بازار فولاد ایران سال گذشته روند متفاوت‌تری نسبت به سایر تولیدکنندگان بزرگ جهان داشت و بر خلاف جریان جهانی، رشد تولید را تجربه کرد. حال آِیا این روند در سال جاری هم ادامه پیدا می‌کند؟...

در حالی که بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد جهان، از جمله چین در سال گذشته تولید این محصول را محدود کردند، اما دولت ایران رویه دیگری را در سیاست‌گذاری در پیش گرفت و بیش از هر زمان دیگری اقدام به تولید و صادرات فولاد و محصولات آن کرد.
این روند باعث نگرانی بسیاری از کارشناسان فولاد شد، تا جایی که برخی زنگ هشدار ارزان‌فروشی و حراج منابع ایران را به صدا درآوردند.
حال با ورود به سال جدید، پیش‌بینی می‌شود که همچنان صنعت فولاد ایران جریانی از افزایش تولید، صادرات و کاهش واردات انواع محصولات زنجیره را پشت سر بگذارد.
صنعت فولاد ایران در اواخر سال 1401 توانست جایگاه خود را در تولید جهانی فولاد خام از رتبه 10 به 9 ارتقا دهد. البته این ارتقای رتبه در شرایطی اتفاق افتاد که در این سال تمام کشورهای دارنده رتبه یک تا 10 تولید فولاد خام جهان وزن تولید خود را به دلیل کاهش تقاضای جهانی پایین آوردند و تنها هند و ایران در مسیر رشد تولید پیش رفتند.
این رویه افزایشی تولید در سال 1401 به مازاد فولاد کشور و در پی آن ارزان‌فروشی محصولات ایرانی در بازارهای جهانی انجامید. با این حال به نظر نمی‌رسد فولادسازان ایران تصمیمی بر کاهش وزن تولید در سال 1402 داشته باشند.
تداوم رشد تولید فولاد
نمودار زیر سیر رو به رشد تولید فولاد ایران را در دهه 2013 تا 2022 میلادی مبتنی بر داده‌های انجمن جهانی فولاد نشان می‌دهد.
همان‌طور که این نمودار نشان می‌دهد، تولید فولاد ایران در طول سال 2022 میلادی، به بیشتر از 30 میلیون تن رسید. از آنجا که ایران چشم‌انداز تولید 55 میلیون تن فولاد را در سال 2025 میلادی (1404 خورشیدی) ترسیم کرده فارغ از اینکه این چشم‌انداز اجرا شود یا خیر، تولید فولاد ایران در سال 1402 به تبعیت از یک دهه پیش از این سال افزایشی خواهد بود.

صادرات تقویت و واردات تضعیف می‌شود
براساس آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، صادرات انواع محصولات زنجیره فولاد در 10 ماه نخست سال 1401 نسبت به مدت مشابه سال 1400 رشد منفی داشت. داده‌های جدول نشان می‌دهد تنها صادرات میلگرد، مقاطع طویل و بیلت و بلوم به ترتیب رشد شش، چهار و 11 درصدی را تجربه کردند.
با این حال، سال 1402 متفاوت از سال گذشته خواهد بود. در سال 1401 دروازه‌های چین به دلیل رکود اقتصادی حاکم بر این کشور به روی انواع کالا در جهان تنگ شد و تقاضای این کشور در جایگاه بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فولاد جهان افت چشمگیری پیدا کرد. اما در اواخر سال 1401 محدودیت‌های برآمده از قرنطینه‌ای که با هدف به صفر رساندن شیوع کرونا در چین برقرار و تنگنای اقتصادی یادشده را به‌وجود آورده بود، رفع شد.
حال چین پس از ماه‌های مستمر کاهش تولید فولاد خام، تولید خود را در ماه‌های آخر سال 1401 افزایش داد. این تغییر رویه به معنای رشد تقاضای چین برای محصولات فولادی است. اتفاقی که می‌تواند به بالا رفتن وزن صادرات محصولات زنجیره فولاد ایران در سال 1402 بینجامد.
به گزارش تجارت‌نیوز، در مقابل سیر افزایشی صادرات، از آنجایی که کشور با مازاد تولید فولاد رو‌به‌روست، واردات محصولات فولادی در سال 1402 تضعیف خواهد شد. چنانکه داده‌های جدول نیز روایت می‌کند که ورود محصولات زنجیره فولاد به کشور در سال 1401 نسبت به 1400 به جز در موارد معدودی یا به صفر رسیده و یا رشد منفی سالانه داشته است.