وضعیت ابزارهای جدید افتتاح‌شده در بورس انرژی، شامل گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی و همچنین تابلوی برق سبز و دلایل رشد حجم معاملات در رینگ فیزیکی از جمله موضوعاتی است که در گفت‌وگو با علی‌نقوی، مدیرعامل بورس انرژی، مورد بررسی قرار گرفت...

وی می‌گوید ابزارهای جدید معاملاتی این بازار با استقبال نسبتا خوب طرفین معامله مواجه شده و به‌زودی این بازار میزبان معامله گواهی سپرده پساب خواهد بود تا به این ترتیب از سویی معاملات این بازار تعمیق شود و از سوی دیگر فرصتی فراهم شود تا صنایع کشور بتوانند آب موردنیاز خود را از مسیر بازاری شفاف و رقابتی خریداری کنند.
چرایی بهبود حجم معاملات رینگ فیزیکی بورس انرژی
ظرف هفته‌های اخیر بر حجم معاملات در رینگ بازار فیزیکی بورس‌انرژی افزوده شده است. مدیرعامل بورس انرژی، می‌گوید: سه‌عامل اصلی در رشد حجم معاملات اثرگذار بوده‌اند. در وهله اول از خردادماه شاهد افزایش عرضه برخی معیانات گازی و فرآورده‌های نفتی در بازار فیزیکی هستیم و رشد حجم عرضه که با استقبال خریداران نیز روبه‌رو می‌شود، زمینه‌ساز رشد حجم معاملات به شکل فصلی است. البته رشد حجم معاملات رینگ بازار فیزیکی بورس انرژی ظرف سال‌جاری دلایل دیگری نیز داشت. عرضه‌کنندگان برخی محصولات نظیر LPG تغییراتی در سیاست عرضه خود ایجاد کردند، به این نحو که دوره عرضه محصول خود را از بازه سه‌ماهه به بازه ماهانه کاهش دادند و این تغییر رویه نیز بر رشد حجم معاملات اثرگذار شد. سومین عامل موثر بر رشد حجم معاملات در بازار فیزیکی بورس انرژی به افزایش استقبال متقاضیان از برخی عرضه‌ها مانند محصولاتی نظیر نفتا مربوط می‌شد.  درواقع ظرف خرداد و دوهفته ابتدایی تیرماه استقبال متقاضیان از برخی محصولات نسبت به فروردین و اردیبهشت افزایش داشته است. کاهش نوسان نرخ ارز و تثبیت نسبی سیاست‌های ارزی ظرف خردادماه و ادامه آن تا روزهای ابتدایی تیرماه باعث شد متقاضیان برای خرید ترغیب شوند و این عامل نیز بر رشد حجم معاملات این بازار اثرگذار بود.
ثبات؛ لازمه پایداری بازارهای کالایی
ظرف روزهای ابتدایی تیرماه، انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش، طی نامه‌ای نرخ ارز معیار در تعیین قیمت پایه برخی فرآورده‌های نفتی را از ۲۸هزار و ۵۰۰تومان به ۳۷‌هزار و ۹۶۰تومان تغییر داد. این تصمیم که بدون هماهنگی با نهادهای سیاستگذار دولتی و با استناد به نامه رئیس‌مجلس به رئیس‌جمهور در خصوص باطل‌بودن تثبیت نرخ ارز نیمایی در محدوده ۲۸‌هزار تومان اخذ شده بود، دوام چندانی نداشت و ظرف تقریبا ۴۸ساعت باطل شد و نرخ ارز معیار در تعیین قیمت پایه فرآورده‌های منتخب به ۲۸‌هزار و ۵۰۰تومان بازگشت.
مدیرعامل بورس انرژی در خصوص تبعات تغییرات این‌چنینی نرخ ارز گفت: تعییرات پیاپی در نرخ ارز مورد استفاده در تعیین قیمت‌های پایه، بازار را دچار بی‌‌ثباتی می‌کند و عرضه‌کنندگان و متقاضیان برای عرضه و خرید محصول دچار تردید می‌شوند. به این ترتیب نتیجه اولیه چنین رویه‌هایی، خود را در کاهش حجم معاملات نشان می‌دهد. علی نقوی، ادامه داد: فارغ از آنکه ارز چه نرخی داشته باشد، ثبات در سیاست ارزی کشور از اهمیت بیشتری برخوردار است. تغییرات ساعتی در نرخ ارز، آسیب جدی‌تری به بازارها وارد می‌کند.
