روز گذشته قیمت اسکناس دلار آزاد وارد کریدور قیمتی هشتم شد. مجموعه‌ای از عوامل سیاسی و اقتصادی در افزایش نرخ‌ کم‌سابقه و حضور نرخ ارز در قله تاریخی موثر است...

روز گذشته قیمت اسکناس دلار آزاد وارد کریدور قیمتی هشتم شد. مجموعه‌ای از عوامل سیاسی و اقتصادی در افزایش نرخ‌ کم‌سابقه و حضور نرخ ارز در قله تاریخی موثر است. نرخ تورم بالا، کسری بودجه و کاهش درآمد‌های ارزی از جمله عوامل اقتصادی و احتمال تشدید تحریم‌ها و مسائل مرتبط با درگیری‌های منطقه‌ای از جمله عوامل سیاسی هستند.
بازارهای دارایی کشور تحت تاثیر عوامل مختلف روزهای پرنوسانی را سپری می‌کنند. رویدادهای سیاسی درکنار عوامل اقتصادی سبب شده معامله‌گران از دارایی‌های پرریسک مانند بازار سهام خارج شوند و به سمت دارایی‌های امن‌تری مانند ارز و طلا حرکت کنند. درنتیجه این تغییر رویکرد معامله‌گران، سطح تقاضا در بازارهای امن افزایش یافته و به‌همین دلیل شاخص‌ها درحال رکوردشکنی هستند. از جمله مهم‌ترین عوامل اقتصادی که می‌توان در توجیه رفتار معامله‌گران بیان کرد شرایط تورمی کشور، کاهش درآمد‌های ارزی و کسری بودجه است. در شرایط تورمی میل افراد نسبت به خرید ارز افزایش می‌یابد، چرا که این افراد در این صورت می‌توانند دارایی‌های خود را از موج تورمی در امان نگاه دارند.
همچنین کسری بودجه دولت و کاهش درآمدهای ارزی ناشی از کاهش صادرات نیز از دیگر دلایل اقتصادی است که به افت ارزش ریال و افزایش قیمت دلار دامن می‌زند. به گفته عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، دولت هم‌اکنون با حدود ۸۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه مواجه است. بعد از این اظهارنظر مباحث زیادی در تایید یا رد رقم ۸۵۰ هزار میلیارد تومانی شکل‌گرفت، اما باید گفت حتی اگر کسری بودجه به این میزان نباشد نیز رقم قابل توجهی است که فضای اقتصاد کشور را شدیدا تحت تاثیر قرار می‌دهد. به‌طور معمول دولت‌ها از مسیرهای مشخصی اقدام به رفع کسری بودجه می‌کنند که ۲ مورد از شایع‌ترین این مسیرها افزایش نرخ ارز و چاپ پول است. دولت با چاپ پول موجب افزایش نقدینگی بدون پشتوانه می‌شود که این امر ارزش پول ملی را تضعیف می‌کند.
 اما به عقیده تحلیلگران در هفته‌های اخیر تاثیر عوامل سیاسی از عوامل اقتصادی بیشتر بوده است. هم‌زمان با تشدید تنش‌های نظامی میان گروه‌های محور مقاومت و نظامیان صهیونیست، انتظارات تورمی فعالان بازار تشدید شده است. تبادل آتش مستقیم میان تهران و تلاویو با افزایش ریسک گسترش درگیری‌ها، بازار ارز را با افزایش سطح تقاضا مواجه کرده است. وقوع درگیری‌ها از چند جهت می‌تواند منجر به افزایش قیمت ارز در بازار کشور شود. اخبار درگیری‌های نظامی، به افزایش نااطمینانی اقتصادی و سیاسی منجر می‌شود. این نااطمینانی باعث می‌شود مردم و سرمایه‌گذاران به دنبال دارایی‌های امن‌تر برای محافظت از ارزش دارایی‌های خود باشند که معمولا دلار یکی از این دارایی‌ها است.
از سوی دیگر وقوع جنگ در نزدیکی مرزهای کشور یا در مسیرهای مهم تجاری و اقتصادی، نگرانی‌ها از اختلال در تامین کالاها و منابع اولیه و کاهش تجارت بین‌المللی را افزایش می‌دهد. به‌طور خاص، اگر تنش‌ها باعث اختلال در صادرات نفت، گاز یا کالاهای دیگر شود، کاهش درآمدهای ارزی می‌تواند فشار مضاعفی بر بازار ارز داخلی وارد کند. البته بر اساس مشاهدات پیشین می‌توان گفت که سرعت خروج ریسک‌های مرتبط با جنگ از بازار نسبتا زیاد است. چرا که در صورت عدم گسترش درگیری‌ها هیچ‌یک از رویداد‌های ذکر شده رخ نمی‌دهد و اقتصاد کشور به شرایط سابق خود بازخواهد گشت. پس درصورت وقوع آتش‌بس در مرز لبنان و نوار غزه یا انتشار سیگنالی مبنی بر عدم تداوم چرخه آتش میان ایران و رژیم صهیونیستی می‌توان پیش‌بینی کرد که رشد ارزش‌های صورت گرفته در معاملات ارزی و طلایی به سرعت جبران خواهد شد.
رکوردشکنی در معاملات رسمی
دیروز یکشنبه ۱۳ آبان ماه قیمت دلار آزاد در معاملات نقدی وارد کانال ۷۰ هزار تومانی شد. پیش از این در طی التهابات نیمه دوم فروردین ماه سال جاری فعالان غیرنقدی بازار در ساعاتی اقدام به نرخ‌دهی شاخص ارزی در حوالی رقم ۷۰ هزار تومان کرده بودند. در آن زمان نرخ نقدی حوالی رقم ۶۷ هزارتومان ثبت شد. درنتیجه روز گذشته نرخ نقدی شاخص ارزی برای نخستین‌بار در تاریخ معاملاتی خود وارد کانال ۷۰هزار تومانی شد. هر برگ از این اسکناس آمریکایی در واپسین معاملات بازار دیروز با رشد ۹۰۰ تومانی نسبت به نرخ روز پیشین در رقم ۷۰ هزار و ۱۰۰ تومان به‌فروش رسید. همچنین هر قطعه سکه طلا طرح جدید با رشد یک میلیون و ۶۸۰ هزار تومانی در رقم ۵۴ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان ثبت شد.