کارخانه تولید شمش طلا در مجاورت معدن 3 هزار ساله فاریاب در جنوب استان کرمان توسط محیط زیست تعطیل شد، کارخانه‌ای که برای 100 نفر در این منطقه محروم اشتغالزایی داشت و در آستانه بهره‌برداری، محیط زیست استان کرمان مجوزهای آن را غیرقانونی اعلام می‌کند.

جنوب کرمان یکی از محروم‌ترین مناطق کشور است بدون تردید در این منطقه فقر، بیکاری و مشکلات فرهنگی زیادی وجود دارد که همه از عدم اشتغال جوانان سرچشمه می‌گیرد.

این منطقه هر چند محروم اما زرخیز است و رتبه سوم ذخایر معدنی در کشور را دارد اما به لحاظ فرآوری در رتبه‌های آخر قرار دارد، وجود معدن زرترشت با قدمت 3 هزار ساله خود یک ظرفیت بزرگ برای توسعه منطقه به شمار می‌رود، این معدن که سال 74 ثبت شده بود در سال 88 پروانه بهره‌برداری گرفت و در سال 92 فعالیت خود را آغاز کرد.

سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان نیز به شدت پیگیر عملیات اکتشاف و استخراج این معدن بود تا اینکه پس از عملیات اکتشاف و ذخیره بالای معدن سرمایه‌گذار راغب شد به اینکه کارخانه تولید شمش طلا را در منطقه احداث و راه‌اندازی کند، کارخانه‌ای که اعلام شد حداقل برای 100 نفر اشتغالزایی به دنبال دارد.

 

تیرماه سال 96 مجوز احداث کارخانه صادر شده و اسفند ماه سال گذشته بود که رئیس سازمان صمت جنوب کرمان اعلام کرد: کارخانه استحصال طلای فاریاب با ۱۰۰ نفر اشتغال‌زایی آماده افتتاح است و به‌زودی با حضور مسئولان به بهره‌برداری خواهد رسید.

 اما بعد از دو سال و نیم که احداث این کارخانه طول کشیده و در آستانه بهره‌برداری قرار گرفته به یکباره محیط زیست این کارخانه را پلمب کرده و اعلام می‌کند که مجوزهای این کارخانه غیرقانونی هستند.

طبق گفته مردم بومی منطقه قدمت معدن طلای این منطقه به چندین هزار سال قبل بر می‌گردد و حالا حدود دو سال و نیم است که یک شرکت اقدام به ساخت کارخانه در این منطقه صعب‌العبور کوهستانی با جاده خاکی کرده است و تعداد زیادی جوان مستعد بومی روستاهای اطراف آن را به کار گرفته‌اند و مشغول هستند.

تعدادی از اهالی منطقه پیگیر تعطیلی این کارخانه مهم و علت بیکاری خود شدند.

از نظر ما این مجوزها غیرقانونی هستند/ما تازه این کارخانه را دیده‌ایم

ابتدا به سراغ مرجان شاکری مدیرکل محیط زیست استان کرمان رفتیم و مسئله را از وی جویا شدیم، شاکری در این ارتباط اظهار کرد: این کارخانه بدون مجوزهای زیست محیطی و لحاظ کردن مقرارت زیست محیطی استقرار پیدا کرده‌ که باید مجددا پیگیری کنند و ضوابط و ملاحظات را پیاده کنند.

وی درباره علت تعطیلی گفت: ما معدن را تعطیل نکرده‌ایم، این معدن مجوز دارد اما این مجوز غیرقانونی صادر شده است بهره‌برداری صنایع معادن را دارند مجوز بدون لحاظ کردن ضوابط زیست محیطی ابلاغ شده و باید از ابتدا مجوزها را بگیرند.

مدیرکل محیط زیست استان کرمان درباره اینکه چرا تاکنون که دو سال از روند احداث کارخانه می‌گذرد و محیط زیست اقدامی نکرده، افزود: این کارخانه یک روزه ساخته نمی‌شود مطمئنا قبل از ساخت مجوزهایی گرفته است اما از نظر ما این مجوزها غیرقانونی هستند و ما تازه این کارخانه را دیده‌ایم.

شاکری درباه شروع به‌کار دوباره این کارخانه گفت: باید ضوابط زیست محیطی را اجرا کنند و دوباره شروع به فعالیت کنند، قوانینی که مقررات جمهوری اسلامی است.

