پدیده خشکسالی یکی از مهم ترین بلایای طبیعی است که بسیاری از کشورها را تحت تاثیر خود قرار داده و باعث بروز بسیاری مشکلات از جمله اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شده است.

کرمان با آب و هوای خشک و نیمه خشک همواره با کمبود بارش ها مواجه بوده است و تغییر اقلیم، بروز خشکسالی و کاهش نزولات آسمانی در کنار حفر چاه های غیر مجاز و برداشت بی رویه آب های زیر زمینی، سفره ها و منابع آبی استان را تا حد بسیار زیادی تخلیه کرده است، طوری که در سالهای اخیر تاثیرات بسیار منفی در کاهش کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی و آب شرب را شاهد بودیم.
تابستان امسال با بارش های مناسب آغاز و آمار نشان می دهد که بارندگی ها در سرتاسر استان کرمان افزایش قابل توجهی نسبت به سال گذشته دارد اما همچنان چتر خشکسالی بر سر این استان باز است.
محسن عراقی زاده سرپرست اداره کل هواشناسی استان کرمان با بیان این مطلب که سال زراعی (ابتدای مهرماه ۱۴۰۰ لغایت اول مهرماه ۱۴۰۱ سال زراعی نامیده می شود)به پایان رسیده است به ایسنا می گوید: میزان بارش ها در این بازه زمانی در استان کرمان ۱۰۳ میلیمتر به ثبت رسیده که این میزان در مدت مشابه سال ماقبل ۵۴.۵ میلیمتر و در بلند مدت ۱۳۶ میلیمتر بوده است.
به گفته او، میزان بارش های سال زراعی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۸۹ درصد افزایش اما نسبت به آمار بلند مدت مشابه ۲۴ درصد کاهش را نشان می دهد.
استان کرمان یک درجه گرمتر شده است
طبق اعلام سرپرست اداره کل هواشناسی استان کرمان، در بین ایستگاه های هواشناسی استان بیشترین بارش طی این مدت در شهرستان منوجان به میزان ۱۸۸ میلیمتر و شهرستان ریگان با ۴۱ میلیمتر کمترین بارش ها را ثبت کرده اند. همچنین شهر کرمان در سال زراعی (۱۴۰۰-۱۴۰۱) ۸۳ میلیمتر بارش داشته است که این میزان در بازه زمانی مشابه سال ماقبل و بلند مدت به ترتیب ۴۹ و ۱۰۲ میلیمتر بوده بنابراین بارش در شهرستان کرمان نسبت به دوره مشابه سال ما قبل ۶۹ درصد افزایش و نسبت به مدت مشابه بلند مدت ۱۹ درصد کاهش داشته است.
همچنین زهرا نجفی نیک رئیس گروه تحقیقات هواشناسی کاربردی اداره کل هواشناسی استان کرمان نیز به ایسنا می گوید: استان کرمان در سال زراعی که گذشت، ۷۶ درصد بارش یک سال زراعی کامل را دریافت کرده است.
طبق اعلام زهرا نجفی نیک، استان کرمان به لحاظ دمایی در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ نسبت به بلند مدت به میزان یک درجه گرمتر شده است.
او در ادامه درباره درصد مساحت تحت تاثیر خشکسالی استان طی یکسال گذشته به ایسنا می گوید: حدود ۹۵ درصد مساحت استان تحت تاثیر انواع خشکسالی خفیف تا شدید است.
براساس گفته رئیس گروه تحقیقات هواشناسی کاربردی اداره کل هواشناسی استان کرمان، ۴.۷ درصد مساحت استان کرمان تحت تاثیر خشکسالی خفیف، ۱۳.۶ درصد دچار خشکسالی متوسط، ۲۷.۵ درصد خشکسالی شدید و ۴۹.۹ مساحت استان تحت تاثیر خشکسالی بسیار شدید است.
پاییز کم باران و گرمتر خواهد بود
حمیده حبیبی رئیس مرکز پیش بینی اداره کل هواشناسی استان کرمان، به ایسنا درباره پیش بینی بارش های فصلی می گوید: طبق بررسی های پژوهشکده اقلیم شناسی، متاسفانه میانگین بارش کشور و بالطبع استان کرمان در فصل پاییز کمتر از نرمال است و بیشترین کاهش در فاصله زمانی آبان تا اواسط آذر و در منطقه زاگرس و البرز رخ می دهد و انتظار می رود که کمترین بارش در سواحل خزر اتفاق افتد.
طبق اعلام حبیبی، از نیمه آذر تا نیمه دی ماه وضعیت بارش کشور بهبود می یابد و میانگین بارش کشور به نرمال می رسد.
