از لحاف دوزی تا دواتگری و نعل بندی؛
نگاهی به ۱۰ شغل قدیمی روی دیوار
کد خبر: 14056
این روزها پیدا کردن کسی که دار لحاف‌دوزی‌اش را روی دوچرخه ۲۸ سوار کرده باشد و توی کوچه‌ها فریاد بزند «لحاف‌دوزیههه»، کار خیلی سختی است. انگار آدم‌هایی که این مشاغل قدیمی را حفظ کرده‌اند در شلوغی و ترافیک شهر گم شده‌اند. برای همین لابه‌لای آگهی‌های مشاغل مختلفی که در دیوار وجود دارند، سراغ این مشاغل قدیمی رفته‌ایم...
این روزها پیدا کردن کسی که دار لحاف‌دوزی‌اش را روی دوچرخه ۲۸ سوار کرده باشد و توی کوچه‌ها فریاد بزند «لحاف‌دوزیههه»، کار خیلی سختی است. انگار آدم‌هایی که این مشاغل قدیمی را حفظ کرده‌اند در شلوغی و ترافیک شهر گم شده‌اند. برای همین لابه‌لای آگهی‌های مشاغل مختلفی که در دیوار وجود دارند، سراغ مشاغل قدیمی‌ای رفته‌ایم که در دنیای امروز کمرنگ شده‌اند، اما هنوز توی دیوار کار می‌کنند و چراغ کسب‌وکارشان روشن است. این داستان ۱۰ مورد از این مشاغل قدیمی است که در دیوار فعال بوده‌اند.
شعرباف
به موی حیوانات چارپا «شَعر» میگویند. در اصطلاح بافندگی شعربافی تولید پارچه از موی حیوانات یا ابریشم است. شَعر پشمی در یزد و اصفهان خیلی رواج داشت و شَعر ابریشمی هنر دست شعربافان کاشانی بود. مارکوپولو صفحات زیادی از سفرنامه‌اش را به هنر شعربافی ایرانی‌ها و مرغوبیت پارچه تولیدی آنها اختصاص داده بود. این هنر و شغل ایرانی در معرض فراموشی و نابودی است، اما ۱۱ نفر آگهی تولید پارچه با دستگاه شعربافی را منتشر کرده‌اند تا ردی از استادان این هنر بافندگی هنوز در دیوار باقی باشد.
پالان‌دوز
از مهم‌ترین صادر‌کنندگان زین اسب به ایران، کشورهایی همچون ایتالیا و چین و آلمان هستند. اما تا همین ۱۰۰ سال پیش این پالان‌دوزهای ایرانی بودند که پالان اسب‌ها و قاطرها و الاغ‌ها را می‌دوختند. شغلی که قدمتی تاریخی در ایران داشت، اما این روزها ردی از آن باقی نمانده است. از ابتدای سال تا پایان دی ماه، تنها ۲ نفر در دسته خدمات آگهی پالان‌دوزی ثبت کرده‌اند و همین نشان‌دهنده کمرنگ شدن این شغل قدیمی است.
آهک‌پزی
آهک‌پزی هم تاریخی بلند و طولانی دارد و در تمدن‌های باستانی مانند مصر، یونان و ایران مورد استفاده بوده است. آهک در گذشته مصارف متفاوتی داشت: از استفاده در کشاورزی که باعث حاصلخیزی زمین می‌شد، تا استفاده از آهک در سفید کردن بناهای قدیمی و نمای ساختمان‌ها و استفاده از آهک برای ضدعفونی اماکن عمومی مانند حمام و دستشویی. تولید آهک به شکل سنتی و قدیمی کار پرزحمتی بود و آهک‌پزی این روزها تقریبا منقرض شده است. برای همین هم بین تمام آگهی‌های امسال، تنها یک نفر آگهی آهک‌پزی در دسته استخدام ثبت کرده است.
