بررسی‌ تورم ماهانه شهریور در میان دهک‌ها نشان ‌می‌دهد، افزایش قیمت خوراکی‌ها بیشترین اثرگذاری را بر تورم دهک پنجم گذاشته است. همچنین بیش از چهار پنجم تورم دهک اول نیز متاثر از افزایش قیمت غیرخوراکی‌ها بوده است...

طبق تازه‌ترین داده‌های مرکز آمار در شهریور امسال تورم ماهانه کل کشور به 2 درصد رسیده که حاکی از کاهش 0.4 واحد درصدی نسبت به مرداد است. تورم ماهانه خوراکی و غیرخوراکی نیز به ترتیب به 1.5 درصد و 2.3 درصد رسیده و روند نزولی در پیش گرفته است.
این روند نزولی در دهک‌ها هم تکرار شده به طوری که تورم ماهانه همه دهک‌ها در شهریور در سطوح پایین‌تری نسبت به مرداد به ثبت رسیده است. البته، سهم کالاهای خوراکی و غیرخوراکی از تورم ماهانه در همه دهک‌ها یکسان نبوده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که سهم اقلام خوراکی از تورم ماهانه در دهک اول پایین‌تر از سایر دهک‌ها بوده است. بالاترین سطوح این شاخص نیز در دهک‌ پنجم به ثبت رسیده است.
همچنین، سهم اقلام غیرخوراکی از تورم ماهانه دهک اول نسبت به سایر دهک‌ها بالاتر بوده است. به نظر می‌رسد دلیل این اتفاق، بالا بودن سهم مسکن از تورم این دهک باشد چرا که مسکن کالای ضروری است و با وجود افزایش قیمت قابلیت حذف شدن از سبد مصرف خانوار را ندارد؛ در نتیجه اثر بیشتری روی تورم دهک‌های ضعیف می‌گذارد.
تورم ماهانه خوراکی و غیرخوراکی در شهریور 1402
تورم ماهانه نشان می‌دهد که قیمت یک سبد مشخص از کالا و خدمات در یک ماه چقدر نسبت به ماه قبل از آن تغییر کرده است. بنابراین کاهش تورم به معنای ارزان‌شدن اقلام مصرفی نیست بلکه نشان‌گر کمتر شدن سرعت افزایش قیمت‌ها است.
برای مثال، تورم ماهانه کل کشور از 2.4 درصد در مرداد به 2 درصد در شهریور کاهش یافته است. بنابراین در شهریور امسال سبد مصرفی کالا و خدمات خانوارها در کل کشور 0.4 واحد درصد کمتر از مرداد افزایش یافته است. تورم ماهانه اقلام خوراکی نیز از 2.6 درصد در مرداد به 1.5 درصد در شهریور نزول کرده است. تغییرات این نرخ برای اقلام غیرخوراکی از 2.4 درصد به 2.3 درصد ثبت شده است.
هر یک از اقلام خوراکی و غیرخوراکی بر اساس وزنی که در سبد مصرفی خانوار دارند، روی تورم اثر می‌گذارند. از آن‌جایی که سبد مصرف خانوارها در هر دهک متفاوت است، سهم کالاهای خوراکی و غیرخوراکی نیز برای هر دهک تغییر می‌کند.
گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که در شهریور امسال، سهم کالاهای خوراکی از تورم در دهک‌های میانی و سهم کالاهای غیرخوراکی از تورم در دهک اول و دهم بالاتر از سایرین بوده است.
29.8 درصد از تورم دهک پنجم به نام خوراکی‌ها
در شهریور امسال تورم ماهانه دهک اول به 1.68 درصد رسیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که سهم کالاهای خوراکی از این تورم، 18.4 درصد بوده که کمترین سهم در میان دهک‌ها به شمار می‌رود.
بالاترین سهم این اقلام از تورم ماهانه در دهک‌های میانی و به ویژه دهک پنجم دیده شده است. تورم ماهانه این دهک در شهریور 1.98 درصد بوده که 29.8 درصد از آن را تورم خوراکی ایجاد کرده است. به عبارت دیگر، نزدیک به 30 درصد از تورم خانوارهای دهک پنجمی در شهریور به دلیل افزایش قیمت سبد خوراکی آن‌ها بوده است. این در حالی است که خوراکی‌ها تنها 22 درصد از تورم ماهانه پردرآمدترین دهک را ایجاد کرده‌اند.
بنابراین به نظر می‌رسد که در شهریور امسال، سهم خوراکی‌ها از تورم ماهانه در دهک‌های میانی بالاتر بوده است.
سهم 81 درصدی غیرخوراکی‌ها از تورم فقرا
در شهریور امسال، 81 درصد از تورم دهک اول را کالاهای غیرخوراکی ایجاد کرده‌اند. به نظر می‌رسد علت این اتفاق، افزایش تورم اجاره مسکن در آخرین ماه تابستان 1402 باشد. مسکن کالای ضروری دهک اول محسوب می‌شود و هر اندازه که قیمت آن افزایش یابد، خانوارها قادر به حذف کردن آن از سبد مصرف غیرخوراکی خود نیستند بنابراین به میزان بیشتری از تورم آن متاثر می‌شوند.
در مقابل، کمترین سهم غیرخوراکی‌ها از تورم در دهک‌های میانی به چشم می‌خورد. برای مثال، 69.4 درصد از تورم ماهانه دهک سوم در شهریور را غیرخوراکی‌ها ایجاد کرده‌اند. این شاخص با نزدیک‌شدن به دهک‌های پردرآمدتر صعودی می‌شود به طوری که سهم غیرخوراکی‌ها از تورم ماهانه دهک دهم به 77.7 درصد می‌رسد.