«میانگین دما تا نیمه آبان در اغلب مناطق کشور در محدود نیم تا یک درجه بیش از نرمال و از نیمه آبان تا نیمه دی ماه نیز بین نیم تا یک درجه بیش از نرمال خواهد بود که در نیمه غربی به بیش از دو درجه خواهد رسید و دمای هوا از نیمه دی ماه تا نیمه بهمن ماه در جنوب، شرق و مرکز کشور نرمال و سایر مناطق بین نیم تا دو درجه بیش از نرمال است. گستره نابهنجاری مثبت نیم تا یک درجه از نیمه بهمن تا اسفند شرق کشور را نیز در بر می گیرد.» این مطلبی بود که رئیس مرکز پیش بینی اداره کل هواشناسی استان کرمان با استناد به تحقیقات پژوهشکده اقلیم شناسی به ایسنا گفت.
او می افزاید: احتمال بارش برف در فصل پاییز در استان کرمان بسیار اندک است و بارندگی ها در این خطه نیز نسبت به بلند مدت کمتر خواهد بود.
به اعتقاد حبیبی، به دلیل تغییر اقلیم، سبک بارش ها تغییر کرده است و بارش های پیوسته به بارش رگباری و شدید تبدیل شده است.
«بارندگی ها در استان کرمان در پاییز و زمستان با کاهش و تاخیر همراه است و همچنین هوا نیز در این دو فصل مقداری گرمتر است و این عوامل باعث استمرار خشکسالی در این خطه از کشور می شود.» این بخش دیگری از سخنان سرپرست اداره کل هواشناسی استان کرمان در این میزگرد بود.
استمرار خشکسالی در استان کرمان حداقل تا ۶ سال آینده
او بارندگی های خارج از فصل، بارش های شدید در مدت زمان کوتاه، افزایش دما و ... را از نشانه های تغییر اقلیم دانست و افزود: این نشانه ها در استان کرمان مشهود است. برای کاهش سرعت تغییر اقلیم باید اقداماتی در سطح بین المللی صورت گیرد.
سرپرست اداره کل هواشناسی استان کرمان می افزاید: براساس مدل ها پیش بینی افزایش دما در سال های آتی ادامه دارد و در برخی از نقاط کشور تا ۱.۵ درجه سانتیگراد دما افزایش می یابد و این فاجعه است.
او ادامه می افزاید: شاید یکسال ترسالی باشد اما این موقتی است و شرایط و مدل ها خبر از استمرار خشکسالی می دهد بنابراین مدیریت منابع آب و منابع طبیعی باید اولویت استان کرمان باشد.
نجفی نیک رئیس گروه تحقیقات هواشناسی کاربردی اداره کل هواشناسی استان کرمان در تکمیل سخنان عراقی زاده می گوید: از سال ۱۳۸۱ خشکسالی در استان کرمان داشته ایم و خشکسالی در طبیعت انباشت شده و بارندگی خوب در یکسال این خشکسالی را جبران نمی کند.
طبق اعلام عراقی زاده، براساس شواهد و آمارها استان کرمان حداقل تا ۶ سال آینده با خشکسالی دست و پنجه نرم می کند و باید مدنظر داشت که نمی توان پایان خشکسالی را پیش بینی کرد.
کرمان هم میزبان گرد و غبارهای عراقی شد
سرپرست اداره کل هواشناسی استان کرمان در ادامه درباره گرد و غبار به ایسنا می گوید: ریزگردها ارتباط مستقیمی با خشکسالی ها دارد و همچنین تغییر کاربردی حریم رودخانه ها، از بین بردن جنگل ها و ... باعث افزایش طوفان ها و گرد و غبار شده است.
همچنین حمیده حبیبی رئیس مرکز هواشناسی استان کرمان از افزایش ۳۸ درصد میزان روزهای غبار آلود استان در بهار سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر داد و عنوان کرد: اکثر کانون های گرد و غبار استان کرمان داخلی بوده اما امسال و پارسال منشاء گرد و غبار از غرب کشور(عراق) نیز در استان داشتیم.
طبق اعلام حبیبی، حدود سه مورد از علل آلودگی هوای استان کرمان، نفوذ گرد و غبار از کشور عراق بوده است.
عراقی زاده سرپرست اداره کل هواشناسی استان کرمان با بیان این مطلب که طی سال های اخیر باروری ابر در استان کرمان نداشتیم، تصریح کرد: متولی باروری ابرها وزارت نیرو و در استان شرکت آب منطقه ای استان کرمان است که آنها باید در این زمینه تصمیم گیری و اقدام کنند.
به گزارش ایسنا، میانگین بارندگی بلند مدت براساس آمار بارندگی های ۳۰ سال اخیر محاسبه می شود.