وزن یارانه‌ها در بودجه ۱۴۰۳

نکته مهم دیگر این است که این منابع در حالی در نظر گرفته شده است که به گفته یک نهاد پژوهشی، منابع هدفمندی حدود ۲۳۰هزار میلیارد تومان، معادل ۳۰درصد، کسری دارد.
روز گذشته دومین نشــســت خـــبری سخنگوی اقتصادی دولت در سال ۱۴۰۳ و همچنین اولین نشست خبری مشترک او با رئیس سازمان برنامه‌وبودجه برگزار شد. در ابتدای این نشست با توجه به همزمانی بررسی بخش دوم لایحه بودجه ۱۴۰۳ در مجلس، داوود منظور به مهم‌ترین تغییرات بودجه ۱۴۰۳ پرداخت. به گفته منظور، بخش مهمی از منابع کشور صرف بازتوزیع و یارانه‌ها می‌شود و منابع تبصره ۸ که موضوع هدفمندی‌ها را دنبال می‌کند شامل منابعی از محل فروش بنزین، گازوئیل، و صادرات فرآورده‌های نفتی است و صرف بازتوزیع به خود مردم می‌شود، به این معنا که عملا منابع حاصل از بخش نفت و گاز که در فروش انواع حامل‌های انرژی حاصل می‌شود، عینا در قالب تبصره ۸ یا قانون هدفمندی یارانه‌ها به مردم بازپرداخت می‌شود.
رئیس سازمان برنامه‌وبودجه در ادامه به جزئیات یارانه‌هایی که در این قالب به افراد جامعه پرداخت می‎‌شود، پرداخت. به گفته او، یکی از انواع پرداخت‌ها، یارانه‌های نقدی است که بخش بزرگی از جامعه ۳۰۰هزار یا ۴۰۰هزار تومان در ماه مطابق آزمون وسع دریافت می‌کنند که کل منابع آن، ۳۳۰هزار میلیارد تومان در سال است. همچنین برای کمک‌هزینه‌های معیشتی ویژه افراد کمیته امداد و سازمان بهزیستی نیز هر ماه بالغ بر ۵هزار میلیارد تومان پرداخت می‌شود. برای یارانه خرید تضمینی گندم و آرد و نان نیز ۲۰۰ هزار میلیارد تومان در سال جاری بابت این امر هزینه خواهد شد. از سوی دیگر ۸۵هزار میلیارد تومان برای یارانه دارو اختصاص یافته و ۱۱میلیارد دلار ارز ترجیحی نیز به واردات کالاهای اساسی و نهاده‌های کشاورزی وارداتی اختصاص می‌یابد که اختلاف این عدد با نرخ بازار مبادله‌ای شامل ۱۵۰ هزار میلیارد تومان می‌شود که دولت می‌پردازد.
به گفته منظور، مجموع کل این موارد، بخش بزرگی از بودجه دولت یعنی ۷۵۰همت در تبصره ۸ خواهد بود. این در حالی است که به گفته مرکز پژوهش‌های مجلس، با توجه به وضعیت نامناسب تحقق درآمدهای هدفمندی و پیش‌بینی ادامه آن در سال ۱۴۰۳ به نظر می‌رسد تبصره هدفمندی یارانه‌ها در سال ۱۴۰۳، مانند برخی از سال‌های گذشته با کسری منابع نسبت به مصارف روبه‌رو شود. بنابراین مجموع منابع قانونی قابل‌تحقق هدفمندی در سال آینده حدود ۵۳۰هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. از سوی دیگر برخی ارقام مصارف مانند یارانه نان دارای کم‌برآوردی است. همچنین منابع موردنیاز برای اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی به‌وضوح مشخص نشده است. بنابراین با فرض تخصیص کامل مصارف، ناترازی درآمد - هزینه هدفمندی یارانه‌ها در سال ۱۴۰۳ معادل حداقل ۲۳۰هزار میلیارد تومان پیش‌بینی می‌شود. بخش دیگری از سخنان معاون رئیس‌جمهور، به اظهاراتی که در رابطه با کسری مطرح می‌شود اختصاص داشت. به گفته منظور، در سال گذشته ۹۵درصد بودجه محقق شد و به طور مشخص‌تر در بخش هزینه‌های جاری ۹۹.۲درصد تحقق منابع صورت گرفت.
