از پیشرانهای رشد اقتصادی، بنگاههای اقتصادی هستند. در این میان هلدینگها به دلیل داشتن سرمایه، نیروی کار، ایجاد ارزشافزوده و توان انجام پروژههای بزرگ، میتوانند نیرو محرکه بنگاهها قلمداد شوند. این هلدینگها با ایجاد یک گروه تخصصی در زیرمجموعههای تابعه خود میتوانند به بهترین شکل ممکن، بنگاههای اقتصادی را هدایت و ایجاد ارزشافزوده کنند.
طی سالهای گذشته هلدینگهای معدن و صنایع معدنی در حال شکلگیری هستند که با سر و سامان دادن به واحدهای قدیمی و زیانده گام مهمی را در این حوزه برداشتهاند. شرکت گسترش صنایع و معادن ماهان بهعنوان یکی از بزرگترین شرکتهای سرمایهگذاری گروه مالی گردشگری، با هدف سرمایهگذاری در طرحها و پروژههای تخصصی حوزه صنعت و معدن کشور تاسیس شده است. این هلدینگ، فعالیت خود را از سال ۱۳۹۰ با هدف سرمایهگذاری در حوزه صنعت و معدن کشور آغاز کرده و در تلاش است در افق سال ۱۴۰۴ به یکی از ۱۰ هلدینگ برتر در کشور تبدیل شود.
زیرمجموعههای هلدینگ ماهان
مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان درباره نحوه شکلگیری و زیرمجموعههای این هلدینگ عنوان کرد: گروه مالی گردشگری بیش از ۱۰ سال پیش هدایت بانک گردشگری را با چهار شعبه در کشور، مجموعه فولاد بناب را با چند هزار میلیارد بدهی و فولاد بافت را که جزو طرحهای هشتگانه زیانده دولت بود به صورت قانونی در اختیار گرفت سپس در مزایده عمومی دولت برای معدن شماره ۵ گلگهر با بالاترین قیمت، استخراج این معدن را برنده شد. در حال حاضر ۵/ ۴۰درصد این معدن متعلق به سازمان ایمیدرو و ۵/ ۵۹ درصد آن متعلق به گروه مالی گردشگری است. محمدحسین بصیری در ادامه خاطرنشان کرد: ۴۰درصد احیاءاستیل فولاد بافت متعلق به دولت (۲۰درصد متعلق به بانک صنعت و معدن و ۲۰درصد آن نیز متعلق به وزارت صنعت، معدن و تجارت) و حدود ۶۰ درصد آن متعلق به گروه مالی گردشگری است.
شرکتهایی که راهی بورس میشوند
مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان ادامه داد: قصد داریم تمام مجموعههای هلدینگ ماهان را به بازار سرمایه ببریم و آنها را تبدیل به سهامی عام کنیم. شرکت گسترش صنایع و معادن ماهان، شرکت توسعه فرآوری صنایع و معادن ماهان سیرجان و شرکت احیاء استیل فولاد بافت در سالجاری وارد بازار بورس خواهند شد تا مالک و تصمیمگیرنده آنها مردم باشند. از همین رو مشاورانی گرفتهایم تا فرآیند ورود را به بورس تسهیل کنند. به گفته وی یک شرکت برای ورود به بازار سرمایه نباید بدهی و ضرر انباشته داشته باشد. در مرحله بعد نیز فولاد بناب را وارد بازار سرمایه میکنیم. هدف ما در این راستا آن است که تمام شرکتهای ما سهامی عام شوند و مالک آنها عموم مردم شوند. بصیری با توضیح این موضوع که بانک گردشگری یک بانک کوچک و گمنام بود، عنوان کرد: این بانک در طول ۱۰ سال گذشته تبدیل به یکی از بانکهای مطرح کشور شده است که شعبههای متعدد در سراسر کشور دارد. از نظر شفافیت و سلامت براساس رنکینگ بانک مرکزی، بانک گردشگری در رتبه دوم کشور قرار دارد.
