جدیدترین مطالعه نشان می‌دهد، در یازده سال منتهی به سال 1401 ، تولید در سه بخش معدن، صنعت ساخت و کشاورزی رشد منفی 5 سال به بالا را تجربه کرده است که نشان از ضعیف بودن این بخش‌ها می‌دهد...

براساس شاخص «مقدار تولید» که تولید واقعی بخش‌های معدن، صنعت ساخت و کشاورزی را ارزیابی می‌کند، نشان می‌دهد، در یازده سال منتهی به سال 1401، شاخص مقدار تولید صنعت ساخت در 5 سال رشد منفی داشته و تنها در سال 1401 توانسته از سطح شاخص در سال 1390 فراتر رود که نشان از توان ضعیف صنعت در این دوره برای ارتقای سطح تولیدات است. میانگین رشد سالانه شاخص مقدار تولید صنعت ساخت در 1391 الی 1401 حدود 1.2 درصد بوده که کمتر از ارقام پیش‌بینی شده در قوانین برنامه توسعه کشور است.
البته داده‌های معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران نشان می‌دهد، در 4 فصل منتهی به زمستان 1401، این شاخص با سرعت رشد بیشتری در حال افزایش بوده، اما تنها در پاییز و زمستان 1401 شاخص تعدیل شده مقدار تولید صنعت ساخت، سطحی بالاتر از سال پایه 1390 را به خود اختصاص داده است. شاخص مقدار تولید صنعت که از سال 1398 روند رو به رشدی داشته، در سال 1401 به رقم 101.4 رسیده که نسبت به سال قبل از آن، رشد 7.7 درصدی را تجربه کرده است.
رشد منفی 6 ساله در معدن
داده‌های موجود در بخش معدن نشان می‌دهد، شاخص مقدار تولید در یازده سال اخیر همواره با نوسانات زیادی همراه بوده است. این داده‌ها که به قبل از سال 1401 اشاره دارد؛ نشان می‌دهد، بخش معدن با کسب میانگین رشد سالانه منفی 0.5 درصد و تجربه رشد منفی در 6 سال، نتوانسته سطح تولیدات خود را به سطح تولیدات سال 1390 برساند.  در سال 1401 شاخص مقدار تولید معدن در مقایسه با سال 1400 تنها حدود 0.7 درصد افزایش یافته و با وجود این افزایش، سطح مقدار تولید به 95.2 رسیده که پس از سال 1395 پایین‌ترین رقم شاخص در بازه مورد بررسی را به خود اختصاص داده است.
8 فصل منفی برای کشاورزی
به دلیل ماهیت فعالیت بخش کشاورزی، معمولا روند فصلی تولیدات محصولات این بخش که بیشتر مبتنی بر تولیدات زراعی و باغی است، درفصول نیمه نخست سال از افزایش نسبی برخوردار است. با توجه به نوسانات فصلی تولیدات بخش کشاورزی، برای تحلیل روند شاخص تولید این بخش، روند تعدیل فصلی شده اطلاعات دقیق‌تری را در اختیار قرار می‌دهد. مرور روند تعدیل فصلی شده شاخص مقدار تولید بخش کشاورزی نشان می‌دهد، در هشت فصل منتهی به زمستان 1401، شاخص مقدار تولید بخش کشاورزی یعنی تعدیل شده فصلی، رشد منفی داشته و این بخش با رکود همراه بوده است. در زمستان 1401 از سرعت افت شاخص مقدار تولید کاسته شده و به منفی 4.1 درصد رسیده و نسبت به زمستان 1400 وضعیت تولید در این بخش تضعیف شده است.  برخلاف روند حاکم بر دو بخش صنعت ساخت و معدن، شاخص مقدار تولید کشاورزی، همواره از مقدار آن در سال 1390 بالاتر بوده است. شاخص مقدار تولید کشاورزی همواره در 11 سال منتهی به سال 1401 به جز سال 1393، بالاتر از سطح آن در سال 1390 قرار گرفته است. با این وجود در سال 1401 برای دومین سال پیاپی روند نزولی را طی کرده و رشد منفی 4.5 درصد را تجربه کرده است. میانگین رشد سالانه شاخص مقدار تولید کشاورزی در دوره مورد بررسی برابر با منفی 0.18 درصد است. رقم این شاخص در سال 1401، برابر با 100.5 اعلام شده که پس از سال 1393، پایین‌ترین رقم این شاخص در سال‌های اخیر است. بخشی از روند کاهنده شاخص مقدار تولید بخش کشاورزی به تغییرات اقلیمی نسبت داده می‌شود.