اقتصاد کرمان:گزارش «رشد تولید ناخالص منطقه‌ای به تفکیک استان» از سوی مرکز آمار ایران منتشر شد.نتایج مذکور حاکی از آن است در سال ١٣٩٨ تولید ناخالص داخلی کشور برابر با 3348 هزار میلیارد تومان بوده که بیش از 70 درصد آن یعنی چیزی در حدود 2282 هزار میلیارد تومان تنها در 10 استان تهران، خوزستان، اصفهان، بوشهر، خراسان رضوی، فارس، آذربایجان شرقی، مازندران، البرز و کرمان رقم خورده است.

این در حالی است که22 استان،روی هم کمتر از 30 درصد تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص داده اند.
بررسی «اقتصاد کرمان» از داده های این گزارش نشان می دهد استان کرمان با 3/1 درصد از کل تولید ناخالص داخلی کشور جایگاه نهم را در بین استان های کشور به خود اختصاص داده است.بر این اساس تولید ناخالص داخلی استان کرمان در سال 98 نسبت به سال قبل از آن 36/2 درصد رشد داشته است.این گزارش می افزاید صنعت،استخراج معدن و کشاورزی فعالیت های عمده استان کرمان بوده اند که سهم این فعالیت ها از تولید ناخالص داخلی استان56/6درصد بوده است.
بر اساس این گزارش،درآمد سرانه استان کرمان در سال نود و هشت 30/623 میلیون تومان بوده است که از این نظر کرمان در رده بندی استان ها در جایگاه پانزدهم قرار گرفته و درآمد سرانه استان 8/497 میلیون تومان با میانگین درآمد سرانه کل کشور( 39/120 میلیون تومان) فاصله دارد.
تمرکز اقتصاد
به‌طور دقیق‌، بیش از یک‌سوم تولید در استان‌های تهران و خوزستان حاصل شده است. استان تهران با ثبت تولید ناخالص داخلی ۷۴۰ هزار میلیارد تومانی، بیشترین سهم را از تولید کل داشته؛ معادل ۱/ ۲۲ درصد. در واقع بیش از یک‌پنجم تولید ناخالص داخلی کشور، در پرجمعیت‌ترین استان کشور حاصل می‌شود. بیشترین سهم را در تولید تهران،خدمات مربوط به املاک و مستغلات دارد. قریب به یک‌پنجم از تولید ناخالص داخلی استان، مربوط به این حوزه است. صنعت در این استان، سهم ۱/ ۱۵ درصدی از تولید کل داشته است.
خوزستان دومین اقتصاد بزرگ در بین استان‌ها محسوب می‌شود. این استان سهم ۸/ ۱۴ درصدی از تولید ناخالص داشته است. البته سهم خوزستان از سفره اقتصاد، در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷، با کاهش ۶/ ۱ درصدی همراه شده است؛ چرا که سهم نفت از اقتصاد ایران در طول دو سال اخیر به واسطه تحریم‌ها با کاهش همراه بوده است. در استان خوزستان نیز نفت، بار اصلی تولید را به دوش می‌کشد. ۶۸ درصد از تولید استان خوزستان مربوط به بخش «استخراج معدن» است. صنعت خوزستان دومین بخش بزرگ اقتصادی استان محسوب می‌شود.
اما سومین استان بزرگ اقتصادی، برای بسیاری احتمالا قابل پیش‌بینی نیست؛ استان بوشهر. تولید ناخالص داخلی این استان در سال گذشته معادل ۲۰۲هزار میلیارد تومان بوده است؛ یعنی بیش از یک چهارم استان تهران. در این استان، بزرگ‌ترین بخش اقتصادی «تامین برق، گاز، بخار و تهویه هوا» است. بیش از نیمی از تولید استان، مربوط به این بخش است که این مساله احتمالا متاثر از نیروگاه‌های گازی و اتمی استان بوده است. البته «صنعت» و «استخراج معدن» نیز در اقتصاد بوشهر، سهم پررنگی دارند. در این استان پالایشگاه‌های مهم و تاسیسات نفت، گاز و پتروشیمی گسترده‌ای نیز وجود دارد.