در پی تکمیل زنجیره فولاد
مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان در ادامه با اشاره به این موضوع که طی این 10 سال هلدینگ ماهان در پی تکمیل زنجیره فولاد بوده است، تصریح کرد: از آنجا که بخش معدن نخستین حلقه در تولید زنجیره فولاد است، هلدینگ ماهان، معدن گلگهر شماره 5 را که در آن زمان با تولید 800 هزار تن در سال، با زیاندهی و مشکلات بسیار زیادی مواجه بود، تحویل گرفت. بصیری ادامه داد: هماکنون تولید این معدن به نزدیک 3میلیون تن در سال رسیده است. البته این معدن با مشکلاتی همچون بهره مالکانه روبهرو است که سازمان ایمیدرو با ارز آزاد، سهم 40درصدی خود را محاسبه میکند و این موضوع سبب شده ما تقریبا 85درصد تولید خود را به ایمیدرو بدهیم. به عبارت دیگر، سنگآهن را به قیمت دو برابر قیمت بازار به ایمیدرو میدهیم و این مساله باعث شده در معدن با وجود تولید بالا زیانده باشیم، اما از آنجا که تقریبا تمامی زنجیره تولید را داریم، میتوانیم آن را به محصول نهایی مانند میلگرد و نبشی و مقاطع مختلف فولادی برسانیم و ناگزیر به ادامه کار در این معدن باشیم.
وی در پاسخ به این پرسش که مگر سنگآهن به بورس کالا نرفته است و آنجا قیمتگذاری نمیشود، گفت: سنگ آهن به بورس کالا رفته است، اما اگر فرض کنیم قیمت هر تن سنگآهن در بورس کالا، یکمیلیون و 200هزار تومان است، به دلیل نحوه محاسبه ایمیدرو در بهره مالکانه خود ناگزیر هستیم، محصول را با قیمت بیش از 5/ 2میلیون تومان یعنی دو برابر قیمت در بورس کالا به ایمیدرو بپردازیم. مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان با اشاره به موضوع در اختیار گرفتن فولاد بافت عنوان کرد: ما در شرایطی فولاد بافت را تحویل گرفتیم که دولت عملیات ساخت این واحد را آغاز کرده بود و سالها تجهیزات آن خریداری شده بود و در فضای آزاد نگهداری میشد که البته تقریبا این طرح به این سمت و سو پیش رفته بود که دستگاههای آن در شرف اسقاط و رها شده بود. ساخت فولاد بافت نیز با توجه به قراردادی که با قرارگاه خاتمالانبیا بسته شد، به صورت بسیجیوار و در عرض کمتر از دو سال به پایان و مرحله تولید رسید. این واحد مجموعه عظیمی است که حدود 300 نفر اشتغالزایی دارد. در این واحد سالانه 800هزار تن آهن اسفنجی تولید میشود. این آهناسفنجی به فولاد بناب فرستاده میشود، فولاد بنابی که چند هزار میلیارد بدهی داشت. فولاد بناب تا ابتدای سال 1399 یک شرکت زیانده بود که این زیاندهی به صورت تصاعدی افزایش مییافت که البته ما توانستیم کل بدهی این شرکت را تسویه کنیم و برای نخستینبار در طول تاریخ فولاد بناب، این واحد سودده شود.
بصیری در ادامه میزان اشتغال مستقیم در این هلدینگ را بیش از سه هزار و 500 نفر در زنجیره فولاد هلدینگ ماهان و حدود 4 تا 5 برابر این میزان نیز به صورت غیرمستقیم اعلام کرد و گفت: این تعداد بهجز مجموعه چند هزار نفری گروههای مالی گردشگری است.