دلاکی
دلاک‌ها در گذشته مجموعه‌ای از مهارت‌ها را داشتند که امروزه هر کدام از آنها خودشان یک شغل تخصصی هستند. کیسه‌کشی (پاکسازی پوست)، مشت‌ومال(ماساژ)، اصلاح و تراشیدن مو (آرایشگری)، حجامت و خالکوبی (تتو) کارهایی بودند که یک دلاک قادر به انجام همه یا تعدادی از آنها بود. برای همین هم دلاکی کار مهمی در دنیای قدیم محسوب می‌شد و حرفه‌شان را فقط به فرزندان خودشان منتقل میکردند. کاری که یک دلاک برای مشتریانش انجام می‌داد را امروزه چند مرکز زیبایی و آرایشگاه و مراکز طب سنتی ارائه می‌دهند. با اینکه دلاک‌ها به خاطر از بین رفتن حمام‌های عمومی، شغل و جایگاه اجتماعی‌شان را از دست دادند. اما ۶۱۰ نفر روی دیوار هنوز برای این شغل قدیمی آگهی ثبت کرده‌اند و عبارت «دلاک» نزدیک به ۶۸۰ بار توی دیوار جستجو شده است.
لحاف‌دوزی
احتمالا خیلی از ما لحاف‌دوزها را با آن صدای عجیب دستگاه پنبه‌زنی‌‌شان توی حیاط خانه‌ها به یاد می‌آوریم. با اینکه بیشتر تشک‌ها فنری شده‌اند و بالش‌ها از فوم‌های یک تکه ساخته می‌شوند، اما ۸۶ لحاف‌دوز روی دیوار آگهی منتشر کرده‌اند به امید زدن تشک‌های پنبه‌ای و بالش‌های پر. کاربران دیوار هم نزدیک ۲۴ هزار بار این شغل را جستجو کرده‌اند.
نقالی
نقالی یکی از هنرهای نمایشی سنتی ایران است که در آن نقال (راوی داستان) با استفاده از صدا، حرکات بدن و گاهی ابزارهای ساده، داستان‌ها و حماسه‌های شاهنامه را روایت می‌کرد. نقال‌ها هم وظیفه انتقال داستان‌های فولکلور را به نسل‌های بعدی داشتند، هم حس میهن‌دوستی را بین ایرانی‌ها تقویت میکردند. با اینکه هنر و شغل نقالی هم رو به افول رفته است، اما ۴۷ نفر، شغل نقالی را روی دیوار آگهی کرده‌اند.
مسگری
قبل از اینکه ظروف چدنی و شیشه‌ای و چینی وارد آشپزخانه‌های ایرانی شود. بیشتر ظروف و لوازم آشپزخانه از جنس مس بودند و مسگری یکی از شغل‌های مهم بین ایرانی‌ها بود. مسگرها گاهی با شکل‌دهی و چکش‌کاری یک ظرف ساده می‌ساختند و گاهی با قلمزنی روی آن یک اثر هنری خلق میکردند. قدمت مسگری به ۷ هزار سال پیش می‌رسد و در حال حاضر ۹۳ نفر میراث‌دار این شغل روی دیوار هستند و آگهی ثبت کرده‌اند.
دواتگر
یکی از نخستین شغل‌ها همین دواتگری است. دواتگرها برای ساخت اشیای فلزی به روش سرد و بدون حرارت دادن، به هنر دستانشان وابسته بودند. شغلی که نیاز به حوصله زیادی داشت و ساخت اشیای فلزی به روش دواتگری زمان زیادی لازم داشت. این شغل هرچند کمرنگ اما مابین آگهی‌های خدمات و مشاغل توی دیوار وجود دارد و ۴ نفر آگهی دواتگری گذاشته‌اند.
نعل‌بندی
یکی از شغل‌های قدیمی که قدمتش به استفاده انسان از چارپایان برای حمل بار و جابه‌جایی برمی‌گردد. هرچند این روزها اسب و قاطر و الاغ دیگر کارایی چندانی در سبک زندگی مردم ندارند، اما سوارکاری به عنوان یک ورزش محبوب جایگاه خوبی در دنیای مدرن دارد و برای همین نعل‌بندی جزو مشاغلی است که هنوز رواج دارد. ۸۶۲ نفر روی دیوار کماکان خدمات نعل‌بندی ارائه می‌دهند و ظاهرا این شغل اوضاع بهتری نسبت به باقی شغل‌های قدیمی دارد.
