سنگ‌آهنی‌‌‌ها طی سال‌جاری با مشکلات و ریسک‌‌‌های متفاوتی از قبیل تثبیت نسبی نرخ ارز و کاهش قیمت جهانی سنگ‌آهن مواجه بوده‌‌‌اند، به‌طوری که این صنعت طی سال‌جاری عملکرد خوبی را به لحاظ فروش و سودآوری به ثبت نرسانده است...

این موضوع در گزارش‌‌‌های ماهانه صنعت و گزارش ۱۱ماهه شرکت‌ها به‌وضوح دیده می‌شود. از جمله عوامل موثر بر عملکرد ضعیف این صنعت، می‌توان به فضای رکودی حاکم بر صنایع پایین‌‌‌دست مانند فولاد اشاره کرد. با توجه به عملکرد خوب اقتصاد چین و بازگشایی‌‌‌های اخیر در این کشور، به نظر می‌رسد اوضاع سنگ‌آهن و به‌خصوص زنجیره فولاد در سال آینده بهتر شده و احتمالا امیدواری‌‌‌ها به این صنعت افزایش خواهد یافت.
ارزش‌گذاری نسبی شرکت‌های این صنعت نیز نشان می‌دهد که با قیمت‌های فعلی، سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های سنگ‌آهنی، توجیه مناسبی دارد. استخراج سنگ‌آهن، جزو صنایعی است که در ریزش‌‌‌های اخیر بازارهای جهانی عملکرد چندان خوبی نداشته و نتوانسته است انتظارات سهامداران را آن‌طور که انتظار می‌‌‌رفت، برآورده کند؛ چرا که از طرفی تعمیق رکود در اقتصاد جهانی و از طرف دیگر ثبات نسبی نرخ ارز در یک‌‌‌سال اخیر، علاوه بر صنعت سنگ‌آهن، صنعت فولاد را نیز با کاهش درآمد همراه کرده، به طوری که رکود در بازار فولاد، موجب شده است دوره وصول مطالبات در صنعت سنگ‌آهن نیز افزایش یابد و این صنعت را با مشکلات نقدینگی همراه کرده است. هرچند به نظر می‌رسد با گذر از فضای رکودی، شرایط سنگ‌آهنی‌‌‌ها نیز بهبود یافته و سال آینده، سال خوبی برای این صنعت باشد. قیمت‌‌‌ سنگ‌آهن در چین و افزایش واردات از استرالیا نشان می‌دهد که فضای اقتصادی، به‌خصوص در نیمه دوم سال 2023 به نفع زنجیره ارزش فولاد خواهد بود.
عملکرد ماهانه سنگ‌آهنی‌‌‌ها
نگاهی به عملکرد ماهانه سنگ‌آهنی‌‌‌ها نشان می‌دهد که این صنعت به دلیل افت قیمت‌های جهانی و قیمت دلار نتوانسته است، رشد درآمد زیادی را تجربه کند، به‌طوری که این شرایط، در عملکرد ماهانه و درآمد ماهانه نیز به‌طور کامل مشهود است. به نظر می‌‌‌رسید، در بهمن‌‌‌ماه شرکت بتواند رکوردهای خوبی را به دلیل افزایش نرخ دلار به ثبت برساند؛ اما نرخ محصولات شرکت‌ها در بهمن افزایش چندانی نداشته است. البته در مجموع، درآمد سنگ‌‌‌آهنی‌‌‌ها نسبت به ماه گذشته رشد خوبی را تجربه کرده است. رشد بالا، به این دلیل بوده است که شرکت‌ها در دی‌ماه به دلیل سرما و قطعی گاز، با افت تولید و فروش مواجه شده بودند. با وجود این شرکت‌ها موفق شدند در بهمن‌‌‌ماه، دوباره به سطوح تولید و فروش قبلی خود در ماه‌‌‌های قبل بازگردند، به طوری که «کنور» و «کگهر» در بهمن‌ماه توانستند رشد درآمدی بالای 15درصد را نسبت به میانگین فروش ماهانه به ثبت برسانند. با راه‌‌‌اندازی سامانه دوم نیما و عرضه احتمالی منابع ارزی شرکت‌های زنجیره فولاد در این بازار، به نظر می‌رسد شرکت‌های این صنعت نیز بتوانند، رکوردهای درآمدی خوبی را در اسفندماه و به‌خصوص سال آینده به ثبت برسانند. به همین سبب، شرکت‌های سنگ‌آهنی نیز با رشد بازار همراه شده و بازدهی خوبی را به لحاظ قیمتی از کف قیمتی سال‌جاری، از خود به جا گذاشته‌اند.رشد فروش ریالی 11ماهه در میان سنگ‌آهنی‌‌‌ها نشان می‌دهد که به دلایلی که قبل‌‌‌تر عنوان شد، شرکت‌های این صنعت نتوانستند رشد درآمدی خوبی را تجربه کنند، به‌طوری که عمده سنگ‌‌‌‌آهنی‌‌‌ها با افت درآمد ریالی نیز مواجه بوده‌‌‌اند. «کچاد» که خود یکی از تولیدکنندگان و فروشندگان شمش فولاد است، با افت 10درصدی و «کنور» و «کگل» هم با افت 19درصدی درآمدی نسبت به سال گذشته، 11‌‌‌ماه امسال را به پایان رسانده‌‌‌اند. در این میان، تنها «کگهر» در 11ماه سال‌جاری، موفق شده است درآمد ریالی خود را نسبت به مدت مشابه سال قبل، 10درصد بیشتر کند.