طرحهای توسعهای در هلدینگ ماهان
مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان با اشاره به طرحهای توسعهای هر یک از شرکتهای زیرمجموعه هلدینگ ماهان عنوان کرد: در فولاد بناب، طرحهای توسعهای جدیدی تعریف شده است، چراکه کارخانههای آن کارخانههای بسیار قدیمی با فناوری قدیمی هستند. در تفاهمنامهای که با قرارگاه خاتمالانبیا به میزان 20هزار میلیارد تومان برای طرحهای توسعهای بسته شده است قرار شده کارخانه ذوب شاهین بناب را که 300هزار تن تولید میکند و کورههای آن نیز قدیمی شده است توسعه داده و آن را مجهز به فناوری روز کنیم و ظرفیت آن را به 750هزار تن شمش فولاد برسانیم. یعنی حدود 450هزار تن افزایش تولید داشته باشیم. بصیری ادامه داد: در فولاد بناب همچنین یک کارخانه شهریار با 150هزار تن ظرفیت داریم که فناوری آن بسیار قدیمی شده است، البته توسعه آن به ظرفیت 600هزار تن در حال مطالعه است. از طرحهای دیگر فولاد بناب، احداث کارخانه اکسیژن پلنت است که اکسیژن مورد نیاز کارخانههای ذوب را تامین خواهد کرد.
همچنین در فولاد بناب یک واحد ذوب یک میلیون تنی اسلب یا بیلت در دست مطالعه داریم. علاوه براین فولاد بناب ظرفیت نورد دارد که شمش در آن نوردکاری میشود و به مقاطع میلگرد با سایزهای مختلف تبدیل میشود که این واحد یک میلیون و نیم ظرفیت دارد که طی 10 سال گذشته تنها 300هزار تن از ظرفیت آن استفاده میشده است و سایر خطوط کارخانه قدیمی و اسقاط بوده که این واحد نیز در حال بازسازی است تا به ظرفیت نهایی خود که همان مقاطع مختلف میلگرد و همچنین تیرآهن و کلاف و نبشی است برسد. مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان با اشاره به طرحهای توسعهای احیاء استیل فولاد بافت عنوان کرد: در فولاد بافت یک واحد 800 هزار تنی آهناسفنجی داریم که قرارگاه خاتمالانبیا آن را احداث کرده و نزدیک به دو سال است که به تولید رسیده است. در این واحد برای تکمیل زنجیره فولاد یک کارخانه 5/ 2میلیون تنی تولید گندله و یک واحد 800 هزار تنی دیگر آهناسفنجی توسط قرارگاه خاتمالانبیا در حال ساخت است.
بصیری درباره زنجیره فولاد عنوان کرد: در زنجیره فولاد، ابتدا سنگآهن است که در کارخانه کنسانترهسازی تبدیل به کنسانتره میشود پس از آن تبدیل به گندله، آهن اسفنجی، شمش فولاد و در نهایت مقاطع فولادی میشود. ما از این زنجیره معدن را داریم که البته ذخیره آن برای ما کافی نیست که باید به دنبال معادن جدید باشیم، بعد از آن کارخانه کنسانتره نداریم و این تهدید برای این زنجیره است که پس از روی کار آمدن معاونت محترم جدید معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، امید است که به ما مجوز تولید کارخانه کنسانترهسازی با ظرفیت 5/ 2میلیون تن داده شود. پس حلقه دوم نیز ایجاد خواهد شد. در مرحله سوم نیاز به یک واحد گندلهسازی داریم که در فولاد بافت در حال ساخت است که با انجام این طرحها، زنجیره فولاد هلدینگ ماهان تا مقاطع فولادی کامل میشود.
مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان در ادامه یادآور شد: با عملیاتی شدن طرحهای توسعهای هلدینگ ماهان، به میزان 10هزار نفر اشتغالزایی برآورد میشود. بصیری در پایان خاطرنشان کرد: در برنامههای توسعهای این هلدینگ قرار است علاوه بر زنجیره تولید فولاد، در زنجیره تولید سایر فلزات غیرآهنی نیز وارد شویم.