استان‌های اصفهان و خراسان رضوی، در رتبه‌های چهارم و پنجم بزرگ‌ترین اقتصادهای کشور قرار دارند. می‌توان گفت اقتصاد اصفهان بر صنعت بنا شده است. در این استان، ۳۱ درصد از بار تولید ناخالص داخلی بر عهده صنعت است. در این استان نیز خدمات املاک و مستغلات نقش پررنگی دارد، اما نه به اندازه تهران. اگر اقتصاد تهران و اصفهان را در کنار یکدیگر قرار دهیم، شباهت دیگری هم یافت می‌شود، در اصفهان نیز بخش خدمات «عمده‌فروشی و خرده‌فروشی، تعمیر وسایل نقلیه موتوری و موتورسیکلت»، سهم کلیدی دارد؛ ۳/ ۱۶ درصد از GDP استان در این بخش خلق شده است. اما در مورد خراسان رضوی، قضیه کمی متفاوت است. در این استان، سهم بخش کشاورزی در تولید ناخالص داخلی پررنگ بوده است. بیش از ۱۱ درصد از تولید استان مربوط به «کشاورزی، شکار، جنگل‌داری و ماهیگیری» است. البته در خراسان رضوی نیز دو بخش خدماتی عمده‌فروشی و خرده‌فروشی و املاک و مستغلات نقش مهمی بازی کرده‌اند.
ضعیف‌ترین استان‌ها
با اینکه خراسان رضوی نقش پررنگی در اقتصاد ایران دارد اما همسایگانش، کمترین اثر را بر تولید ناخالص کل داشته‌اند. مجموعه سهم خراسان‌های شمالی و جنوبی در GDP کشور معادل یک درصد بوده است. اقتصاد تهران، به‌عنوان حجیم‌ترین اقتصاد کشور، در حدود ۵۰ برابر اقتصاد خراسان جنوبی، به‌عنوان کوچک‌ترین اقتصاد استان‌ها است. حتی اقتصاد خراسان رضوی، تقریبا ۱۰ برابر اقتصاد خراسان جنوبی است.
سردمداران بخش‌ها
بر اساس گزارش مرکز آمار، استان‌های مازندران و فارس به ترتیب با ۳۶/ ۸ و۸۱/ ۷ درصد بیشترین سهم تولید گروه کشاورزی در کشور را به خود اختصاص داده‌اند. در گروه صنعت که شامل بخش‌های استخراج نفت خام و گاز طبیعی، استخراج سایر معادن، صنعت، تامین آب، برق و گاز طبیعی و ساختمان است، استان‌های خوزستان و بوشهر بیشترین سهم‌ها را در کشور دارند. در گروه خدمات نیز استان تهران با ۴/ ۳۳ درصد با اختلاف زیاد بیشترین سهم ارزش‌افزوده را داشته است. ۵۲۸ هزار میلیارد تومان از تولید ناخالص داخلی استان تهران، مربوط به خدمات بوده که یک‌سوم کل تولید بخش خدمات در کشور است.
گفتنی است در این گزارش، ارزش افزوده استان‌های کشور و فرامنطقه‌ای به قیمت‌های جاری، در قالب ١٨ بخش اصلی برای سال‌های ١٣٩٧ و ١٣٩٨ و متناظر با حساب‌‌های ملی فصلی (بهار ١٣٩٩) منتشر شده است.
هرچند اهمیت حساب‌های منطقه‌ای در شناخت تولید ناخالص داخلی استان‌ها بر تهیه‌کنندگان این حساب پوشیده نیست، اما جزئیات بسیار زیاد موردنیاز و فرآیند پیچیده محاسبات، همواره سبب شده تا ارائه حساب تولید استان‌ها، با تاخیر همراه باشد.