مقنی
به کسانی که در حفر و نگهداری از قنات و چاه تخصص دارند، مقنی میگویند. قنات‌ها در ایران حدود ۳ هزار سال قدمت دارند و این شغل هم حداقل قدمتی به همین اندازه دارد. این شغل قدیمی برخلاف بازار و خیابان، توی دیوار رونق زیادی دارد و کافی است این آمارها را دریابید: در ۱۰ ماه ابتدای امسال، ۲۴۰۰ مقنی توی دیوار آگهی منتشر کرده‌اند و ۶۱ هزار بار هم کاربران دیوار عبارت مقنی را جستجو کرده‌اند.
شعرباف
به موی حیوانات چارپا «شَعر» میگویند. در اصطلاح بافندگی شعربافی تولید پارچه از موی حیوانات یا ابریشم است. شَعر پشمی در یزد و اصفهان خیلی رواج داشت و شَعر ابریشمی هنر دست شعربافان کاشانی بود. مارکوپولو صفحات زیادی از سفرنامه‌اش را به هنر شعربافی ایرانی‌ها و مرغوبیت پارچه تولیدی آنها اختصاص داده بود. این هنر و شغل ایرانی در معرض فراموشی و نابودی است، اما ۱۱ نفر آگهی تولید پارچه با دستگاه شعربافی را منتشر کرده‌اند تا ردی از استادان این هنر بافندگی هنوز در دیوار باقی باشد.
پالان‌دوز
از مهم‌ترین صادر‌کنندگان زین اسب به ایران، کشورهایی همچون ایتالیا و چین و آلمان هستند. اما تا همین ۱۰۰ سال پیش این پالان‌دوزهای ایرانی بودند که پالان اسب‌ها و قاطرها و الاغ‌ها را می‌دوختند. شغلی که قدمتی تاریخی در ایران داشت، اما این روزها ردی از آن باقی نمانده است. از ابتدای سال تا پایان دی ماه، تنها ۲ نفر در دسته خدمات آگهی پالان‌دوزی ثبت کرده‌اند و همین نشان‌دهنده کمرنگ شدن این شغل قدیمی است.
آهک‌پزی
آهک‌پزی هم تاریخی بلند و طولانی دارد و در تمدن‌های باستانی مانند مصر، یونان و ایران مورد استفاده بوده است. آهک در گذشته مصارف متفاوتی داشت: از استفاده در کشاورزی که باعث حاصلخیزی زمین می‌شد، تا استفاده از آهک در سفید کردن بناهای قدیمی و نمای ساختمان‌ها و استفاده از آهک برای ضدعفونی اماکن عمومی مانند حمام و دستشویی. تولید آهک به شکل سنتی و قدیمی کار پرزحمتی بود و آهک‌پزی این روزها تقریبا منقرض شده است. برای همین هم بین تمام آگهی‌های امسال، تنها یک نفر آگهی آهک‌پزی در دسته استخدام ثبت کرده است.
دلاکی
دلاک‌ها در گذشته مجموعه‌ای از مهارت‌ها را داشتند که امروزه هر کدام از آنها خودشان یک شغل تخصصی هستند. کیسه‌کشی (پاکسازی پوست)، مشت‌ومال(ماساژ)، اصلاح و تراشیدن مو (آرایشگری)، حجامت و خالکوبی (تتو) کارهایی بودند که یک دلاک قادر به انجام همه یا تعدادی از آنها بود. برای همین هم دلاکی کار مهمی در دنیای قدیم محسوب می‌شد و حرفه‌شان را فقط به فرزندان خودشان منتقل میکردند. کاری که یک دلاک برای مشتریانش انجام می‌داد را امروزه چند مرکز زیبایی و آرایشگاه و مراکز طب سنتی ارائه می‌دهند. با اینکه دلاک‌ها به خاطر از بین رفتن حمام‌های عمومی، شغل و جایگاه اجتماعی‌شان را از دست دادند. اما ۶۱۰ نفر روی دیوار هنوز برای این شغل قدیمی آگهی ثبت کرده‌اند و عبارت «دلاک» نزدیک به ۶۸۰ بار توی دیوار جستجو شده است.
