ریزش در معدن و رشد صفر تولیدات کشاورزی و صنعت در 10 سال؛
تقلای صنعت در بحران
شاخص مقدار تولیدات صنعت و کشاورزی در 1401 پس از یک دهه دوباره به نقطه شروع خود رسیده است. این در حالی است که در زیرگروه معدن این شاخص نسبت به سال 1390 دچار کاهش شده است...
شاخص مقادیر تولید شده در زیر گروه‌های صنعت و معدن و کشاورزی در یک دهه اخیر وضعیت مناسبی نداشته‌اند. پس از گذشت یک دهه نه تنها پیشرفتی در این سه زیرگروه حاصل نشده، بلکه در بخش معدن میزان تولیدات دچار کاهش نیز شده است. داده های مرکز آمار ایران به سال پایه 1390 نشان می دهد زیرگروه صنعت نیز در 10 سال گذشته برای اولین بار توانسته که مقدار تولیدات خود را به همان میزانی برساند که در سال 1390 تولید شده بود. در این میان بخش کشاورزی تنها بخشی بوده که در دهه پرفشار گذشته، مقدار تولیداتش آسیب زیادی ندیده و توانسته که کم و بیش میزان تولیدات خود را در همان میزان تولیدات سال 1390 حفظ کند. به طور کلی ساختار تولیدات ایران به سه بخش اصلی صنعت، کشاورزی و خدمات تقسیم می‌شود. در این بین بخش صنعت نیز خود شامل بخش های نفت و گاز، ساختمان، معدن، صنعت و انرژی و سایر می‌شود. در این گزارش هرجا از صنعت نکته‌ای عنوان شده، مقصود زیرگروه بخش صنعت است که فقط اختصاصاً به تولیدات صنعتی می‌پردازد و با نفت و گاز و انرژی و ... ارتباطی ندارد. تقلای صنعت در بحران شاخص مقدار تولیدات صنعت با سال پایه 1390 (که شاخص درآن مساوی با 100 قرار می‌گیرد)، در سال 1401 حدوداً 101.4 واحد به ثبت رسیده است. به عبارت دیگر پس از گذشت 11 سال مقدار تولید محصولات صنعتی تقریبا با سال 1390 برابری می‌کند و تنها 1.4 واحد رشد کرده است. آمارها نشان‌دهنده این واقعیت است که صنعت در باتلاقی 10 ساله فرو رفته بود و سال گذشته برای اولین بار توانست خود را به همان نقطه‌ای برساند که سال 1390 درآن قرار داشت. سراشیبی مقدار تولیدات معدنی در بخش معدن شاهد روند نزولی شاخص مقدار تولید هستیم. این شاخص تنها در سال 93 با شاخص سال پایه برابر شده ولی نتوانسته که میزان تولیدات خود را حفظ کند و دچار کاهش شده است، به‌طوری که در سال گذشته مقدار 95.2 واحد را به ثبت رسانده است. به عبارت دیگر با گذشت یک دهه، در میزان تولیدات معدنی نه تنها پیشرفتی حاصل نشده بلکه میزان آن حدود 5 واحد نیز کاهش یافته است. ریشه محکم کشاورزی کشاورزی تنها بخشی از زیرگروه‌های بررسی شده در این گزارش است که در طول یک دهه اخیر توانسته که میزان تولیدات خود را کم و بیش ثابت نگه دارد. بیشترین شاخص مقدار تولیدات کشاورزی در سال 1399 به ثبت رسیده که حدود 10 واحد نسبت به سال 1390 افزایش پیدا کرده است. کمترین میزان آن نیز با شاخص 97 در 1393 وقوع یافته که نسبت به سال پایه 3 واحد کمتر بوده است. یعنی پس از سقوط تولیدات کشاورزی در سال 97 که 3 درصد پایین تر از ابتدای دهه 90 بوده، دوباره این بخش از اقتصاد کشور رشد قابل توجهی را در این سال هارقم زده است. به طوری که در سال 99، تولیدات بخش کشاورزی و اقتصاداین بخش 10 درصد بیشتر از سال 90 بوده است. با همه این اوصاف اما داده های ثبت شده در سال های اخیر نشان می دهد، شاخص تولید در بخش کشاورزی در سال 1401، حدودا 100.5 برآورد شده که نسبت به سال 1390 پیشرفتی در آن حاصل نشده و تنها نیم واحد بالاتر از سال 90 شده است. یعنی تولیدات کشاورزی در سال گذشته تنها نیم درصد بیشتر از ابتدای دهه 90 بوده است.
