چند وقتی است که بازار خودرو وارد روند کاهشی شده است؛ به‌ویژه پس از استیضاح رضا فاطمی‌امین، وزیر پیشین صمت، این روند شدت گرفت. در این بین شدت ریزش خودروهای مونتاژی بیش از داخلی‌ها بود. تا جایی که برخی محصولات تا حدود یک میلیارد تومان کاهش داشت. اما این ریزش تا کجا ادامه خواهد داشت؟...

ریزش قیمت خودروهای مونتاژی که از اواخر فروردین سال جاری آغاز شده بود، حالا شیب تندتری پیدا کرده است. تا جایی که برخی محصولات در کمتر از دو ماه تا حدود یک میلیارد تومان از ارزش خود را در بازار آزاد از دست دادند.
تیگو ۸ پرومکس که ۲۷ فروردین ۱۴۰۲ به اوج قیمتی خود، یعنی سه میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان رسیده بود، امروز ۲۱ خرداد ۱۴۰۲، در بازار دو میلیارد و ۸۸۰ میلیون تومان هم قیمت‌گذاری شد. بدین ترتیب در کمتر از دو ماه این محصول مدیران خودرو ۹۲۰ میلیون تومان کاهش قیمت را تجربه کرد.
کاهش جذابیت خودروهای مونتاژی
این روند، در کنار مجوز شورای رقابت به مونتاژکاران برای بالابردن قیمت محصولات خود باعث شد تا شکاف قیمت خودرو بین کارخانه و بازار کمتر شود و جذابیت سوداگری در این بازار تا حدودی از بین رود. تا جایی که طبق اعلام مدیر سامانه یکپارچه خودرو حدود نیمی از متقاضیان خودروهای مونتاژی در دور اول، از این طرح انصراف دادند.
عماد جعفری، کارشناس صنعت خودرو، درباره این اقدام مشتریان خودروهای مونتاژی گفت: صراحتاً می‌توان اکثر متقاضیانی که پس از دیدن روند نزولی بازار از ثبت‌نام خود انصراف دادند را دلال در نظر گرفت. چراکه پس از اوج گرفتن شیب کاهش قیمت‌ها حاشیه سود بسیاری از محصولات به کارخانه نزدیک شد و به روایتی دیگر بازار خودرو جذابیت خود را برای سرمایه‌گذاری دلالان و سوداگران از دست داد.
وی افزود: اصلی‌ترین عامل در تغییرات و نوسانات بازار تقاضاست که از لحاظ اولویت در درجه اول و قبل از قیمت دلار و اخبار بین‌المللی قرار می‌گیرد. نحوه شکل‌گیری تقاضا بر میل مردم برای کسب سود استوار است. اما در حال حاضر طرح واردات خودروهای دست دوم تاثیر شگرفی بر کم شدن تقاضای مردم داشته است؛ چراکه دیگر صرفه مالی و کسب سود خود را از دست می‌دهد.
سرمایه از بازار خودرو خارج می‌شود؟
جعفری درباره خروج سرمایه از بازار خودرو توضیح داد: در حال حاضر با توجه به خروج حجم عظیمی از سرمایه از بازار خودرو باید انتظار ورود دلالان و این حجم عظیم از نقدینگی را به بازار‌های دیگر را داشت. بازار‌هایی نظیر مسکن،بورس،دلار یا سکه باید گوش به زنگ ورود سرمایه باشند.
او ادامه داد: نکته‌ قابل ذکر دیگر در مورد وضعیت فعلی بازار خودرو، ممنوعیت فروش خودرو در نمایندگی‌هاست. موردی که تا چند وقت گذشته با دریافت مبلغی تا  سقف ۲۵۰ میلیون تومان اسم فرد متقاضی را برای ثبت‌نام خودرو با قیمت کارخانه انجام می‌‌دادند و با گذشت ۳۰ تا ۴۵ روز خودروی مد نظر را تحویل می‌‌دادند.
وی اضافه کرد: در ماجرای فوق هیچ نارضایتی از جانب هیچ یک از طرفین معامله وجود نداشت؛ چراکه فرد با پرداخت مبلغی چند ده یا چند صد میلیون تومانی صاحب امتیاز رانتی می‌شد که می‌توانست با فروش خودرویش با دو برابر قیمت کارخانه سودی دو میلیارد تومانی کسب کند.
اختلاف مونتاژکاران و شورای رقابت به نفع بازار
به اعتقاد این کارشناس صنعت خودرو عامل موثر دیگر در ریزش قیمت خودرو‌های مونتاژی عدم توافق خودروسازان خصوصی با شورای رقابت بر سر قیمت نهایی فروش است. برای مثال شورای رقابت برای خودروی FMC-SX5، حدود 625 میلیون تومان است در حالی که قیمت تمام‌شده این محصول در خود کارخانه حدود 900 میلیون تومان است.
جعفری درباره تأثیر واردات خودروهای دست دوم بر قیمت خودروهای مونتاژی نیز تشریح کرد: این امر مسئله‌ای بسیار مهم و اثرگذار است؛ زیرا اگر موانعی که برای واردات خودروی نو در جریان است برای این خودرو‌ها برداشته شود منجر به رقابتی شدن بازار و کاهش قیمت‌ها خواهد شد و مضاف بر کاهش قیمت خودرو‌‌های دست دوم وارداتی بازار فعلی به علت تنظیم شدن نظام عرضه و تقاضا تنظیم خواهد شد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در صورت رخ دادن واردات خودرو‌های دست دوم و بقای وضعیت فعلی حتی این امکان وجود دارد که قیمت خودرو‌های بازار‌ آزاد با کارخانه برابر شود یا حتی در برخی خودرو‌ها که در انبار‌ها دپو شده‌اند یا با نبود متقاضی مواجه‌اند قیمت بازار از قیمت کارخانه کمتر شود.
بر اساس این گزارش، با توجه به زمزمه‌هایی که از مجلس به گوش می‌رسد، احتمالاً اکثر نمایندگان به موضوع واردات خودروهای دست دوم رأی مثبت دهند.
به گزارش تجارت‌نیوز، از سوی دیگر در روزهای اخیر خوش‌بینی‌ها نسبت به احیای برجام افزایش یافته و قیمت دلار در بازار آزاد به روند نزولی خود ادامه می‌دهد.
در صورتی که این سه موضوع به روند کنونی خود ادامه دهند، احتمالاً سرعت ریزش قیمت خودروهای مونتاژی هم ادامه یابد و بیش از پیش به نرخ کارخانه نزدیک شود. اما آیا دولت هم به کمک بازار می‌آید؟