با توجه به نشست مدیران و کارشناسان سازمان برنامه و بودجه، وزارت صمت، بورس، ایمیدرو، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی، سازمان زمین‌شناسی و خانه معدن و نتایج حاصل از این نشست می‌توان گفت، زمینه بورسی شدن معادن فراهم شده است.
حدود سه ماه پس از اعلام خبر رئیس‌جمهور مبنی‌بر ضرورت ورود معادن به بورس، کارگروه ویژه استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه برای بخش معدن تشکیل شد تا زمینه استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه برای بخش معدن فراهم و فرآیند بورسی کردن معادن آغاز شود. حسن روحانی اواسط اردیبهشت ماه خطاب به وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت این پرسش را مطرح کرد که « معادن کوچک و متوسط را به بورس وارد کنید، مشخصات معادن را وارد کرده تا مردم سهام معادن یا کل معدن را بخرند، آیا چنین برنامه‌ای دارید؟» پرسشی که در پاسخ به آن رضا رحمانی اعلام کرد که با وزارت اقتصاد در قالب واگذاری هلدینگ صنایع معدنی فعالیت می‌کنیم تا بخشی از سهام قابل واگذاری در این مرحله را واگذار کنیم که به‌صورت کمی هدف‌گذاری شده است و واگذاری پهنه‌ها و معادن که در دسته و زمین‌شناسی و شرکت ملی مس است نیز در دستور کار قرار دارد. درخواست و پرسش رئیس‌جمهور به اینجا ختم نشد به‌طوری که وی خطاب به رحمانی این موضوع را نیز مطرح کرد که آیا معدن خام که ویژگی‌های آن مشخص شده است را در بورس قرار می‌دهید یا سهام صنایع معدنی را وارد می‌کنید؟ پرسشی که رحمانی به آن پاسخ منفی داده و اعلام کرده بود که سهام یک شرکت یا یونیت یک صندوق عرضه خواهد شد و بورس باید زمینهای را فراهم کند تا زمینهای بزرگ دولت یا معادن کوچک و بزرگ دولتی در بورس عرضه شوند.
اکنون با توجه به نشست مدیران و کارشناسان سازمان برنامه و بودجه، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان بورس و اوراق بهادار، بورس کالای ایران، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی، سازمان زمین شناسی و خانه معدن و نتیجه‌گیری حاصل از این نشست می‌توان گفت زمینه بورسی شدن معادن فراهم شده است.
بر اساس این گزارش در این جلسه که مدیران و کارشناسان سازمان برنامه و بودجه، وزارت صمت، سازمان بورس، بورس کالا، ایمیدرو، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی، سازمان زمین شناسی و خانه معدن ایران حضور داشتند، موضوع بهره‌گیری از ظرفیت‌های بازار سرمایه در بخش معادن از ابعاد گوناگون بررسی شد.همچنین در این نشست مصوبه شورای عالی بورس درخصوص امکان تبدیل حق امتیاز به اوراق بهادار از طریق بورس کالا، امکان استفاده از این مصوبه برای تبدیل پروانه‌های بهره برداری معادن به یونیت‌های قابل معامله در بورس و همچنین فراهم کردن ساز وکار اجرایی جهت عرضه معادن غیرفعال یا تعطیل در بورس با در نظر گرفتن قانون معادن نیز مطرح شد.از دیگر مواردی که در این نشست مورد ارزیابی قرار گرفت، می‌توان به لزوم آزادسازی پهنه‌های معدنی که در اختیار دولت است و راهکارهای استفاده از ظرفیت بازار سرمایه برای جذب سرمایه‌گذاری در این پهنه‌ها اشاره کرد. در این نشست مقرر شد کارگروه ویژه استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه برای بخش معدن با حضور نمایندگان سازمان‌های یاد شده تشکیل و راهکارهای لازم برای تحقق این مهم عملیاتی شود.
استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه
در این خصوص نعمت الله شهبازی، مدیر کل دفتر سرمایه‌گذاری و تامین مالی وزارت صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» ضمن اشاره به اینکه تشکیل کارگروه ویژه استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه برای بخش معدن نخستین مصوبه این جلسه بوده است اظهار کرد: در این جلسه کلیات موضوع مطرح شد و نمایندگان تمام دستگاه‌ها در جلسه موافق فراهم شدن زمینه ورود معادن به بورس بودند.
