طبق آمار مرکز آمار ایران، در مرداد ماه سال جاری اقلام خوراکی نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۵۱.۴درصد افزایش قیمت داشته‌اند که بیشترین مقدار از خرداد ماه سال ۱۴۰۲تاکنون است. در این ماه بالاترین تورم‌های ماهانه مربوط به میوه‌ها و سبزیجات بوده و از طرفی اقلام اساسی سفره خانوار سردمداران تورم نقطه‌ای شده‌اند...

طبق آمار مرکز آمار ایران، در مرداد ماه سال جاری اقلام خوراکی نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۵۱.۴درصد افزایش قیمت داشته‌اند که بیشترین مقدار از خرداد ماه سال ۱۴۰۲تاکنون است. در این ماه بالاترین تورم‌های ماهانه مربوط به میوه‌ها و سبزیجات بوده و از طرفی اقلام اساسی سفره خانوار سردمداران تورم نقطه‌ای شده‌اند. به طوری که بالاترین تورم نقطه‌ای مرداد ماه برای لوبیا چیتی با ۲۴۸درصد و در رتبه بعدی تورم ۱۴۳درصدی برای برنج ایرانی رقم خورده است.
در میان اقلام خوراکی مورد بررسی توسط مرکز آمار ایران، در ماه میانه تابستان، ۲۴ قلم خوراکی تورم نقطه‌ای بیش از ۵۰درصد ثبت کرده‌اند. کارشناسان معتقدند وضعیت تورم خوراکی‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر خانوارهای دهک‌های پایین درآمدی بیش از همیشه نیازمند حمایت‌هایی در قالب دریافت کالابرگ هستند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد اصلی‌ترین دلایل افزایش تورم خوراکی را می‌توان در سه مورد بررسی کرد. نخست کاهش بارش سالانه و به سبب آن کاهش تولیدات کشاورزی در سال جاری است. پیش از این مقامات وزارت جهاد کشاورزی گفته بودند که تشدید چالش‌های اقلیمی، محدودیت منابع آبی، افزایش قیمت نهاده‌ها و تحولات ژئوپلیتیک، موجب شده موضوع قیمت تمام‌شده تولید محصولات کشاورزی و دامی به یکی از دغدغه‌های اصلی بخش کشاورزی در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران تبدیل شود. این موضوع در آمار تولیدات کشاورزی نیز قابل مشاهده است به طوری که منابع مختلف اعلام کرده‌اند که در سال جاری تولید گندم بیش از ۳۰درصد کاهش داشته است.
در کنار این موارد افزایش نرخ ارز نیز به عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل افزایش تورم اقلام خوراکی شمرده می‌شود. دنیای اقتصاد در گزارشی با عنوان «همسویی حرکت گوشت و دلار» هماهنگی مسیر تورم گوشت و تورم دلار بازار آزاد را مورد بررسی قرار داده است. دلار بازار آزاد در مردادماه ۷.۴۵درصد رشد داشته است و بخش اعظمی از نهاده‌های دامی به صورت واردات تامین می‌شود. بنابر این دومین دلیل افزایش اقلام خوراکی را می‌توان افزایش نرخ ارز و به سبب آن افزایش هزینه تولید و نهاده‌های تولید دانست. با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد افزایش قیمت خوراکی‌ها تنها به طرف عرضه محدود نمی‌شود. جنگ تحمیلی ۱۲روزه موجب شد تقاضا برای بسیاری از اقلام خوراکی با دوام مانند برنج، ماکارونی، کنسرو‌ها و... افزایش پیدا کند. با وجود اینکه اصلی‌ترین اثر جنگ بر افزایش تقاضا اقلام خوراکی و افزایش قیمت‌ها در تیر ماه نمایان شد، با این حال باقی ماندن اثر تورمی جنگ در مقایسه تورم اقلام خوراکی مرداد سال جاری و سال گذشته قابل مشاهده است.
