تحریمهای احتمالی ناشی از فعالشدن مکانیسم ماشه میتواند فضای اقتصادی ایران را بهشدت متأثر کند. در چنین شرایطی، کسبوکارها باید سه افق زمانی فوری، میان مدت و بلندمدت را در نظر داشته باشند...
امیر شمسالدین سعید
کانون کارافرینی اتاق بازرگانی کرمان
تحریمهای احتمالی ناشی از فعالشدن مکانیسم ماشه میتواند فضای اقتصادی ایران را بهشدت متأثر کند. در چنین شرایطی، کسبوکارها باید سه افق زمانی را در نظر داشته باشند:
۱. اقدامات فوری (یک تا سه ماه آینده)
مدیریت نقدینگی: هر کسبوکار باید صندوق نقد اضطراری معادل دو تا سه ماه هزینههای ضروری (حقوق پرسنل و مخارج حیاتی) داشته باشد. همچنین از گیر افتادن سرمایه در مطالبات مشکوکالوصول یا پروژههای کند اجتناب کنید.
کنترل موجودی کالا: اگر مواد اولیه یا کالای وارداتی دارید، ذخیره چند ماه آینده ضروری است، اما از انباشتن بیش از حد موجودی غیرضروری بپرهیزید تا سرمایه قفل نشود.
قیمتگذاری هوشمند: قیمتها را پلهای متناسب با نرخ ارز تنظیم کنید، نه جهشی. قراردادها و فاکتورها را با بند «تعدیل تورمی» یا «تسویه به نرخ روز» منعقد کنید.
۲. اقدامات میانمدت (سه تا دوازده ماه آینده)
• تنوع بازار فروش: فقط به بازار داخلی اکتفا نکنید. صادرات حتی در مقیاس کوچک (افغانستان، عراق و کشورهای همسایه) میتواند بخشی از ریسک را پوشش دهد.
• مدیریت هزینه و ساختار: هزینههای غیرضروری مانند تبلیغات لوکس، خرید تجهیزات کماستفاده و دفاتر پرهزینه را کاهش دهید. بهرهوری نیروی انسانی را افزایش دهید؛ هر فرد باید توان انجام چند وظیفه را داشته باشد.
• قراردادهای خارجی: در همکاریهای بینالمللی، از هماکنون کانالهای پرداخت جایگزین (رمزارز، صرافیهای امن) را آزمایش کنید.
۳. اقدامات بلندمدت (دوازده ماه به بعد)
• سیاست بقا همراه با رشد تدریجی: کسبوکارهایی موفق خواهند بود که خودکفایی نسبی در تأمین مواد اولیه ایجاد کنند یا شبکههای تأمین محلی بسازند.
• سرمایهگذاری بر آموزش و دیجیتالسازی: استفاده از اتوماسیون و فروش آنلاین بازده بالاتری خواهد داشت.
• تنوع درآمدی: از مسیرهایی مانند خدمات پس از فروش، تعمیرات، آموزش و بستههای مکمل، درآمد جانبی بسازید. داشتن منبع درآمد ارزی (هرچند کوچک مثل صادرات خرد یا فریلنس) مزیت بزرگی است.
• تابآوری سازمانی: تیم مدیریتی باید برنامههای جایگزین (Plan B و Plan C) داشته باشد. همچنین شفافیت و ایجاد اعتماد در میان پرسنل حیاتی است، زیرا احتمال افزایش نارضایتی اجتماعی وجود دارد.
خلاصه برای مدیران کسبوکار
۱. نقدینگی امن کنید
۲. تأمین مواد اولیه مطمئن کنید
۳. هزینهها را سبک کنید
۴. کانالهای درآمدی تازه بسازید
۵. به دیجیتالسازی و صادرات کوچک بیندیشید.