 

مجوز غیرقانونی نداریم/از این اقدام محیط زیست نگران نیستیم

اما شمسا مدیرعامل این معدن درباره صدور مجوز و اینکه مجوزهای آنها غیرقانونی است، گفت: ما مجوز غیرقانونی نداریم هر معدنی زیر نظر سازمان صنعت و معدن فعالیت می‌کند ما جواز ساخت کارخانه داریم که کارخانه الان تقریبا نزدیک دو سال و نیم است که شروع به احداث شده و احداث کارخانه به اتمام رسیده و در مرحله تست دستگاه‌ها زیر نظر کارشناسان چینی هستیم که به ما تحویل بدهند.

وی افزود: سازمان محیط زیست تازه بعد از این مدت طولانی از خواب بیدار شده کارخانه‌ای که با مجوز صنعت و معدن و بعد از هزینه ده‌ها میلیارد تومانی در منطقه بسیار محروم جنوب کرمان احداث شده و اشتغالزایی ایجاد کرده در مرحله تست دستگاه‌ها به ما احضاریه داده‌اند که شما از ما مجوز نگرفته‌اید در حالی که ما هنوز به مرحله بهره‌برداری نرسیده‌ایم.

مدیرعامل معدن می‌گوید: برای بهره‌برداری ما باید مجوز محیط زیست را بگیریم ما اقدام کرده‌ایم برای صدور پروانه بهره‌برداری و در مسیر روند اداری خود هست، در همین حین تست دستگاه‌ها محیط زیست آمده همه واحدها را پلمب کرده و معلوم نیست آینده این معدن به کجا می‌رسد.

شمسا عنوان کرد: ما چون پروانه بهره‌برداری از معدن را داشته‌ایم سازمان صنعت و معدن به ما جواز ساخت داده و ساخت کارخانه زیر نظر این سازمان است و ما بدون هماهنگی کاری را انجام نداده‌ایم چون به مرحله بهره‌برداری هنوز نرسیده‌ایم.

شمسا همچنین درباره رعایت مسائل محیط زیستی نیز اظهار کرد: از چند معدن طلایی که در کشور هستند هیچ معدنی مانند این معدن  حداکثر مسائل زیست محیطی را رعایت نکرده با وجود اینکه در یک منطقه بسیار دور افتاده و نزدیک‌ترین روستا به ما 15 کیلومتر فاصله دارد و اینگونه نیست که ما در کنار یک منطقه مسکونی کارخانه را احداث کرده باشیم.

وی با تاکید بر اینکه ما از این اقدام محیط زیست نگران نیستیم، گفت: انتظار ما این بود با وجود اینکه حدود 100 خانواده از این معدن هزینه‌های زندگیشان تامین می‌شود و این همه هزینه شده و پول ملی کشور است محیط زیست می‌آمد بازدید می‌کرد و ایرادها را به ما می‌گفتند و از ما می‌خواستند ایرادات را برطرف کنیم درصورتی که ما ایرادی هم نداریم.

شمسا خاطرنشان کرد: امیدواریم که بتوانیم در کمترین زمان این مشکل را برطرف کنیم.

 

امکان تعطیل کردن کامل کارخانه وجود ندارد

مسلم مروجی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان نیز در گفت‌وگو با فارس گفت: این کارخانه تازه تاسیس است و برای بهره‌برداری استعلام از محیط زیست صورت گرفته و باید کارهای صدور مجوز محیط زیستی انجام شود.

مروجی با تاکید بر اینکه همه کارهای مجوزها انجام شده است، گفت: این طرح در محدوده معدنی است کارهایش انجام شده و به مرحله بهره‌برداری رسیده که کارهای مجوزهایش انجام شود می‌تواند مرحله بهره‌برداری را شروع کند.

مروجی در واکنش به اینکه اگر محیط زیست اجازه فعالیت به این معدن ندهد چه اتفاقی می‌افتد، گفت: در ماده 90 قانون معادن هر کسی در محدوده معدنی که دارد می‌تواند فرآوری را انجام دهد پس امکان تعطیل کردن کامل کارخانه وجود ندارد یک سری ضوابط است که باید انجام دهد و از نظر ما هیچ مشکلی ندارد.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان اظهار کرد: معدن اکتشاف و استخراج مجوهای خاص خودش را می خواهد باید دستگاهی را بیاورند که آلودگی را پایین بیاورند وقتی شرایط محیط زیست را اعمال کردند، می‌توانند فعالیت کنند.

محمدعلی دهقان سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری کرمان نیز در این ارتباط گفت: مرحله اکتشاف و استخراج معادن و هر کدام مراحل و مجوز خودش را دارد وقتی شرایط محیط زیست را اعمال کردند، می‌توانند فعالیت خود را آغاز کنند.