افت حاشیه سود تولید سنگ‌آهن
صنعت سنگ‌آهن، در سال‌جاری با وجود کاهش نرخ‌های جهانی و ثبات نسبی قیمت ارز، با تورم بالا در حوزه انرژی و نرخ خرید مواد اولیه و همچنین هزینه حمل‌ونقل مواجه بود. به همین دلیل، انتظار می‌رفت، طی سال‌جاری حاشیه سود ناخالص شرکت با کاهش مواجه شود. کاهش حاشیه سود در تمام شرکت‌های سنگ‌آهنی کاملا مشهود است، به‌طوری که «کنور»، «کچاد»، «کگهر» و «کگل» با افت حاشیه سود همراه شده‌‌‌اند. طی سال‌جاری، دیدگاه بسیاری از تحلیلگران این بود که در صورتی که سنگ‌آهنی‌‌‌ها در سال آینده با افزایش نرخ ارز و بهبود قیمت‌های جهانی مواجه نشوند، حاشیه سود شرکت‌ها نیز با افت بیشتری همراه خواهد شد. در کلیات بودجه سال آینده نیز به افزایش نرخ بهره مالکانه و افزایش نرخ گاز سوخت سنگ‌آهنی‌‌‌ها اشاره شد که با به تصویب رسیدن کلیات بودجه، ریسک بزرگی متوجه این صنعت شد و سهام سنگ‌آهنی‌‌‌ها نیز مانند سایر شرکت‌های بورسی با افت قیمت مواجه شد. البته بعدها نرخ گاز پتروشیمی‌‌‌ها اصلاح و تعیین نرخ گاز سوخت به دولت واگذار شد؛ اما هنوز در خصوص تعیین نرخ انرژی، تصمیمات جدی اتخاذ نشده است. از این رو همچنان سایه ریسک تورم بر سر حوزه انرژی بر این صنعت سنگینی کرده و تنها افزایش نرخ ارز توانسته است، امید به بهبودی را در این صنعت زنده نگه دارد.
آینده سنگ‌آهنی‌‌‌ها
صنعت سنگ‌آهن، عمدتا تحت‌تاثیر بازارهای جهانی و صنایع پایین‌‌‌دستی مثل فولاد و آهن اسفنجی بوده و در صورتی که رونق به بازار فولاد بازگردد، این صنعت نیز شاهد رونق خوبی خواهد بود. بررسی داده‌‌‌های اقتصادی کشور چین، نشان می‌دهد که فضای اقتصادی حاکم بر دومین اقتصاد بزرگ دنیا، کمی بهبود یافته و در پی آن نشانه‌‌‌هایی از امید در اقتصاد جهانی نیز دیده می‌شود. از طرفی افزایش نرخ شمش فولاد و رکوردزنی‌‌‌های شرکت‌های فولادی در بورس‌کالا، نشان می‌دهد که می‌‌‌توان به بازگشت رونق در این صنعت امیدوار بود. از طرفی در صورتی که نرخ انرژی نیز در این صنعت، مانند کلیات بودجه با نرخ 2هزار و 800تومان تا 3هزار تومان در نظر گرفته شود، افزایش نرخ ارز، می‌‌‌تواند در نهایت به بهبود سودآوری این صنعت کمک شایانی کند. در مجموع انتظار می‌رود، با توجه به سیاست ارزی جدید، سنگ‌آهنی‌‌‌ها نیز برای رشد بورس پایکوبی کرده و با این رشد، بازدهی بالایی را به لحاظ قیمتی نصیب سهامداران کنند.
ارزش‌گذاری نسبی صنعت سنگ‌آهن
سهام شرکت‌های سنگ‌آهنی نیز افزایش خوبی را تجربه کرده و نسبت قیمت به سود هر سهم در این شرکت‌ها از میانگین فراتر رفته است. به نظر می‌‌‌رسد، اکنون قیمت سهام این شرکت‌ها گران بوده و در صورتی که نسبت قیمت به سود این شرکت‌ها کمی تعدیل شده و بهبود یابد، می‌‌‌تواند دوباره فرصت ورود را برای سهامداران ایجاد کند. بر همین اساس، نسبت قیمت به سود آینده‌نگر این صنعت نیز براساس سناریوی دلار 35هزار تومانی و 45هزار تومانی برای سال آینده محاسبه شده است. به نظر می‌رسد با دلار 35هزار تومانی در سال 1402، «کچاد» دارای پایین‌‌‌ترین نسبت قیمت به سود بوده و اختلاف بالایی با میانگین خود داشته باشد. از این رو این شرکت به لحاظ قیمتی ارزندگی بالاتری دارد. همچنین نسبت قیمت به سود «کگهر» نیز اختلاف بالایی با میانگین خود دارد. در صورتی که قیمت دلار برای سال آینده 45هزار تومان در نظر گرفته شود، با قیمت‌های فعلی سهام شرکت‌های سنگ‌آهنی که رشد خوبی را نیز تجربه کرده‌‌‌اند، نسبت قیمت به سود‌‌‌ آینده‌نگر «کچاد» به زیر 3واحد سقوط کرده و 62/ 2واحد خواهد بود. همچنین در «کنور»، «کگهر» و «کگل» نیز این نسبت، به ترتیب به 17/ 5، 43/ 5 و 8/ 5واحد خواهد رسید.به گزارش دنیای اقتصاد،  این در حالی است که با وجود قیمت بالای سهام این شرکت‌ها در حال حاضر، نسبت قیمت به سود آینده‌نگر آنها با متوسط این نسبت اختلاف زیادی دارد و این اختلاف بالا، می‌‌‌تواند در نهایت به سودآوری سهامداران و کسب بازدهی قیمتی منجر شود.