط تحریمی کشور که شرکت‌های داخلی قادر به جذب سرمایه‌گذاری خارجی نیستند، تامین مالی زنجیره تولید در صنایع معدنی، به یکی از دغدغه‌‌‌‌های جدی آنها تبدیل شده است...

در شرایط تحریمی کشور که شرکت‌های داخلی قادر به جذب سرمایه‌گذاری خارجی نیستند، تامین مالی زنجیره تولید در صنایع معدنی، به یکی از دغدغه‌‌‌‌های جدی آنها تبدیل شده است؛ باید به این موضوع توجه داشت که ایجاد زنجیره تولید در صنایع معدنی نیاز به نقدینگی بالا دارد که تامین آن به روش‌های سنتی داخلی مانند تسهیلات بانک‌‌‌‌محور پیامدهای منفی به همراه خواهد داشت که در سطح کلان، می‌‌‌‌تواند به افزایش نقدینگی و تورم در اقتصاد اشاره کرد؛ البته در این میان، روش‌های دیگری نیز برای تامین مالی زنجیره تولید مانند بازار سرمایه یا انتشار اوراق وجود دارند که هر یک در عین حال که به فراخور خود در طیف وسیعی از صنایع معدنی قابل استفاده هستند، اما در عین حال هر کدام ممکن است با محدودیت‌هایی نیز همراه باشند؛ از همین‌‌‌‌رو کارشناسان این حوزه معتقد هستند که نباید از روش‌های نوین تامین مالی زنجیره تولید که در حال شکل‌‌‌‌گیری هستند، غافل بود، هرچند بدون شک این روش‌های نوین نیاز به آموزش دارند که این وظیفه سازمان‌‌‌‌های مربوطه است که باید در راستای آموزش آن پیش‌‌‌‌قدم شوند.
مهم‌ترین روش‌های تامین مالی
مهم‌ترین روش‌های تامین مالی برای زنجیره‌‌‌‌های تولید در صنایع معدنی چیست؟ امیرنوژن یونسیان مدیر اقتصادی و توسعه سرمایه‌گذاری ایمیدرو در پاسخ به این پرسش عنوان کرد: روش‌های تامین مالی را هم از منظر مدت زمان بازپرداخت و هم از منظر بسترهای تامین مالی مانند بستر بانکی، بازار سرمایه و ... به چند روش می‌‌‌‌توان طبقه‌‌‌‌بندی کرد؛ با توجه به سابقه تاریخی بانک‌‌‌‌محور بودن اقتصاد ایران، همواره نخستین گزینه‌‌‌‌ای که برای تامین مالی در ذهن فعالان اقتصادی شکل می‌گیرد استفاده از تسهیلات بانکی است که با توجه به شرایط امروز بانک‌ها این روش چندان قابل دسترس نخواهد بود؛ بنابراین فعالان اقتصادی حوزه معدن و صنایع معدنی باید با استفاده از ظرفیت‌‌‌‌های موجود نسبت به تامین مالی از سایر ابزارها بهره بگیرند.
یونسیان در ادامه با اشاره به این موضوع که تامین مالی مبتنی بر بدهی یکی از روش‌های تامین مالی در صنایع معدنی است، تصریح کرد: تامین مالی مبتنی بر بدهی، طیف وسیعی از روش‌ها از اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق مرابحه، اوراق رهنی، گواهی کالایی، اوراق سفارش ساخت، اوراق مضاربه، اوراق منفعت، اوراق خرید دین و اوراق سلف موازی را شامل می‌شود که به فراخور نیاز قابلیت استفاده وسیعی در صنایع معدنی دارد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: از روش‌های تامین سرمایه ثابت نیز می‌‌‌‌توان به پذیره‌‌‌‌نویسی و عرضه اولیه سهام، شرکت‌های سهامی عام پروژه گواهی سپرده خاص، صندوق‌های جسورانه، تامین مالی جمعی، مشارکت در ساخت و پیش‌‌‌‌فروش اشاره کرد.
