از جنگ اسراییل و حماس گرفته تا نبردهای سخت روسیه علیه اوکراین، سال 2023 خطرات درگیریهای مسلحانه که به نبردهای منطقهای تبدیل شده را نشان داد. در پشت سایههای طولانی این جنگها، جهان درگیر کشمکش از افغانستان تا یمن است...
پسری که صورتش آغشته به خون تازه است، در حالی که امدادگران سعی میکنند او را از زیر آوار ساختمان ویران شده در پی حمله هوایی اسرائیل در غزه بیرون بیاورند، فریاد میزند. یک اسیر مجروح و مسن اسرائیلی با یک چرخ دستی گلف جابجا میشود، در حالی که مردی که مسلسل را در دست گرفته پشت او نشسته و لبخند می زند. دختر 10 سالهای در کنار جسد برادرش که در نزدیکی کییف اوکراین دفن میشود گریه میکند.
به گزارش آسوشیتدپرس، از جنگ غزه گرفته تا نبردهای سخت روسیه علیه اوکراین، سال 2023 خطرات درگیریهای مسلحانه که به نبردهای منطقهای تبدیل شده را نشان داد. در پشت سایههای طولانی این جنگها، جهان درگیر کشمکش از افغانستان تا یمن است.
کودتا و خشونت در سراسر آفریقا زندگی در کشورهای این منطقه را بهم ریخت. میانمار در جنوب شرقی آسیا با آنچه برخی کارشناسان به عنوان یک جنگ داخلی آرام توصیف میکنند مواجه است. خشونت ناشی از تجارت مواد مخدر در آمریکای مرکزی و جنوبی ادامه دارد. هند و پاکستان مسلح به سلاح هستهای همچنان به یکدیگر شک دارند. زرادخانه اتمی کره شمالی همچنان در حال رشد است. و ایران اکنون بیش از هر زمان دیگری اورانیوم را در سطح درجه تسلیحات غنیسازی میکند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در ماه ژوئیه گفت: «درگیریها پیچیدهتر، کشندهتر و حل کردن آنها سختتر شده است. نگرانیها در مورد احتمال وقوع جنگ هستهای دوباره بروز کرده است. حوزههای بالقوه جدید درگیری و سلاحهای جنگی راههای جدیدی را ایجاد میکنند که بشریت میتواند با آنها خود را نابود کند.»
در اینجا نگاهی به موقعیت برخی از جنگهای بزرگ جهان در حال حاضر میاندازیم.
مرگبارترین جنگ اسرائیل و حماس
خونینترین جنگ بین اسرائیل و حماس در 7 اکتبر زمانی که نیروهای حماس از دیوارهای اطراف نوار ساحلی غزه عبور کردند آغاز شد. نیروهای حماس حدود 1200 نفر را در اسرائیل کشتند و بیش از 200 نفر دیگر را به اسارت گرفتند و آنها را به داخل خاک غزه منتقل کردند. این حمله که به عنوان بدترین کشتار جمعی تاریخ اسرائیل توصیف شده، اسرائیلی را حیرت زده کرد که معتقد بود دیوار مرزی، ارتش و سرویسهای اطلاعاتی پیشرفتهاش به طور گسترده از آنها در برابر شلیک موشکهای شبهنظامیان محافظت میکنند.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل که درگیر ماهها اعتراض به تلاشهای کابینه راستگرای تندرو خود برای بازنگری در دستگاه قضایی و اتهامات فساد در این کشور بود، عملیات گستردهای از حملات هوایی تلافیجویانه را آغاز کرد.
نیروهای اسرائیلی همچنین برای اولین بار پس از سالها وارد نوار غزه شدند، به شهر غزه رفتند و درگیریهای شدید خیابانی انجام دادند. این تهاجم بیش از 20000 نفر را در نوار غزه که محل سکونت بیش از 2 میلیون نفر است، کشته است. ساکنین غزه همچنین با محاصره اسرائیل روبرو هستند که تا حد زیادی مانع حمل غذا، سوخت، آب و دارو شده است.
در همین حال، کشتار جمعی اسرائیلیها و فلسطینیها اعتراضهایی را در سراسر جهان برانگیخت و بسیاری با فلسطینیها پس از سالها بنبست برای به دست آوردن کشور مستقل ابراز همدردی کردند.
