ناظران بازار سیاست شیفتی کردن دادوستد‌ها را تنها راهکار مدیریت بازار سرمایه ذکر می‌کنند، که ممکن است در کوتاه‌‌مدت باری از دوش هسته معاملات بر‌دارد؛ اما این روش با روح بازار سرمایه که رابطه نزدیکی با رقابت و کارآیی دارد در تضاد است.

کیارش مهرانی
معاون مالی اقتصادی شرکت ملی مس
ورود سهامداران جدید به بازار سرمایه و در پی آن هجوم نقدینگی از سویی و افزایش تعداد شرکت‌هایی که برای اولین بارسهامشان در بورس عرضه می‌شود ازسوی دیگر، موجبات اختلال در سیستم‌های نرم‌افزاری بورس را فراهم کرده است. برخی معاملات روند طبیعی را طی نمی‌کنند و در برخی روزها مشکلاتی را برای سهامداران به وجود می‌آورند. از این رو ناظران بازار، صاحبان سرمایه را به سمت شیفتی کردن معاملات سهام برخی نمادها هدایت می‌کنند، تا پرونده اختلال در سیستم معاملات با چند شیفته شدن بازاربسته شود.

 این در حالی است که بارها به مدیران بازار درمورد اختلالات احتمالی در انجام معاملات هشدار داده شده بود؛ اما با توجه به اینکه طراحان سیستم هسته مرکزی معاملات حامی‌ تحریم ایران هستند، رایزنی‌های انجام‌شده برای رفع اختلالات هسته مرکزی راه به جایی نبرد؛ به همین دلیل برای حل مشکلات فعلی، مدیران بورس باید با سازوکاری جدید سیستم‌های نرم‌افزاری را مدیریت کنند، اما در حال حاضر بازار با شیفتی شدن معاملات مدیریت می‌شود، که ممکن است این گزینه سیاست‌گذاران، روند معاملات را تغییر دهد. بورس سیاست آزمون و خطا را در پیش گرفته است؛ به همین دلیل تغییراتی که در این بخش اتفاق می‌افتد به ضرر سرمایه‌گذاران تمام می‌شود.

ناظران بازار سیاست شیفتی کردن دادوستد‌ها را تنها راهکار مدیریت بازار سرمایه ذکر می‌کنند، که ممکن است در کوتاه‌‌مدت باری از دوش هسته معاملات بر‌دارد؛ اما این روش با روح بازار سرمایه که رابطه نزدیکی با رقابت و کارآیی دارد در تضاد است.

راه‌های مختلفی که بورس برای مدیریت این وضعیت امتحان می‌کند، همچنان سهامداران را با ضرر و زیان قابل توجهی مواجه می‌کند و شیفتی شدن زمان معاملات در بهترین حالتی که بتواند به کنترل بهتر بازار کمک کند، حداکثر سه ماه است. از این‌رو با طی شدن این زمان، اتفاقات نگران‌کننده‌ای در بازار رخ می‌دهد.

از سویی دیگر رفتار سیاست‌گذاران بازار که در این روزها زیر ذره‌بین بازیگران بورس قرار گرفته است، نشان می‌دهد تصمیماتی که در راستای شیفتی شدن زمان معاملات گرفته شده، بعضا از چارچوبی مشخص و منظم خارج است. این یکی از ایرادات جدی به نحوه مدیریت ناظران بازار بر شیفتی شدن معاملات است. شائبه زمان‌بندی‌های سلیقه‌ای و بدون کار کارشناسی برای باز و بسته کردن نماد‌ها از موضوعاتی است که اما و اگرهای بسیاری برای جامعه سهامداری ایجاد کرده است. بازار سرمایه در حالی به‌هم ریخته است که سرمایه‌گذاران در انتظار ورود شرکت‌های جدیدی برای عرضه به بورس هستند؛ اما در یک ماه اخیر بسته‌شدن نمادها در روال عادی بازار و دادوستد آنها در خارج از ساعات عادی بازار، افزایش ریسک معاملات را بالا برده؛ به طوری که تهدیدی جدی در نقد شوندگی سهام محسوب می‌شود.

بنابراین باید بپذیریم که سیاست‌های جدید اتخاذشده برای کنترل بازار، گامی ‌درجهت کاهش فشار بر هسته معاملات است و از طرفی ریسک معاملات را بالا می‌برد. این در حالی است که بسیاری از صاحبان سرمایه که به تازگی وارد بورس شده‌اند، تجربه سهامداری و ریسک‌پذیری در سرمایه‌های خود را ندارند؛ اما شواهد حاکی از آن است که پافشاری ناظران بازار بر شیفتی کردن معاملات ادامه خواهد داشت و برنامه دیگری برای حل مشکلات روی میز سیاست‌گذاران نیست. با این حال انتظار می‌رود که هسته و سامانه معاملاتی جدید به سرعت راه‌اندازی شود تا در یک ساعت معاملاتی تمام نماد‌ها حضور داشته باشند.