بررسی آمارهای تولید صنعتی، صادرات و فناوری نشان می‌دهد ترکیه مرحله تثبیت صنعتی را پشت سر گذاشته و به سمت فناوری‌های پیشرفته حرکت می‌کند، در حالی که ایران همچنان در مرحله گذار قرار دارد و به صنایع مبتنی بر منابع طبیعی وابسته است...

بررسی آمارهای تولید صنعتی، صادرات و فناوری نشان می‌دهد ترکیه مرحله تثبیت صنعتی را پشت سر گذاشته و به سمت فناوری‌های پیشرفته حرکت می‌کند، در حالی که ایران همچنان در مرحله گذار قرار دارد و به صنایع مبتنی بر منابع طبیعی وابسته است. این تفاوت‌ها به عوامل متعددی از جمله سیاست‌های صنعتی و دسترسی به بازارهای جهانی بازمی‌گردد.
ترکیه وایران هر دو در گروه کشورهایی با اقتصادهای در حال صنعتی شدن با درآمد متوسط قرار دارند، اما از نظر شدت صنعتی شدن، تنوع صادرات و فناوری تفاوت های قابل توجهی دارند.
در بین 153 کشور جهان ترکیه در رتبه 24 با امتیاز 0.129 قرار دارد، در حالی که ایران رتبه 52 با امتیاز 0.052 را دارد. این فاصله نشان دهنده جایگاه بالاتر ترکیه در بازارهای بین المللی است.
از نظر تولید، ارزش افزوده صنعتی ترکیه در سال 2023 حدود 213 میلیارد دلار (2440 دلار سرانه) بوده در حالی که ایران 80.5 میلیارد دلار (888 دلار سرانه) تولید کرده است. سهم صنعت در GDP برای ترکیه امتیاز 0.482 و برای ایران 0.437 است. این یعنی ترکیه نه تنها حجم تولید بیشتری دارد، بلکه نقش صنعت در اقتصاد کلان آن نیز پررنگ‌تر است.
در حوزه صادرات تفاوت های آشکارتری مشاهده می شود. ترکیه 221.8 میلیارد دلار کالای صنعتی صادر کرده (2542 دلار سرانه)، اما ایران تنها 48.2 میلیارد دلار (539 دلار سرانه) کالای صنعتی صادر کرده است. امتیاز ترکیه در سهم صادرات صنعتی از کل صادرات 0.888 است در حالی که این امتیاز برای ایران 0.609 است. این شکاف نشان می دهد اقتصاد ترکیه بسیار متنوع تر و صنعتی تر از ایران است و وابستگی کمتری به صادرات منابع طبیعی دارد.
از نظر فناوری ترکیه سهم 37.7 درصد در صنایع با فناوری متوسط دارد، در مقابل سهم ایران 35.3 درصد است. نکته قابل توجه سهم صنایع High Tech در ایران و ترکیه است. این سهم در ترکیه 6.4 درصد و در ایران 0.6 درصد است. ترکیه طی دو دهه گذشته به‌طور پیوسته از صنایع با فناوری پایین به سمت صنایع High Tech حرکت کرده، در حالی که رشد ایران کندتر و نوسانی تر بوده است.
داده های UNIDO نشان می دهد که ساختار صنعتی ایران به طور قابل توجهی متکی بر صنایع مبتنی بر منابع است؛ به طوریکه  54.7 درصد از فعالیت های تولیدی کشور در این بخش متمرکز بوده است. این عدد برای ترکیه 22.6 درصد گزارش شده است.
شاخص کیفیت صادرات صنعتی نیز این روند را تایید می کند: ترکیه با امتیاز 0.707 جایگاه 42 جهان را دارد، در حالی که ایران با رتبه 0.519 در رتبه 69 قرار گرفته است. این یعنی ترکیه در تولید کالای صنعتی پیچیده تر و با ارزش افزوده بالاتر موفق تر عمل کرده است.
به گزارش اکوایران،در مجموع، می‌توان گفت ترکیه در مسیر صنعتی‌شدن مرحله‌ی تثبیت را پشت سر گذاشته و در حال ارتقا به سطوح فناوری بالاتر است، در حالی که ایران هنوز در مرحله‌ی گذار قرار دارد. تفاوت در سیاست‌های صنعتی، دسترسی به بازارهای جهانی، سرمایه‌گذاری خارجی و زیرساخت‌های تولیدی، از دلایل اصلی این فاصله محسوب می‌شوند. بااین‌حال، هر دو کشور در مسیر رشد صنعتی قرار دارند و ظرفیت بالایی برای همکاری و انتقال فناوری میانشان وجود دارد .