جدیدترین گزارش بودجه خانوار نشان می‌دهد که در سال 1401 هزینه زندگی ثروتمندترین خانوارهای شهری 11 برابر هزینه زندگی فقرا بوده است. می‌توان گفت که بالاتر بودن تورم اقلام خوراکی در دهک‌های فقیر علت این مسئله است...

هزینه کل سالانه خانوارهای شهری در سال 1401 به 137 میلیون تومان رسیده است. البته این هزینه برای هر دهک متفاوت است. دهک اول فقیرترین خانوارهای جامعه را شامل می‌شود. هر چه به دهک‌های بالاتر نزدیک شویم سطح درآمد و هزینه افزایش می‌یابد به طوری که دهک دهم نماینده ثروتمندترین خانوارهای کشور است. بررسی ها نشان می دهد اختلاف هزینه کل فقیرترین و ثروتمندترین دهک شهری در سال گذشته 330 میلیون تومان بوده است.
آخرین آمارهای بودجه خانوار نشان می‌دهد که هزینه کل تمام دهک‌های شهری در سال 1401 نسبت به سال 1400 افزایش یافته اما این افزایش در دهک‌های فقیر شدیدتر از دهک‌های ثروتمند بوده است. می‌توان گفت که علت این مسئله، تورم بالای اقلام خوراکی در سال گذشته بوده است. چراکه اقلام خوراکی نسبت به اقلام غیرخوراکی در سبد مصرفی دهک‌های فقیر وزن بیشتری دارد و به طبع بر تورم این دهک ها اثرگذاری بیشتری خواهد داشت. در سال 1401 تورم اقلام خوراکی در دهک‌های فقیر بالاتر از دهک‌های غنی بوده است. بنابراین هزینه فقرا با شدت بیشتری افزایش یافته است.
فشار هزینه‌ای بر جیب فقرا به روایت سال 1401
اگر خانوارهای مناطق شهری را از کمترین هزینه به بیشترین هزینه ردیف کرده و هر 10 درصد آن‌ها را در یک گروه قرار دهیم، به دهک‌های هزینه‌ای مناطق شهری رسیده‌ایم. بر این اساس، دهک اول نماینده فقیرترین و دهک دهم نماینده ثروتمندترین خانوارهای جامعه است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که هزینه پنج دهک اول شهری در سال 1401 بیش از 50 درصد نسبت به سال 1400 افزایش یافته است. به عبارت دیگر، خانوارهای پنج دهک اول مناطق شهری در سال 1401 به میزان 1.5 برابر بیش‌تر از سال 1400 هزینه کرده‌اند.
برای مثال هزینه دهک اول از 21 میلیون تومان در سال 1400 به 32.5 میلیون تومان در سال 1401 رسیده است که نشانگر رشد 54.8 درصدی است. همچنین هزینه دهک پنجم از 69 میلیون تومان به 104 میلیون تومان رسیده که به معنای رشد 50.9 درصدی است.
362 میلیون تومان؛ هزینه ثروتمندترین خانوارهای شهری در 1401
پنج دهک کم‌درآمد مناطق شهری در حالی رشد هزینه بالای 50 درصد را در سال 1401 تجربه کرده‌اند که رشد هزینه پنج دهک‌ ثروتمند زیر 50 درصد بوده است. به عبارت دیگر، در مناطق شهری شدت رشد هزینه‌ها در دهک‌های فقیر بیش‌تر از دهک‌های غنی بوده است.
برای مثال هزینه دهک هفتم از 94.9 میلیون تومان در سال 1400 به 141 میلیون تومان در سال 1401 رسیده که به معنای رشد 48.8 درصدی است. همچنین رشد هزینه دهک نهم نیز معادل 47.1 درصد ثبت شده است. بیش‌ترین هزینه مربوط به دهک دهم شهری است که از 252.6 میلیون تومان در سال 1400 به 362.4 میلیون تومان در سال 1401 رسیده که معادل 43.5 درصد رشد است.
با توجه به هزینه 362 میلیونی دهک دهمی‌ها و هزینه 32.5 میلیونی فقرا در دهک اول در مناطق شهری ، اختلاف هزینه فقرا با ثروتمندان در سال 1401 به 329.9 میلیون تومان رسیده است.
علت رشد بالاتر هزینه‌ها در دهک‌های فقیر
بر اساس روند رشد هزینه‌ها در هر دهک، هر چه از دهک‌های فقیر به سمت دهک‌های ثروتمند حرکت کنیم رشد هزینه‌ها کاهش می‌یابد. می‌توان گفت علت این مسئله این است که وزن اقلام خوراکی در سبد مصرفی دهک‌های فقیر بیش‌تر از وزن این اقلام در دهک‌های ثروتمند است.
به گزارش اکوایران، اقلام خوراکی در سال گذشته نسبت به اقلام غیرخوراکی تورم بالاتری را تجربه کرده است. از همین رو تورم برای دهک های فقیر در سال گذشته بالاتر از تورم اقشار پردرامد بوده است. چراکه اقلام خوراکی نسبت به اقلام غیرخوراکی در سبد مصرفی دهک‌های فقیر وزن بیشتری دارد و به طبع بر تورم این دهک ها اثرگذاری بیشتری خواهد داشت.
برای مثال طبق آمار شاخص قیمت در بهمن 1401، در کل کشور 43.3 درصد سبد مصرفی دهک اول را کالاهای خوراکی تشکیل داده در حالی که تنها 17درصد سبد مصرفی دهک دهم متشکل از این اقلام است.