او همچنین بر تحقق بیش از ۱۱۰درصدی منابع در برخی از دستگاه‌های اجرایی مانند وزارت آموزش‌و‌پرورش خبر داد و تاکید کرد در حوزه بودجه عمرانی نیز ۳۰۴هزار میلیارد تومان محقق شد که معادل ۸۵درصد بودجه مصوب است. همچنین رئیس سازمان برنامه‌وبودجه خاطرنشان کرد: این تحقق بودجه با وجود افزایش هزینه‌های جاری و تملک دارایی‌ها در بودجه سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱بود. امسال وضعیت بودجه‌ای از سال گذشته بهتر است. رشد بودجه نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۲۳درصد است. یعنی وقتی رشد بودجه را محدود می‌کنیم امکان تحقق کامل آن بیشتر می‌شود. دولت در سال ۱۴۰۳ تلاش کرد به ارقام درآمدی خود واقع‌بینانه‌تر عمل کند. به عنوان مثال درآمدهای نفتی در بودجه امسال نسبت به سال قبل کمتر پیش‌بینی شده. در بخش مولدسازی و واگذاری شرکت‌ها نیز پیش‌بینی درآمدها نصف شده است. امسال اولویت بودجه‌ای دولت پرداخت‌های عمرانی است تا رشدهای پیش‌بینی‌شده بتواند بخشی از زیر‌ساخت‌های کشور را ارتقا دهد.
تغییرات بودجه 1403
منظور همچنین در رابطه با تغییرات بودجه 1403 گفت: یکی از مطالبات مهم مردم اعتبارات بهتر و بیشتر برای بخش فرهنگ، جوانان و ورزش است که سعی شده در بودجه سال جاری به‌خوبی مدنظر قرار گیرد که اعتبارات این بخش 45درصد رشد یافته است؛ در‌حالی‌که رشد بودجه دولت، صرفا 23درصد بوده است و با توجه به اهمیت این بخش، توجه بیشتری صورت گرفته و فقط بخش ورزش از 8همت به 16همت رشد کرده که دو برابر شده است.
معاون رئیس‌جمهور در رابطه با بودجه بخش سلامت نیز خاطرنشان کرد: در بخش سلامت شاهد تحول قابل‌توجهی هستیم، به نحوی که اعتبارات این بخش با 30درصد رشد به 409همت افزایش یافته است که به طور مشخص 25هزار نیروی جدید کادر درمان امسال استخدام خواهند شد و 1800عضو هیات علمی جدید در دانشگاه‌های علوم پزشکی جذب و 4000میلیارد تومان برای تکمیل کادر درمان و دانشگاه‌ها اعتبار اختصاص یافته است؛ ضمن اینکه 3500 میلیاردتومان اعتبار برای تغذیه بخش کادر درمان در بودجه دیده شده است.
رسیدگی به مشکلات بخش درمان
او با اشاره به اینکه دستیاران تخصصی در حوزه پزشکی با تنگنا مواجه بوده‌اند از اختصاص 3هزار میلیارد تومان منابع برای این گروه خبر داد. به گفته منظور این اولین باری است که منابعی پیش‌بینی شده که دانشگاه‌های علوم پزشکی بتوانند به دستیاران کمک‌هزینه و منابع حق‌پژوهانه اختصاص دهند؛ ضمن اینکه 1500میلیارد تومان برای مناطق محروم حق ماندگاری و مقیمی در نظر گرفته شده است تا برای پزشکان انگیزه لازم برای ماندگاری در این مناطق ایجاد شود. همچنین در این نشست، سید‌احسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت، با تاکید بر اینکه دولت سیزدهم دو رویکرد مهم در حوزه مالیه عمومی را سرلوحه امور قرار داده است، ادامه داد:
اولین رویکرد معطوف به شفافیت و انضباط‌بخشی به دخل‌و‌خرج دولت و شرکت‌های دولتی از مسیر اجرای حساب واحد خزانه و پرداخت به ذی‌نفع نهایی بود. در بخش دوم هدف‌گذاری دولت این بود که سهم درآمدهای پایدار از بودجه عمومی را افزایش قابل‌اعتنایی بدهد. به گفته خاندوزی در سه سال گذشته نسبت درآمدهای پایدار که مجموع درآمدهای غیرنفتی و استقراض را شامل می‌شود، به ۵۲درصد در سال ۱۴۰۲ افزایش پیدا کرد و امیدواریم در سال ۱۴۰۳ به نسبت ۶۰درصد نزدیک شویم.