دلالی، کاهش تولید و صادرات ۳ دلیلی است که قیمت خرما را در آستانه ماه رمضان تا دو برابر بالا برد، اما به نظر می رسد نقش دلالی بسیار پررنگ تر بوده است.

خرما از محصولات پر مصرف در ماه رمصان است ودر حالی که حدود یک هفته به این ماه مبارک باقی مانده بازار آن چندان خوشایند نیست، گزارش میدانی حاکی است که تنها در یک ماه گذشته قیمت این محصول نزدیک به 100 درصدرشد کرده است، قیمت هر کیلو خرما بستگی به نوع و کیفیت کیلویی 15 هزار تومان تا 40 هزار تومان در بازار متغیر است.

 مردم در ایام ماه مبارک هم از لحاظ اینکه یک محصول مقوی و مغذی است و هم از نظر پخش نذری این محصول را مصرف می‌کنند وبه این دلیل تقاضا برای این محصول درایام ماه مبارک افزایش می‌یابد.

ایران از نظر تولید خرما جایگاه دوم را در جهان دارد و اینکه چرا قیمت این محصول در این فصل این قدر بالا رفته است جای سوال است.

آنطور که محسن رشید فرخی، رئیس انجمن ملی خرما می‌گوید: در افزایش قیمت خرما در بازار، سه عامل، صادرات،  دلالی و کاهش تولید نقش داشته است.

رشیدفرخی می‌گوید: صادرات خرما زمانی که هنوز سامانه نیما راه اندازی نشده بود، شدت بیشتر داشت،. آن زمان بسیاری از افراد که خیلی از آنها هم صادرکننده واقعی نبودند اقدام به صادرات این محصول کردند.و باعث شد هم صادرکننده حقیقی زیان کند هم قیمت‌های داخلی دچار نوسان شود.

افزایش نرخ دلار اگر چه از یکسو به ضرر مصرف کنندگان داخل بود و قیمت تمام شده محصولات وارداتی را افزایش می‌داد اما به نفع صادرکنندگان بود و اشتها به صادرات را بیشتر می‌کرد که خرما هم از این قاعده مستثنی نشد.

*کاهش 15 درصدی تولید خرما

عامل دیگر بالا رفتن قیمت خرما در داخل کاهش تولید نسبت به سال گذشته است، به گفته فرخی رئیس انجمن ملی خرما، تولید امسال خرما نسبت به سال گذشته 10 تا 15 درصد کاهش داشته است،.

کاهش قیمت خرما متاثر از خشکسالی‌های قبل از بارش‌ها و تغییرات آب و هوایی و کاهش سطح زیر کشت بوده که تولید را نسبت به سال گذشته پایین آورده است.

*دلالی عامل بلامنازع برای خرمای گران در بازار

عامل سومی که قیمت خرما را در بازار بالا کشیده، نقش از همه پررنگ‌تر دلالان است،‌ آنها خرما را از کشاورزان سر باغ به قیمت نازل‌تری خریداری و در انبارها نگهداری کرده و در آستانه ماه رمضان به قیمت زیاد به بازار عرضه می‌کنند، البته قیمت از سرباغ تا شهرستان‌ها و تهران کاملا متفاوت است و چندین قیمت خیره‌کننده‌ای دارد.تفاوت قیمتی که در شهرستان‌ها و شمال تهران دارد حدود 15 هزار تومان است. 

موسوی از فعالان در حوزه خرما هم معتقد است: قیمتی که دلالان بالا می‌برند 5 تا 6 برابر سر باغ تا بازار است، سود کاذب را دلالان به جیب می‌زنند آنها  خرما را کیلویی 1500 تا 3000 تومان از نخلداران می‌خرند یعنی در حقیقت هیچ چیزی دست نخلدار را نمی‌گیرد.

*تشکیل صندوق خرما برای کاهش قیمت

وی پیشنهاد می‌کند که «صندوق خرما» اگر تشکیل شود،‌ قیمت‌ها فروکش خواهد کرد، افزایش قیمت در بازار حبابی است و دلیل منطقی پشتش نیست و هیچ کمبودی در بازار وجود ندارد.

به گفته وی: امسال یک میلیون و 900 هزار تن خرما د رکشور تولید شده که به طور کامل نیاز داخل راتامین می‌کند.

ضمن اینکه تا دو ماه دیگر محصول سیستان و بلوچستان به بازار خواهد آمد.

*100 هزار تن خرما در انبارها

رشد تا 100 درصدی قیمت در حالی صورت گرفته که 100 هزار تن خرما در انبارها است، دلالان به امید ماه رمضان آنها را به قیمت نازل‌تری خریداری کرده اند تا قیمت بالا برود و سود سرشاری را به جیب بزنند.

رشید فرخی، رئیس انجمن ملی خرما  با بیان اینکه موجودی کافی خرما در سردخانه‌های کشور وجود دارد، گفت: میزان موجودی این محصول بیش از ۱۰۰ هزارتن است و برای مصرف ماه مبارک رمضان کافی است.

این جای سوال است کشوری که جایگاه دوم تولید خرمای جهان را دارد وبیش از 100 هزار تن خرما در انبارها موجود است و در آستانه فصل برداشت هم قرار گرفته، چرا باید قیمت در فاصله یکماه 100 درصد رشد کند، پرداخت چند برابری برای یک محصول وارداتی که از یک قاره دیگر بیاید شاید برای مردم توجیه داشته باشد اما برای یک محصول وطنی با جایگاه دوم جهان واقعا هیچ توجیهی ندارد.