در سال‌های اخیر، تحولات مهمی در زمینه ترانزیت و مسیرهای تجاری جهانی به وقوع پیوسته، بطوری که بسیاری از کشورها به دنبال ایجاد کریدورهای جدید برای اتصال به نقاط مختلف دنیا از طریق مسیرهای تجاری کوتاه‌تر و بهینه‌تر هستند...

در این راستا، ایران به‌عنوان کشوری  با موقعیت جغرافیایی استراتژیک در منطقه،  متاثر از این تغییرات خواهد بود.  ظهور کریدورهای تجاری جدید اطراف ایران، به‌ویژه در مناطق آسیای میانه، قفقاز و شرق اروپا، نگرانی‌هایی را در خصوص کاهش نقش ایران به‌عنوان یک هاب ترانزیتی در آینده به وجود آورده است. دور زدن ایران از مسیرهای جدید تجاری در حالی که ایران قلب مسیر ترانزیتی در قرن‌های گذشته بوده و کنار گذاشتن آن می‌تواند ما  را از مسیرهای تجاری جدید دور کند.
جابجایی مسیر‌های تجاری در دنیا
ایجاد مسیرهای جدید تجاری در دنیا به منظور توسعه تجارت جهانی در دستور کار بسیاری از کشورها قرار گرفته است، ارزیابی‌های صورت گرفته نشان می دهد تا سال ۲۰۳۵ تجارت جهانی ۱۲ تریلیون دلار رشد خواهد داشت. این افزایش، ارزش فعلی تجارت جهانی را حدود ۳۵ درصد بالا می‌برد و به حدود ۴۵ تریلیون دلار می‌رساند.
براساس این گزارش بسته به نوع سناریو، بیش از ۳۰ درصد تجارت جهانی در سال ۲۰۳۵ ممکن است از یک مسیر تجاری به مسیر دیگری جابه‌جا شود.
مسیرهای دریایی کریدرهای آینده
حال این سوال مطرح است که روند تجارت ایران با توجه به تغییر کریدورهای تجاری اطراف چه تغییری خواهد کرد. در این خصوص صدرالدین نیاورانی، نایب‌رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق ایران ، عنوان کرد: مسیرهای تجاری بر اساس نوع کالا تعیین می‌شوند و تصمیمات تجاری لزوماً تأثیر مستقیمی بر صادرات ندارند.
 به گفته وی، این موضوع باعث شده تا تغییر کریدورهای تجاری، تأثیر چندانی بر روند کلی تجارت نداشته و تحقق پیدا نکند.
به گفته نیاورانی، در جلسه‌ای که چندی پیش برگزار شد، درباره تغییرات برای دور نماندن از کریدورهای تجاری بحث و گفت و گو صورت گرفت.‌ در این جلسه به این نتیجه رسیدیم که تا آن زمان مسیر‌های تجاری تغییرات بسیاری خواهند داشت و رنگ و بوی تجارت متفاوت خواهد شد.
نایب‌رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق ایران اظهار کرد: با توجه به شرایط کنونی جهان، تغییر کریدورهای تجاری ممکن است به‌راحتی امکان‌پذیر نباشد، اما به نظر می‌رسد بسیاری از مسیرها به‌تدریج به سمت مسیرهای دریایی سوق پیدا کنند.
نیاورانی با اشاره به اینکه بسیاری از کشورهای اروپایی درحال حاضر کانال‌کشی از مسیر آب را آغاز کرده و از این طریق حمل کالا را انجام می دهند افزود: ایران هم از شمال و هم از جنوب این امکان را در اختیار دارد و می‌تواند با کانال‌کشی خود را به مسیرهای تجاری متصل کند. در این خصوص باید برنامه‌‌ریزی کرد تا پیش‌بینی‌ها محقق شود.
زیرساخت‌ها فراهم نیست
هرچند نایب‌رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق ایران معتقد است، ایران می‌تواند از مسیرهای جایگزین خود را به مسیرهای تجاری متصل کند، اما برخی از کاشناسان معتقدند که فراهم کردن زیرساخت‌ها در داخل کشور لازمه توسعه مسیرهای ترانزیتی است. در این خصوص فاطمه مقیمی، عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران، چندی پیش به این نکته اشاره کرد: نبود زیرساخت‌های مناسب از جمله جاده‌، ریل و حتی وسایل نقلیه کارآمد باعث شده تا ایران از گذرگاه‌های تجاری جدید عقب بماند و با این شرایط شاهد حذف کشور از کریدروهای جدید باشیم. موضوعی که می‌تواند شکاف تجاری در ایران را به همراه داشته باشد.
به گزارش اکوایران؛ ایجاد کریدورهای تجاری جدید در اطراف ایران یکی از نگرانی‌هایی است که فعالان این بخش به آن اشاره کرده و معتقدند ایران از کریدورهای جوان دور مانده و کریدورهای قدیمی هم توان جابه‌جایی گسترده کالا را ندارند.