تورم نقطه‌به‌نقطه خوراکی‌ها
بررسی داده‌های آماری مرداد ماه سال جاری نشان می‌دهد قیمت کالاهای اساسی خوراکی با تغییرات قیمتی قابل‌توجهی مواجه است. این تغییرات در آمار‌های تورمی مرداد ماه سال جاری و به‌خصوص در مقایسه آنها با مرداد سال گذشته قابل مشاهده است.
درحالی که در مرداد ماه سال گذشته تنها 13 قلم تورم نقطه‌ای بین 50 تا 82 درصد ثبت کرده بودند. در مرداد سال جاری 24 قلم خوراکی تورم نقطه ای بیش از 50درصددارند که 6 قلم از آنها تورم بیش از 100درصد را ثبت کرده‌اند. تورم نقطه‌به‌نقطه مرداد ماه نشان می‌دهد، برنج ایرانی درجه یک در مرداد ماه سال جاری نسبت به مرداد سال گذشته 142.8درصد افزایش قیمت داشته است. همچنین برنج خارجی درجه یک 60درصد، ماکارونی 49.6درصد، گوشت گاو و گوساله 16.8درصد و گوشت گوسفند 16.1درصد افزایش را نسبت به مردادماه سال 1403 ثبت کرده‌اند. سایر اقلام مانند مرغ ماشینی 42.2درصد و شیر پاستوریزه 53.7درصد افزایش را تجربه کرده‌اند. حبوبات نیز تورم نقطه‌ای بالایی در مرداد ماه ثبت کردند؛ به طوری که در این ماه، تورم نقطه به نقطه لوبیاچیتی 248درصد، لپه 133درصد، لوبیا قرمز 116درصد، نخود 103درصد و عدس 77درصد گزارش شده اند.
وضعیت تغییر شاخص قیمت ماهانه اقلام خوراکی
وضعیت تورم ماهانه اقلام خوراکی در مرداد ماه نشان می‌دهد، برنج ایرانی درجه یک که در تیر ماه، 28درصد تورم ماهانه ثبت کرده بود، در مرداد ماه تنها 0.1درصد رشد شاخص قیمت داشته است. برنج خارجی درجه یک هم که در تیرماه تورم ماهانه بیش از 10درصدی ثبت کرده بود، در مرداد ماه هیچ افزایش قیمتی نسبت به ماه قبل ثبت نکرد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد افزایش شاخص قیمت مصرف‌کننده دو نوع برنج ایرانی و خارجی در مرداد سال گذشته بیشتر از مرداد ماه سال جاری بوده است. به طوری که در مرداد ماه سال گذشته تورم ماهانه برنج ایرانی 3.6درصد و برنج خارجی 4.6درصد ثبت شده بود. به نظر می‌رسد افزایش شدید قیمت اقلام خوراکی در تیر ماه به عنوان اولین ماه بعد از جنگ تحمیلی 12روزه، موجب شده ظرفیت افزایش قیمت ماهانه این اقلام در ماه مرداد کاهش یابد.
به گزارش دنیای اقتصاد، با‌این‌حال در مرداد ماه، 21 قلم کالای خوراکی، تورم ماهانه بالاتری از تورم ماهانه کل (2.9درصد) داشته‌اند. بالاترین میزان تورم ماهانه در میان خوراکی‌ها برای خیار با 28.1درصد افزایش شاخص قیمت نسبت به تیر ماه بوده است. در رتبه‌های بعدی قارچ (18.6درصد) و پرتقال (17.1درصد) قرار داشته‌اند. اما اقلام مصرفی پرکاربرد دیگری همچون مرغ، ماکارونی، لوبیاچیتی، رب گوجه‌فرنگی، ماست و شیر پاستوریزه نیز تورم ماهانه بیش از 3درصدی ثبت کرده‌اند. در مقابل، تخم‌مرغ 4.6درصد و سیب زمینی 10.3درصد نسبت به تیرماه کاهش قیمت داشته‌اند.