گزارش مرکز پژوهشهای مجلس می گوید تورمهای مزمن در ایران به واسطه چرخههای اجتماعی رخ داده باعث کاهش رفاه اجتماعی شده و بر زندگی مردم اثر منفی گذاشته است...
بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس از بررسی پویاییهای حاکم بر رفاه اجتماعی، متغیرهای اقتصادی میتوانند در چرخههای علّی به وضعیت رفاه اجتماعی در یک اقتصاد صدمه بزنند. این گزارش از چرخههای علّی گفته شده توسط مرکز پژوهشهای مجلس استفاده کرده و اثر متغیر تورم را بر وضعیت رفاهی جامعه مورد بررسی قرار داده است. طبق این گزارش تورم ایجاد شده در کشور از سه مسیر میتواند بر رفاه اجتماعی اثرگذار باشد: مسیر اول تورم به طور مستقیم با اثر بر افزایش هزینه خانوارها میتواند رفاه اجتماعی در کشور راه کاهش دهد. مسیر دوم تورم میتواند بر محیط کسب و کار اثر بگذار و مردم را به سمت فعالیتهای غیرمولد بکشاند. فعالیتهای غیرمولد در تعریف فعالیتهایی است که بر بستر رانت ایجاد شود. این فعالیتها در سه دسته کلی طبقهبندی میشوند. دسته اول فعالیتهایی است که سود حاصل از آن از محل افزایش قیمت واقعی سرمایه باشد که عموما در بلند مدت اتفاق میافتد. دسته دوم فعالیتهایی است که سود حاصل از آن ناشی از خرید و فروشهای مکرر و سفته بازی باشد. این دسته فعالیتها معمولا در کوتاه مدت رخ میدهد. در نهایت دسته سوم، فعالیتهایی است که سود حاصل از آن از محل تخلف، فساد، انواع رانت و انحصار باشد. در ادامه حرکت مردم به سمت فعالیتهای غیرمولد میتواند بر روی هزینه مسکن خانوارها اثر بگذارد. افزایش هزینه مسکن در کشور خود را در هزینه خانوار نشان میدهد و باعث میشود هزینه خانوارها افزایش یابد. در نهایت از کانال افزایش هزینه خانوارهای کشور، رفاه اجتماعی کاسته میشود. مسیر سوم در این مسیر تورم با ایجاد فقر و محرومیت در کشور باعث مهاجرت و حاشیهنشینی مردم میشود. حاشیهنشینی به همراه خود آسیبهای اجتماعی آورده و از این کانال به جایگاه خانواده در کشور آسیب میزند. آسیب به جایگاه خانواده در کشور انگیزه زاد و ولد را کاسته و در بلندمدت بر رشد جمعیت اثر منفی میگذارد. کاهش رشد جمعیت در کشور میتواند به مرور جامعه را با کاهش تقاضا روبرو کند که این قضیه بر رقابتپذیری تولیدات داخلی اثر منفی خواهد گذاشت. زمانی که رقابت در تولیدات داخلی شکل نگیرد بر رشد اقتصادی اثر منفی خواهد گذاشت. شوک منفی بر رشد اقتصادی با اثر بر وضعیت اشتغال باعث کاهش درآمد سرانه در کشور میشود. در نهایت کاهش درآمد سرانه به طور مستقیم و غیرمستقیم از کانال کاهش کیفیت تامین اجتماعی، رفاه اجتماعی در کشور را تهدید میکند. در نتیجه میتوان گفت تورمهای مزمن در اقتصاد ایران از سه مسیر رفاه اجتماعی مردم را کاهش داده است. به بیان دیگر تورمهای بالا در ایران باعث شده اگر در درآمد مردم جامعه شوکی وارد شود این شوک نمیتواند به خوبی توسط دولت کنترل شود و در کیفیت زندگی آنها اثر منفی میگذارد.