به گفته وی حاضران در این جلسه معتقد بودند که استفاده از بازار سرمایه در بخش معدن موثر واقع خواهد شد و نمایندگان حاضر در این جلسه تاکید داشتند که هرچه سریع‌تر مبانی حقوقی و قانونی این طرح بررسی شود. شهبازی بر این نکته نیز تاکید کرد که ما می‌توانیم با کمک بازار سرمایه و فرابورس مدل‌های استفاده از بازار سرمایه برای بخش معدن را فراهم کنیم.
شهبازی با اشاره به اینکه می‌توان استفاده مختلفی برای بخش معدن از بازار سرمایه داشت، اظهار کرد: برای بخش معدن به‌ویژه معادن کوچک و متوسط می‌توان زمینه ورود به بازار سرمایه را فراهم کرد، البته بخش معدن وارد بازار سرمایه شده است و در حال حاضر سهام شرکت‌های معدنی متعددی در بازار سهام عرضه شده یا محصولات شرکت‌های معدنی در بورس کالا عرضه می‌شود، آنچه مهم و مدنظر بوده، این است که بتوانیم از ظرفیت‌های بازار سرمایه بیشتر از گذشته برای بخش معدن استفاده کنیم، به‌ویژه برای معادن کوچک و متوسط و معادنی که غیر فعال هستند یا معادنی که دارای پروانه بهره‌برداری هستند برای تجهیز و توسعه و فعال کردن معادن می‌توانند از بازار سرمایه استفاده کنند.
به گفته مدیر کل دفتر سرمایه‌گذاری و تامین مالی وزارت صمت، این موارد در این جلسه مطرح و مقرر شد این کارگروه تصمیم بگیرد تا موضوع را از لحاظ حقوقی، فنی، اقتصادی و ضوابط بازار سرمایه و قانون معادن و سایر قوانین بالا دستی بررسی کنند و راهکارهای مناسب را طراحی و پیشنهاد کنند تا شاهد بهره‌مندی بیشتر بخش معدن از ظرفیت‌های بازار سرمایه باشیم.
شهبازی درخصوص اینکه آیا این کارگروه تشکیل شده است نیز تصریح کرد: این کارگروه در سریع‌ترین زمان آغاز به کار خواهد کرد، در واقع این جلسه مقدمه‌ای بود برای تشکیل این کارگروه و بورسی شدن معادن و استفاده هرچه بیشتر از بازار سرمایه که به زودی انجام خواهد شد و راهکارهای عملیاتی شدن این موضوع را جمع بندی و احصا خواهد کرد.
مدیر کل دفتر سرمایه‌گذاری و تامین مالی وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: با این شرایط می‌توان گفت که معادن بورسی خواهند شد.
عملکرد فروش شرکت‌های معدنی در بورس
بر اساس داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، عملکرد فروش تجمعی شرکت‌های بزرگ معدن و صنایع معدنی طی دو ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه پارسال، ۵۵ درصد افزایش داشته است. براساس این گزارش میزان فروش تجمعی ۷۲ شرکت بزرگ بورسی در بخش معدن و صنایع معدنی، طی دو ماه نخست امسال، ۳۸۸ هزار و ۴۴۳ میلیارد و ۴۰۲ میلیون ریال بود که نسبت به رقم مدت مشابه سال گذشته، ۵۵ درصد افزایش یافت.همچنین این شرکت‌ها در ماه اردیبهشت، ۱۸۱ هزار و ۹۳۵ میلیارد و ۷۷۵ میلیون ریال در بورس محصول به فروش رساندند. سهم تقریبی شرکت‌های معدن و صنایع معدنی از مجموع فروش تجمعی دو ماهه شرکت‌های بورسی، ۳۷ درصد بوده است. بنا بر این گزارش ۱۰ شرکت نخست با بیشترین عملکرد فروش به ترتیب فولاد مبارکه، ملی صنایع مس، فولاد خوزستان، گل گهر، ذوب آهن اصفهان، چادرملو، فولاد هرمزگان جنوب، فولاد کاوه جنوب کیش، فولاد خراسان و آلومینیوم ایران بوده‌اند.
