کرونا دو برابر جنگ جهانی دوم به اقتصاد جهانی آسیب وارد کرده، این یک نمونه از ارزیابی‌هایی است که نشان از بزرگ‌ترین گرفتاری جهانی دارد ارزیابی شاخص‌های مهم این حوزه نشان از این دارد که رشد منفی اقتصادی، افزایش تورم و افزایش بیکاری تا جایی که زندگی بیش از ۵۰ درصد بازار اشتغال جهان را تحت‌تاثیر قرار داده است از جمله آثار منفی پاندمی است...

محمد جهانشاهی
دکتری مدیریت کسب و کارهای گردشگری
 Tourism  DBA       
کرونا دو برابر جنگ جهانی دوم به اقتصاد جهانی آسیب وارد کرده، این یک نمونه از ارزیابی هاییست که نشان از بزرگترین گرفتاری جهانی دارد. ارزیابی شاخص های مهم این حوزه  نشان از این دارد که کاهش متوسط 2 درصدی ، افزایش تورم ، افزایش بیکاری تا جایی که زندگی بیش از 80 درصد بازار اشتغال جهان یعنی عددی بیش از 5/2 میلیارد نفر کارگر را تحت تاثیر قرار داده است از دیگر سو روند ایجاد شده باعث پایین آمدن شدید ارزش بازارهای مالی شده و شاهد سقوط قابل توجه قیمت در بازار نفت و بورس بودیم. با توجه به این شرایط پیش بینی ها همچنان حاکی از کاهش سرمایه گذاری های شرکت های بزرگ و کندی سرعت ایجاد اشتغال دارد. کوچک شدن اقتصاد جهان گرفتاری های زیادی را در پی دارد که  اگر چه تحت تاثیر جریان های موثری چون واکسناسیون در گوشه و کنار جهان در نیمه دوم سال میلادی ، افزایش سرعت رشد را شاهد خواهیم بود اما به نظر می رسد انتظار تغییرات محسوس تر را باید در سال آینده میلادی داشت و زمان بیشتری لازم است تا ثبات و پایداری را در اقتصادی جهانی تجربه کنیم. در این بین نگاه بخش عمده ای کشورها به حوزه های خدماتی در کنار بخش های صنعتی است. یکی از گسترده ترین پیشران های اقتصادی جهان که بزرگترین صنعت خدماتی دنیا هم محسوب می شود ، گردشگری است. سهامدار اصلی  حوزه اشتغال که سهمی بیش از 10 درصد  شاغلین جهان را به خود اختصاص می داد. رشد نزدیک به 4 درصدی این صنعت طی سال های اخیر تا پیش از همه گیری ویروس کرونا و پیشی گرفتن از حوزه هایی چون عمران و ساخت و ساز ، خرده فروشی و عمده فروشی ، خدمات درمانی ، کشاورزی و... نشان از ابزاری قدرتمند در اقتصاد جهانی دارد که همان میزان که آسیب پذیر است بیش از آن انعطاف پذیری و ظرفیت بالایی در بازیابی  از شوک های مختلف را دارد.
کشور ما نیز همچون دیگر کشورهای دنیا ، آسیب های جدی را در حوزه های مختلف تجربه کرده و همچنان این شرایط باعث ایجاد سختی های زیادی در زندگی مردم به ویژه دهک های پایین جامعه گردیده که در این بین با توجه به وجود تحریم ها و اهرم های بازدارنده مالی و مبادلاتی ، شاهد شرایط نامطلوبی در بسیاری از شاخص های اقتصادی و به طبع آن افزایش معضلات اجتماعی و گرفتاری های حوزه های مختلف هستیم. اگر چه پیش بینی ها نهادهای بین المللی نشان از کاهش نرخ تورم و افزایش رشد اقتصادی ایران در ماه های پیش رو دارد اما اگر هدف سیاستمداران و تصمیم سازان ، برون رفت از این شرایط است نیازمند اولویت بندی جدی در امور به ویژه مهم ترین آنها ، یعنی حوزه سلامت هستیم. اکنون  بیشترین تاثیر را بر کلان روندها و جهت دهی به پیشران های  اقتصادی ، کیفیت سلامت جامعه دارد که کمیت واکسناسیون مهمترین شاخص اثر گذار بر این شرایط است. بدون شک با توجه به وجود فاکتورهایی چون گستردگی و تنوع اقلیمی و معماری و فرهنگی در کشور و علاقمندی رو به تصاعدی ایرانیان به سفر و از آنجا که سهم سفرهای داخلی رقمی بیش از 70 درصد از مخارج کل سفر را به خود اختصاص می دهد به نظر می رسد در شرایط سخت امروز جامعه ما توجه جدی به مقوله گردشگری می تواند علاوه بر افزایش سرعت و میزان ورود ارز به خزانه کشور ، باعث توسعه اقتصادی سریع و افزایش فرصت های اقتصادی – اجتماعی را در سطح کشور دارد. گسترش گردشگری در ده های اخیر به ویژه افزایش چشمگیر سرمایه گذاری ها در بخش های مختلف از جمله اقامتی ، پذیرایی ، حمل و نقل و ایجاد بنگاه های کوچک وبه ویژه کسب و کارهای خرد  تحت تاثیر این وضعیت ، اکنون بستری برای توزیع مناسب تر ثروت از دل ظرفیت های اقتصادی موجود فراهم آورده است از هتل ها و مجموعه های بزرگ  در کلانشهرها گرفته تا اقامت گاه های بوم گردی در روستاها ، حتی در دور افتاده ترین مناطق کشور .