لحاف‌دوزی
احتمالا خیلی از ما لحاف‌دوزها را با آن صدای عجیب دستگاه پنبه‌زنی‌‌شان توی حیاط خانه‌ها به یاد می‌آوریم. با اینکه بیشتر تشک‌ها فنری شده‌اند و بالش‌ها از فوم‌های یک تکه ساخته می‌شوند، اما ۸۶ لحاف‌دوز روی دیوار آگهی منتشر کرده‌اند به امید زدن تشک‌های پنبه‌ای و بالش‌های پر. کاربران دیوار هم نزدیک ۲۴ هزار بار این شغل را جستجو کرده‌اند.
نقالی
نقالی یکی از هنرهای نمایشی سنتی ایران است که در آن نقال (راوی داستان) با استفاده از صدا، حرکات بدن و گاهی ابزارهای ساده، داستان‌ها و حماسه‌های شاهنامه را روایت می‌کرد. نقال‌ها هم وظیفه انتقال داستان‌های فولکلور را به نسل‌های بعدی داشتند، هم حس میهن‌دوستی را بین ایرانی‌ها تقویت میکردند. با اینکه هنر و شغل نقالی هم رو به افول رفته است، اما ۴۷ نفر، شغل نقالی را روی دیوار آگهی کرده‌اند.
مسگری
قبل از اینکه ظروف چدنی و شیشه‌ای و چینی وارد آشپزخانه‌های ایرانی شود. بیشتر ظروف و لوازم آشپزخانه از جنس مس بودند و مسگری یکی از شغل‌های مهم بین ایرانی‌ها بود. مسگرها گاهی با شکل‌دهی و چکش‌کاری یک ظرف ساده می‌ساختند و گاهی با قلمزنی روی آن یک اثر هنری خلق میکردند. قدمت مسگری به ۷ هزار سال پیش می‌رسد و در حال حاضر ۹۳ نفر میراث‌دار این شغل روی دیوار هستند و آگهی ثبت کرده‌اند.
دواتگر
یکی از نخستین شغل‌ها همین دواتگری است. دواتگرها برای ساخت اشیای فلزی به روش سرد و بدون حرارت دادن، به هنر دستانشان وابسته بودند. شغلی که نیاز به حوصله زیادی داشت و ساخت اشیای فلزی به روش دواتگری زمان زیادی لازم داشت. این شغل هرچند کمرنگ اما مابین آگهی‌های خدمات و مشاغل توی دیوار وجود دارد و ۴ نفر آگهی دواتگری گذاشته‌اند.
نعل‌بندی
یکی از شغل‌های قدیمی که قدمتش به استفاده انسان از چارپایان برای حمل بار و جابه‌جایی برمی‌گردد. هرچند این روزها اسب و قاطر و الاغ دیگر کارایی چندانی در سبک زندگی مردم ندارند، اما سوارکاری به عنوان یک ورزش محبوب جایگاه خوبی در دنیای مدرن دارد و برای همین نعل‌بندی جزو مشاغلی است که هنوز رواج دارد. ۸۶۲ نفر روی دیوار کماکان خدمات نعل‌بندی ارائه می‌دهند و ظاهرا این شغل اوضاع بهتری نسبت به باقی شغل‌های قدیمی دارد.
مقنی
به کسانی که در حفر و نگهداری از قنات و چاه تخصص دارند، مقنی میگویند. قنات‌ها در ایران حدود ۳ هزار سال قدمت دارند و این شغل هم حداقل قدمتی به همین اندازه دارد. این شغل قدیمی برخلاف بازار و خیابان، توی دیوار رونق زیادی دارد و کافی است این آمارها را دریابید: در ۱۰ ماه ابتدای امسال، ۲۴۰۰ مقنی توی دیوار آگهی منتشر کرده‌اند و ۶۱ هزار بار هم کاربران دیوار عبارت مقنی را جستجو کرده‌اند.
| لینک مطلب: | http://eghtesadkerman.ir/News/item/14056 |