شرکت بیوتکنولوژی دکتر مکی زنگنه، زن ایرانی الاصل که در نوجوانی از کشور مهاجرت کرد توانسته است در آزمایش یک داروی سرطان موفقیت چشمگیری دست پیدا کند و پرفروش‌ترین داروی بازار ساخت شرکت مرک را شکست دهد...

در دنیای پررقابت داروهای سرطان، «سامیت تراپیوتیکس» شرکتی نسبتا جوان است، اما ارزش بازاری این شرکت بیوتکنولوژی 21 ساله با 130 کارمند که هیچ درآمد و داروی تایید شده‌ای ندارد ناگهان در طول دو هفته گذشته با خبرهای مثبت درباره امیدوارکننده‌ترین گزینه دارویی آن رشد چشمگیری را تجربه کرده است.
سهام این شرکت در فهرست Nasdaq از ششم سپتامبر، حدود دو برابر شد به‌طوری که سرمایه بازار آن را به 17 میلیارد دلار رساند. این مساله سبب شد مدیر ایرانی الاصل آن «مکی زنگنه» که کمتر از 5 درصد سهام شرکت را در اختیار دارد، با ثروت 1.1 میلیارد دلار از سوی نشریه فوربز در فهرست میلیاردها قرار گیرد. به این صورت او در زمره یکی از 34 میلیاردر زن خودساخته آمریکایی قرار گرفت و یکی از سه زن آمریکایی است که ثروتی میلیاردی در بخش سلامت بدست آورده است.
مدیر دیگر این شرکت، رابرت دوگان نیز در سال 2013 با موفقیت شرکت توسعه دارویی «فارما سایکلیکس» به صف میلیاردهای فوربز پیوست، که خانم زنگنه هم به عنوان مدیر اجرایی ارشد آن فعالیت می‌کرد. رابرت دوگان که 75 درصد سهام سامیت را در اختیار دارد اکنون ثروتی به ارزش 14.9 میلیارد دلار در اختیار دارد.
موفقیت درمان آزمایشی شرکت سامیت
جهش اخیر سهام سامیت روز دوشنبه 9 سپتامبر آغاز شد؛ یکروز پس از آنکه داده‌هایی از یک آزمایش جدید در «کنفرانس جهانی سرطان ریه» در سن دیگو آمریکا ارائه شد. براساس نتایج این آزمایش، در سرطان ریه با سلول‌های غیرکوچک (که شایع ترین نوع این سرطان است) درمان آزمایشی شرکت سامیت، به نام ivonescimab (ایوونسیماب) عملکرد بهتری نسبت به داروی Keytruda (کی‌ترودا) شرکت مرک داشته است؛ دارویی پرفروش که سال گذشته 25 میلیارد دلار فروش داشت و به پرفروش‌ترین داروی جهان تبدیل شد.
به گفته مکی زنگنه، موفقیت بزرگ این است که ما توانستیم آن را شکست دهیم.
این آزمایش 49 درصد کاهش ریسک پیشرفت تومور با «ایوونسیماب» را در مقایسه با «کی‌ترودا» نشان داده است. در بیمارانی که «ایوونسیماب» را مصرف کرده‌اند رشد دوباره تومور 11.4 ماه طول کشیده است، درحالی که این زمان برای «کی‌ترودا» حدود 5.8 ماه بوده است.
مهاجرت از ایران در بحبوحه جنگ ایران و عراق
خانم زنگنه که 54 سال دارد مسیری غیرمعمول را برای رسیدن به مدیرعاملی یک شرکت بیوتکنولوژی طی کرده است. او که در تهران متولد شده است در یازده سالگی به همراه خانواده‌اش ایران را به مقصد آلمان ترک می‌کند و در شهر کوچکی نزدیک هامبورگ مستقر می‌شوند.
خانواده او پس از مدتی به ایران باز می‌گردند ولی او برای ادامه تحصیلاتش در آلمان می‌ماند. دو خواهر دیگر خانم زنگنه در نهایت به مدرسه پزشکی در استراسبورگ فرانسه رفتند. بنابراین پدر او را نیز تشویق کرد تا آنجا به دانشگاه برود.
فارغ التحصیلی از دانشگاه و همکاری با شرکت‌های تحقیقات پزشکی
او تحصیل در رشته دندانپزشکی را در دانشگاه استراسبورگ آغاز کرد و در سال 1995 فارغ التحصیل شد، اما متقاعد نشده بود که می‌خواهد به عنوان یک دندانپزشک کار کند. در سال 1997، یکی از دوستان ایرانی او در اروپا برای شرکت جراحی رباتیک «کامپیوتر موشن» که مدیر عامل آن باب دوگان بود، کار می‌کرد.
خانم زنگنه جذب این کار شد و به عنوان هماهنگ کننده شرکت در اروپا مشغول شد و در همین زمان مدرک MBA خود را نیز از دانشگاه شیلر دریافت کرد. او در نهایت به ریاست شرکت در اروپا و خاورمیانه رسید و سپس در سال 2002 به عنوان معاون جهانی آموزش ارتقا یافت، که منجر به انتقال به دفتر مرکزی شرکت در سانتا باربارا در کالیفرنیا شد. سال بعد، شرکت رقیب «کامپیوتر موشن» را خریداری کرد و زنگنه شرکت را ترک کرد.
همکاری با شرکت سامیت تراپیوتیکس
او در نهایت با دوگان در شرکت سرمایه گذاری او، «رابرت داگان و همکاران»، به عنوان معاون توسعه کسب‌وکار کار کرد و این همکاری منجر به فصل بعدی زندگی او شد. در جست‌وجوی سرمایه‌گذاری‌، آن‌ها به شرکت توسعه دارویی کوچک «فارماسایکلیکس» رسیدند که سهام آن در بورس معامله می‌شد. شرکت فارماسایکلیکس با موفقیت دارویی به نام Imbruvica (ایمبروویکا) تولید کرد که برای درمان سرطان خون، لوسمی لنفوسیتی مزمن تأیید شد. در سال 2015، شرکت بزرگ دارویی «اَب‌وی» فارما سایکلیکس را با مبلغ 21 میلیارد دلار خریداری کرد.
به گزارش اکوایران، در سال 2020، دوگان بیش از 60 درصد از سهام شرکت «سامیت تراپیوتیکس» را خریداری کرد و به مدیرعامل این شرکت تبدیل شد. خانم زنگنه در اواخر همان سال به هیات مدیره سامیت پیوست و در سپتامبر 2022 به عنوان ‌مدیرعامل منصوب شد.
زنگنه و داگن امیدهای زیادی برای داروی «ایوونسیماب» سامیت دارند. درحال حاضر 20 آزمایش بالینی در چین برای این دارو درحال انجام است، از جمله برای سرطان سینه سه‌گانه منفی، سرطان کولورکتال و سرطان سر و گردن.