در حالی که بر اساس آمارها بیش از 40 هزار میلیارد تومان خسارت به این صنعت در کشور وارد آمده و بیکاری بخش زیادی از شاغلین را در پی داشته اما بدون شک سریع تر از سایر حوزه ها بازیابی خواهد کرد و اگر سیاست های در دست پیگیری نظام برای کاهش فشارهای بین المللی به نتیجه برسد این شرایط حالتی سونامی گونه را در افزایش تعداد گردشگران خارجی تجربه خواهد کرد. بدون شک کرونا آنچنان فشاری به اقتصاد جهانی وارد آورده که یکی از مهم ترین رویکردهای کشورهای صاحب قدرت حضور و بهره برداری از بازارهای بزرگ و جدیدی همچون ایران است که پیش از این سهل الورود نبودند .شرایطی که فرصت های زیادی برای کشورمان در پی خواهد داشت.
بر اساس آمارها اکنون از برنامه ریزی ها ی سند ملی واکسناسیون عقب هستیم. تا امروز چیزی بیش از 4 میلیون دوز واکسن در کشور تزریق شده که 5/3 میلیون نفر دوز اول و بیش از 500 هزار نفر دوز دوم را نزریق کرده اند. وجود واکسن و تجهیزات لازم اصلی ترین نیاز برای تحقق بخشیدن به این امر الزامی است. در حال حاضر نزدیک به 3000 تیم در سراسر کشور در حال تزریق واکسن هستند که این عدد قابلیت افزایش تا 5000  تیم را دارد که اگر واکسن و تجهیزات به طور کامل در اختیارشان باشد روزانه تا 500 هزار دوز  واکسن به گروه های مختلف تزریق می شود و این می تواند با احتساب تزریق دو دوز و گذشت 2 هفته از پایان دوز دوم ، این نوید را بدهد که رفته رفته از نیمه دوم سال شاهد تحرک در بازار گردشگری داخلی و در پایان سال ورود مجدد گردشگران خارجی را شاهد باشیم.دولت جدید باید با درک مناسب این موضوع ، تمرکز جدی تری بر سرعت بخشیدن به این روند داشته باشد. بهره گیری از روش هایی چون تهاتر و نیز خرید واکسن از محل پول های بلوکه شده در کنار خرید از محل ذخایر ارزی بانک مرکزی سرعت ورود واکسن به کشور را افزایش دهد تا در کنار تولید واکسن های داخلی و روانه شدن آنها به جامعه ، شرایط مناسب و قابل اتکائی را در کشور شاهد باشیم که حاصل آن سرعت بخشیدن به خروج از وضعیت نفس گیر کنونی است و بهره برداری بیشار از شرایط حاکم بر جهان طی ماه های پیش روی.
تاکید مجدد بر این نکته ضروری است که با بهبود شرایط شاهد افزایش چشمگیر رفت و آمدها در مسافت های کوتاه و رفته رفته مسافت های طولانی تر خواهیم بود و این یعنی  عملکرد مناسب گردشگری در اشتغال و درآمد و سوق دادن پول از بازارهای بزرگ تر به محیط های کوچک تر و کاهش آسیب های این دست محیط ها چرا که با در نظر گرفتن تاثیرپذیری زنجیره ای و ضربدری عوامل اثرگذار در اقتصاد و بالا بودن ضریب تکاثر اشتغال در این بخش ، گردشگری تعویض طلایی اقتصاد ما خواهد بود ، پس واکسیناسیون وقت طلایی برای تعویض طلایی خواهد بود.