نیروهای مقاومت منطقه، از جمله حزبالله لبنان، به اسرائیل شلیک کردند. ایالات متحده دو ناو هواپیمابر، نیرو و سایر تسلیحات را به منطقه اعزام کرد تا از وقوع یک جنگ منطقهای گستردهتر جلوگیری کند. اما هدف مکرر اعلام شده اسرائیل - نابودی حماس – به معنای یک لشکرکشی طولانی است و خطرات را افزایش میدهد.
روسیه و اوکراین همچنان درگیر نبرد هستند
سرعت سریع جنگ اسرائیل و حماس، جنگ روسیه علیه اوکراین را در اواخر سال 2023 تحتالشعاع قرار داد. اما در ماههای قبل، تغییر چندانی در میدان نبرد برای دو طرف ایجاد نشده بود.
اوکراین قبل از شروع یک ضدحمله جدید که هدف آن رسیدن به دریای آزوف و شکستن خطوط روسیه در جنوب این کشور بود، تانک، سلاح و آموزش غربی دریافت کرد. اما نیروهای اوکراینی با نیروهای روسی، خطوط دفاعی متعدد، میادین مین و دیگر خطراتی مواجه شدند که پیشروی را کند کرد. و در حالی که کشورهای غربی در انظار عمومی پشت اوکراین متحد هستند، نظرسنجیها از جمله انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در سال آینده میتواند بر میزان کمکهای کیف در آینده تأثیر بگذارد.
روسیه نیز با مشکلاتی مواجه بود، از جمله پیشروی به سوی مسکو توسط یوگنی پریگوژین، رهبر گروه نظامی خصوصی واگنر، که بزرگترین چالش برای حکومت چند ساله رئیس جمهور ولادیمیر پوتین بود. پریگوژین از پیشروی عقب نشینی کرد، اما چند هفته بعد در یک سانحه هوایی مرموز جان باخت.
ناآرامیهای آفریقا
سودان، یک کشور بزرگ در آفریقای شرقی که از زمان سرنگونی عمر البشیر، حاکم دیرینه این کشور در حال فروپاشی بود، در ماه آوریل وارد جنگ داخلی شد. این جنگ ارتش این کشور را در مقابل یک نیروی شبه نظامی قدرتمند موسوم به نیروهای پشتیبانی سریع قرار داد که مدتهاست با جنایات دارفور مرتبط است. در این نبرد هواپیماها در فرودگاه بینالمللی خارطوم به آتش کشیده شد و کشورها برای تخلیه اتباع خود از طریق زمین، دریا و هوا هجوم آوردند. این درگیریها تاکنون حدود 9000 کشته برجای گذاشته است.
در همین حال، موج کودتاهای نظامی که آفریقا را در سالهای اخیر آزار میدهد ادامه یافت. در نیجر، مستعمره سابق فرانسه که صادرکننده کلیدی اورانیوم است، سربازان، رئیس جمهور منتخب این کشور را در ماه جولای سرنگون کردند. یک ماه بعد، سربازان به طور مشابه در گابن کودتا کردند و رئیس جمهور طولانی مدت حاکم آن را سرنگون کردند.
جنگهای مواد مخدر آمریکای لاتین
خشونت کارتلهای مواد مخدر در بخشهایی از مکزیک در حالی که بر سر قلمرو و مسیرهای عرضه به ایالات متحده میجنگند، شدت گرفته است. اما درگیری به همین جا محدود نمیشود. خشونت در دیگر کشورهای آمریکای مرکزی، مانند هندوراس و حتی در کاستاریکا که زمانی آرام بود، افزایش یافته است. اکنون گمان میرود که این کشور انبار اصلی و محل انتقال مواد مخدر به سمت اروپا باشد. در همین حال، کلمبیا در تولید کوکا، برگهایی که از آن کوکائین تهیه میشود، به بالاترین سطح خود رسیده است.
بنبست و ستیزهجویی در کشورهای دیگر
به گزارش اکوایران،برخی کارشناسان سازمان ملل معتقدند در میانمار از زمان سرنگونی دولت منتخب آنگ سان سوچی، یک جنگ داخلی بین شورشیان و ارتش در جریان است. افغانستان، دو سال پس از اینکه طالبان بر دولت تحت حمایت غرب پیروز شد، با حملات شبه نظامیان شاخهای از گروه دولت اسلامی مواجه است در حالی که دختران همچنان از تحصیل محروم هستند.
و در یمن، شورشیان حوثی تحت حمایت ایران و ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی که با آنها میجنگند هنوز به یک توافق صلح دائمی دست پیدا نکردهاند و شبهنظامیان در هفتههای اخیر دوباره حملات خود را افزایش دادهاند.