شامخ کل اقتصاد براساس اظهارات مدیران بنگاه‌های بزرگ صنعتی نشان از ورود اقتصاد ایران به رکود تورمی دارد. شامخ کل ثبت شده در آذرماه عدد 49.14 بوده که با توجه به تثبت در محدوده کمتر از 50 از ورود اقتصاد ایران به رکود از ابتدای پاییز حکایت دارد...

براساس ارزیابی‌ شامخ‌کل در آذرماه دو شاخص مهمی که مدیران خرید از آن به عنوان اثرگذارترین شاخص‌ها یاد کرده‌اند، می توان به افزایش شدید قیمت مواد اولیه و افت فروش محصولات اشاره کرد. براساس گزارش شامخ در آذرماه عدد این شاخص در بالاترین سطح قرار داشت و به 85.58 رسید، عاملی که دسترسی به مواد اولیه ارزان را از تولیدکنندگان سلب کرده و موجب شده تا بنگاه‌ها با وجود افزایش شدید قیمت مواد اولیه مجبور به تعدیل قیمت محصولات خود شوند و درعین‌حال کاهشی بودن فروش محصولات هم واحدهای تولیدی را مجبور به تولید در مقدار پایین کرده، عدد به دست آمده برای فروش محصولات در آذر ماه 48.15 بوده است.  
در شرایط رکود تورمی یاد شده بدون شک بنگاه‌ها با مشکل تامین سرمایه در گردش بنگاه‌های خود مواجه می‌شوند که همواره یکی از اساسی‌ترین نیازهای بخش تولید بوده است. به نظر می‌رسد این موضوع به‌ویژه در شرایط سخت و حساس فعلی بشدت تولیدکنندگان را تحت‌فشار قرار داده و فعالیت‌های ماه‌های آتی این بنگاه‌ها را متاثر خواهد ساخت.
شواهد به دست آمده از بررسی شامخ کل اقتصاد در آذرماه نشان می دهد که بنگاه‌ها با افزایش شدید قیمت مواد اولیه مواجه و مجبور به تعدیل قیمت محصولات خود شده‌اند و درعین‌حال فروش محصولات هم کاهشی بوده و واحدهای تولیدی را مجبور به تولید در مقدار پایین کرده است. 
اما علاوه بر مولفه‌های ذکر شده که از آنها به عنوان دو شاخص مهم یاد شده است در گزارش شامخ آذرماه وضعت پنج مولفه اصلی دیگر این شاخص نیز ارزیابی شده است. ارزیابی شامخ کل عدد «میزان تولید محصولات» در این ماه تغییری نداشته و برای این مولفه عدد 50.51 ثبت شده است. شاخص «سفارشات جدید» هم با ثبت عدد 47.48 با افت روبرو بوده و ارزیابی صورت گرفته از کاهش ناچیز در «سرعت تحویل سفارشات» در آذرماه دارد عدد به دست آمده برای این شاخص 49.75 بوده است. «کاهش موجودی مواد اولیه خریداری شده» هم در این ماه ثبت شده و برای این شاخص عدد به دست آمده 46.41 بوده، همچنین براساس گزارش مدیران خرید شرکت‌های بزرگ در آذرماه همچنین با اندک در به کارگیری نیروی کار روبرو بودیم و برای این ماه عدد 49.32 ثبت شده است. 
در جریان استخراج شاخص مدیران خرید از سوی اتاق ایران، اگر عدد شاخص بیش از ۵۰ باشد، نشان دهنده این است که اقتصاد به سمت توسعه در حرکت است؛ اما اگر رقم کمتر از ۵۰ باشد، به معنی قرار گرفتن اقتصاد در مسیر انقباض و رکود است.
عوامل داخلی و خارجی دخیل
با توجه به گزارش شاخص مدایران خرید می توان گفت درمجموع، وضعیت عمومی محیط کسب‌وکار در آذرماه متاثر از عوامل اقتصادی و سیاسی داخلی و خارجی بوده است. در بعد داخلی مهم‌ترین عامل مؤثر را می‌توان به تداوم تورم بهای مواد اولیه یا همان افزایش شدید قیمت مواد اولیه نسبت داد. براساس گزارش شامخ در آذرماه عدد این شاخص در بالاترین سطح قرار داشت و به 85.58 رسید، عاملی که دسترسی به مواد اولیه ارزان را از تولیدکنندگان سلب و با توجه به افزایش هزینه‌های تولید میزان تولید را کاهشی کرد.
اما سایر عوامل اثرگذار برمحیط کسب و کار در آذر سال جاری به «ناهمسانی قیمت فروش محصولات با افزایش بهای تمام‌شده نهاده‌های تولید»، «شرایط نامناسب مبادلات ارزی به‌موجب افزایش و نوسان در نرخ ارز»، «محدودیت‌های مرتبط با تامین و انتقال ارز»، «چشم‌انداز مبهم تحریم‌های بین‌المللی و قطعی گاز برخی صنایع» باز می گردد؛ عواملی که عرصه را بر محیط کسب و کار برای فعالان اقتصادی تنگ‌تر کرده است.
اما در بعد جهانی هم عوامل مؤثری از قبیل نگرانی‌ها درباره «کم شدن سرعت رشد اقتصاد جهانی و افزایش احتمال ورود به رکود»، «افزایش تورم در ایالات‌متحده و تصمیم به افزایش نرخ بهره آمریکا توسط فدرال رزرو»، همچنین «افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی انگلستان»، «تحولات مربوط به جنگ در اوکراین»، «افزایش تعداد مبتلایان کرونا در چین» و «اعمال سقف قیمت برای گاز طبیعی و نفت خام روسیه توسط کشورهای غربی» را می‌توان مهم‌ترین عوامل مؤثر بر کسب‌وکارها در آذرماه دانست.