روش‌های تامین مالی نوین
مدیر اقتصادی و توسعه سرمایه‌گذاری ایمیدرو در ادامه با اشاره به این موضوع که روش‌های جدید تامین مالی که می‌‌‌‌تواند قدرت مالی بنگاه‌‌‌‌ها را افزایش دهد باید بیشتر از سایر روش‌های سنتی مورد استفاده قرار گیرد، گفت: تامین مالی زنجیره تامین یا SCF رویکرد جدیدی است که در تامین مالی سرمایه در گردش بنگاه‌‌‌‌های اقتصادی می‌‌‌‌تواند بسیار مورد استفاده قرار گیرد. افزایش توان و مشارکت بیشتر بنگاه‌‌‌‌های کوچک و متوسط در بحث سرمایه‌گذاری‌‌‌‌ها، عدم‌‌‌نیاز به نقدینگی بانکی، کمک به کاهش هزینه تمام‌‌‌‌شده محصول و... از جمله مزایای استفاده از این‌‌‌‌گونه ابزار است.
یونسیان افزود:‌‌‌‌ واقعیت این است که تقریبا بیشتر فعالان این حوزه در خصوص این روش‌ها اطلاع داشته و بسته به موقعیت سعی در استفاده از آنها خواهند کرد و در خصوص برخی روش‌های جدیدتر مانند اوراق گام نیاز به اطلاع‌‌‌‌رسانی و آموزش بیشتر است.
استفاده از ظرفیت‌‌‌‌های ایجاد شده
مدیر اقتصادی و توسعه سرمایه‌گذاری ایمیدرو در ادامه یادآور شد: اما نکته بسیار مهمی که فکر می‌‌‌‌کنم کمتر به آن توجه شده، استفاده از ظرفیت قانونی ایجاد‌شده در بند ث ماده۲۹ قانون تامین مالی تولید و زیرساخت است. این موضوع بسیار مهمی است که سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در خصوص معرفی آن پیش‌‌‌‌قدم بوده است که بدون شک پس از تبیین آیین‌‌‌‌نامه اجرایی آن سعی در استفاده از آن خواهد داشت.
بهره‌‌‌‌گیری از بازار رمزارزها
یونسیان همچنین خاطرنشان کرد: با توجه به آمارهای حدودی منتشرشده مبنی بر اینکه هم‌‌‌‌اکنون حدود ۱۵ میلیون ایرانی در بازار رمزارزها فعال بوده و گردش مالی روزانه صرافی‌‌‌‌های ایرانی به رقمی در حدود ۵‌‌‌هزار میلیارد تومان (همت) رسیده است که البته چشم‌‌‌‌انداز صعودی بازار رمزارزها در سال‌های آتی، می‌‌‌‌تواند نویدبخش باشد که در صورت همکاری و برنامه‌‌‌‌ریزی مشترک میان بانک مرکزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت امور اقتصادی و دارایی قطعا این روش با کمک توکن‌‌‌‌سازی دارایی‌‌‌‌ها می‌‌‌‌تواند به ابزاری قدرتمند برای تامین مالی پروژه‌‌‌‌های توسعه‌‌‌‌ای و تامین بخشی از نیاز ارزی آنها تبدیل شود.
وی در ادامه یادآور شد: توجه داشته باشیم که از سال ۲۰۱۶ تا سال گذشته، بیش از ۱۵ میلیارد دلار از این طریق در دنیا تامین مالی اتفاق افتاده که البته عمدتا در حوزه تکنولوژی بوده است، اما با توجه به ظرفیت‌‌‌‌ها و جذابیت‌‌‌‌های بخش معدن و صنایع معدنی و نیز مشکلات حاصل از تحریم، قطعا این روش می‌‌‌‌تواند به سرعت جای خود را در میان سایر روش‌ها باز کند.