سبقت تورم کتاب از تورم کشور

بر اساس اعلام مرکز آمار تورم 12 ماهه مهر امسال 33.6 درصد اعلام شد. تورمی که در همه اقلام مصرفی خانوارها کم و بیش مشاهده شده و کتاب هم از آن در امان نبوده است. به طوری که براساس اعلام خانه کتاب و ادبیات، میانگین قیمت هر جلد کتاب در مهر امسال ۱۹۵ هزار تومان اعلام شد. این درحالی است که قیمت کتاب در زمان مشابه سال گذشته 124 هزار تومان بود.به عبارتی دیگر مردم شاهد رشد 57 درصدی قیمت کتاب طی یک سال بودند.
البته باید به این نکته اشاره کرد که رشد قیمت کتاب پله به پله رخ داده است و از ابتدای سال‌جاری میانگین قیمت کتاب از ۱۳۷ هزار تومان در فروردین به ۱۹۵ هزار تومان در مهر رسیده است که در همین مدت شش ماه رشد ۵۸ هزار تومانی ( 42 درصدی) مشاهده شد.
اما میانگین قیمت کتاب طی سال‌های گذشته تا چه میزان افزایش را تجربه کرده است؟
نگاهی به میانگین قیمت کتاب در مهر ماه 10 سال گذشته نشان می‌دهد که قیمت کتاب در مقایسه با سال 1394 حدودا 14 برابر شده است. متوسط قیمت هر جلد کتاب در این سال تنها 14 هزار تومان بود و اکنون به 195 هزار تومان رسیده است.
در ابتدا گفته شد که تورم 33.6 درصدی بر تمام ابعاد زندگی مردم نقش بسته و قیمت کتاب از این تورم‌ها در امان نمانده است. اما سوالی که مطرح می‌شود آن است که قیمت کتاب هم‌گام با تورم همان سال افزایش یافته است؟
برای پاسخ به این سوال درصد رشد سالانه قیمت میانگین قیمت هر جلد کتاب را با تورم 12 ماهه در مهر مقایسه کردیم. با نگاهی به روند رشد قیمت کتاب و تورم حاکم بر 10 سال اخیر کشور می‌توان به این نکته پی برد که تورم در برخی سال‌ها از درصد رشد میانگین قیمت کتاب جا مانده و بیش از میزان تورم کتاب گران شده است. سال‌های 1396، 1398 و 1401 بیانگر همان سال‌هاست که درصد افزایش قیمت کتاب همانند امسال بیش از تورم آن سال است.
آمارها همچنان نشان می‌دهد رشد قیمتی امسال کتاب اگرچه بیش از 57 درصد بوده اما نسبت به افزایش قیمت 58درصدی سال 1401 همچنان کمتر بوده است. با این حال امسال بیشترین اختلاف میان افزایش قیمت کتاب و تورم به ثبت رسیده و سرعت رشد قیمت کتاب در مقایسه با تورم 23.6 واحددرصد بیشتر بوده است.
کمترین میزان افزایش قیمت کتاب هم در سال 1395 رخ داده، جایی که هر جلد کتاب به طور میانگین 7.1 درصد رشد قیمت را به ثبت رسانده که تقریبا همراستا با نرخ تورم 7.9 درصدی 12 ماهه در مهر همان سال بوده است.
افزایش قیمت کاغذ در کشور و نرسیدن به خودکفایی در تولید آن، افزایش افزایش سالانه تعرفه اتحادیه چاپ و نشر و در آخر ضعف سیاست‌های حمایتی دولت از این صنف منجر به بالا رفتن قیمت کتاب طی سال‌های گذشته شده است.
تورم کتاب می‌تواند آثار مخربی بر وضعیت کتابخوانی کشور داشته باشد و به دلیل افزایش هزینه‌ها افراد کمتری میل به خرید کتاب داشته باشند و در آن سوی ماجرا، آثار ارزشمندی برخی از نویسندگان به دلایل اقتصادی مورد توجه قرار نمی‌گیرد و تیراژ آن کتاب‌ها پایین می‌آید.
نویسندگان و فعالان این حوزه معتقدند که دولت نباید سیاست‌هایی اجرا کند که منجر به کاهش جمعیت کتابخوان‌ها شود. اما همان سیاست‌های فرهنگی نیز به درستی اجرا نمی‌شود و مورد توجه قرار نمی‌گیرد.