قاره سبز سهم خود را از اقتصاد جهان افزایش می‌دهد؟ اروپا مدت‌هاست که نسبت به سلطه دلار در تجارت و ذخایر رسمی جهانی ابراز نگرانی می‌‌‌کند؛ اما حالا روندها به سمتی پیش می‌‌‌روند که یورو بتواند به صورت جدی‌‌‌تری با دلار رقابت کند...

با بازگشت دونالد ترامپ به مرکز توجه سیاسی و چشم‌‌‌انداز مبهم بازارهای جهانی، بحث‌هایی جدی درباره ارتقاء نقش یورو در سیستم مالی بین‌المللی در جریان است. اروپا مدت‌هاست که نسبت به سلطه دلار در تجارت و ذخایر رسمی جهانی ابراز نگرانی می‌‌‌کند؛ اما حالا روندها به سمتی پیش می‌‌‌روند که یورو بتواند به صورت جدی‌‌‌تری با دلار رقابت کند.
در حال حاضر اجماع زیادی برای لزوم اقدام اروپا برای گسترش نقش یورو وجود دارد. یکی از رویکردهای پیشنهادی این است که اتحادیه اروپا همان وضعیت موجود، یعنی بازار اوراق قرضه‌‌‌ای متشکل از کشورهای مختلف با ویژگی‌‌‌های متفاوت، را حفظ کند. این تنوع ممکن است برای برخی سرمایه‌‌‌گذاران جذاب باشد و از منظر تنوع‌‌‌بخشی مفید باشد. اما این رویکرد با تردیدهای جدی مواجه است. اقتصاددانان، سیاستگذاران و بانکداران در حال حاضر به صورت جدی‌‌‌تری در حال بررسی راهکارهایی برای همگرایی مالی و ایجاد یک بازار اوراق قرضه متحد در منطقه یورو هستند که بتواند با بازار پیشرفته، سریع و منسجم اوراق خزانه‌‌‌داری آمریکا رقابت کند.
بحث «استقراض مشترک» یا انتشار «اوراق یورو» اکنون در تمامی نشست‌‌‌های رسمی مطرح می‌شود. این موضوع تنها واکنش به تحولات سیاسی در آمریکا نیست، بلکه بخشی از تلاش اروپا برای تامین مالی دفاع مشترک قاره سبز نیز هست. تصمیم نهایی بدون شک از سوی نهاد‌‌‌های سیاسی اعلام خواهد شد، اما حمایت نهادهای کلیدی مانند بانک مرکزی اروپا نیز اهمیت دارد. کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا، در یادداشتی بر اهمیت استفاده از این فرصت برای یورو تاکید کرده است. او معتقد است که نقش فعلی یورو در تجارت جهانی و استفاده از آن به عنوان ارز ذخیره در جهان، نقطه اتکایی برای گسترش نقش ذخیره‌‌‌ای آن در سطح جهانی است. تحلیل‌‌‌گران بر این باورند که استفاده گسترده‌‌‌تر از یورو در تجارت جهانی، منجر به افزایش ذخایر رسمی یورویی در بانک‌‌‌های مرکزی جهان خواهد شد. اما برای اینکه این ذخایر یورویی واقعا جذاب باشند، نیاز است دارایی‌‌‌های امن و قابل اطمینانی بر پایه یورو (مثلا معادلی برای اوراق خزانه‌‌‌داری آمریکا) در بازار وجود داشته باشد.
یکی از ایده‌های پیشنهادی، که نخستین‌بار در سال ۲۰۱۰ مطرح شد، تفکیک بدهی‌‌‌ها به دو دسته «اوراق آبی» و «اوراق قرمز» است. بر اساس این مدل، کشورهای عضو حوزه یورو بخشی از درآمدهای خود را به بازپرداخت اوراق آبی مشترک اختصاص می‌دهند و از محل آن، اوراق قرمز ملی خریداری می‌شود. این ساختار، ترکیبی از اتحاد مالی و استقلال ملی را فراهم می‌‌‌کند. در گذشته، اختلاف زیاد نرخ بهره میان کشورهای کم‌‌‌ریسک (مثل آلمان) و کشورهای پرریسک (مثل ایتالیا یا یونان) مانع تحقق این طرح شد. اما امروز، به‌‌‌دلیل کاهش اختلاف بازدهی اوراق، تقویت نظام بانکی و ثبات مالی بیشتر، شرایط برای اجرای این مدل مساعدتر شده است. اقتصاددان ارشد بانک مرکزی اروپا، فیلیپ لین، تاکید کرد که چنین اصلاحاتی می‌توانند تقاضای جهانی برای دارایی‌‌‌های امن یورویی را افزایش دهند.
با این حال، بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند که اتحادیه بانکی اروپا همچنان ناقص است، بازارهای سرمایه در این منطقه همگرا نشده‌‌‌اند و قوانین ورشکستگی در کشورهای عضو هماهنگ نیستند. به عبارتی، سیستم مالی آمریکا هنوز بسیار کارآمدتر و یکپارچه‌‌‌تر است. اما کارشناسانی مانند اولیویه بلانشار و آنخل اوبیده، با اشاره به این واقعیت، تاکید دارند که کمال‌‌‌گرایی نباید مانع پیشرفت شود. ممکن است راه‌حل نهایی دقیقا مدل اوراق آبی نباشد، اما اجماع فزاینده‌‌‌ای شکل گرفته که اکنون زمان اقدام فرارسیده است.به گزارش دنیای اقتصاد، تمرکز از تحلیل مشکل به‌‌‌سمت حل مشکل حرکت کرده و سیاستمداران اروپایی باید این فرصت را برای تقویت نقش یورو و اصلاح ساختار مالی منطقه مغتنم بشمارند. این نه تنها برای مقابله با سلطه دلار، بلکه برای ارتقاء جایگاه جهانی اروپا در نظم اقتصادی آینده، ضروری است.