تابلوی برق سبز، مانع قطع انرژی صنایع خریدار شد
ظرف روزهای ابتدایی خردادماه امسال، با همکاری بورس انرژی، وزارت نیرو و شرکت توزیع برق، تابلوی برق سبز در بورس انرژی راه‌اندازی شد و به این ترتیب صنایع این امکان را پیدا کردند تا بخشی از نیاز خود به انرژی را از این بازار و از محل صرفه‌جویی سایر مصرف‌کنندگان خریداری کرده و به این ترتیب راهکاری جدید برای تامین برق موردنیاز خود در میانه تابستان که کشور با چالش کمبود عرضه و در نتیجه قطعی برق روبه‌رو می‌شود پیدا کنند.
وی در خصوص وضعیت معاملات برق سبز ظرف هفته‌های ابتدایی راه‌اندازی و استقبال طرفین معامله از آن در این بازه زمانی بیان کرد: ظرف حدود ۴۵روز ابتدایی بازگشایی این معاملات، بالغ بر ۸۰۰مگاوات برق سبز در این بازار به فروش رفته است. صنایع بزرگ استقبال خوبی از عرضه برق سبز ظرف هفته‌های ابتدایی بازگشایی این تابلوی معاملاتی داشته‌اند؛ چرا که خرید برق باعث شده است تاکنون آنها از خاموشی فصلی مصون بمانند. نقوی ادامه داد: خوشبختانه وزارت نیرو تاکنون همراهی خوبی در مدیریت مصرف شرکت‌هایی که برق سبز را از طریق بورس خریداری کرد‌ه‌اند، داشته و استمرار این رویه می‌تواند عرضه‌کننده و متقاضیان بیشتری را به این بازار آورده و به این ترتیب به تعمیق آن منجر شود.مدیرعامل بورس انرژی در خصوص وضعیت معاملات گواهی سپرده انرژی نیز گفت: معاملات گواهی سپرده نفت و معیانات گازی از محل بورس انرژی ظرف روزهای پایانی اسفند سال گذشته افتتاح شد و آغاز به کار کرد. ظرف سه‌ماه ابتدایی بازگشایی این بازار بالغ بر ۱۶۰‌هزار بشکه نفت خام و معیانات گازی از طریق این بازار معامله شد و امیدواریم ظرف سه‌ماه دوم سال حجم معاملات از این بازار نیز افزایش یابد.
پساب آماده عرضه در بورس انرژی
نقوی در خصوص برنامه‌های بورس انرژی برای بهبود عملکرد ظرف ماه‌های آینده نیز گفت: بورس انرژی به‌طور مستمر سازوکار پایش عرضه‌کنندگان و معاملات را اجرایی می‌کند و گزارش عملکرد عرضه‌کنندگان در این بازار را به شکل فصلی استخراج کرده و این گزارش را برای عرضه‌کنندگان بزرگ ارسال می‌کند. در عین حال بورس انرژی نظرات خریداران و کارشناسان را با عرضه‌کنندگان در میان گذاشته و به این ترتیب سعی در افزایش حجم عرضه و در نتیجه رشد حجم معاملات از این بازار دارد. پایش مستمر عرضه‌ها به نحوی است که اگر عرضه‌ای متوقف شده بود، تلاش می‌شود با پیگیری‌های لازم، مجددا برقرار شود. مدیرعامل بورس انرژی در ادامه به راه‌اندازی معاملات پساب برای فروش این محصول از طریق این بازار اشاره و آن را گامی مهم در مسیر توسعه سایر ابزارها در بورس انرژی عنوان کرد.
به گزارش دنیای اقتصاد، وی ادامه داد: طبق قانون، صنایع کشور موظف به خرید و تامین آب مصرفی خود از پساب شده‌اند. در این شرایط بورس انرژی با تعریف پذیرش پساب، بازاری شفاف و رقابتی برای معامله این کالا فراهم خواهد کرد. در شرایط کنونی پساب تعدادی از شرکت‌های آب و فاضلاب به‌عنوان عرضه‌کننده در بورس انرژی پذیرش شده و این شرکت‌ها در حال طی کردن مرحله ارائه تضامین به سپرده‌گذاری هستند. پس از تکمیل این مرحله و با هماهنگی شرکت‌های مدیریت آب و فاصلاب، معاملات این کالا ظرف ماه‌های پیش‌رو شروع خواهد شد.