«خاورمیانه یخ می‌زند.»، «ایران به زودی سردچاله می‌شود» و «بزرگ‌ترین توفان برف ۲۰ سال اخیر در راه است!» اینها تیترهایی است که این روزها در شبکه‌های اجتماعی به سرعت دست به دست می‌شود. مردم نگران هفته آینده هستند، آنها که زمستان چندان سردی را پشت سر نگذاشتند...
مردم نگران هفته آینده هستند، آنها که زمستان چندان سردی را پشت سر نگذاشتند، اکنون خود را در برابر زمستانی دیوانه می‌بینند. رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا اما می‌گوید: «اینها عبارت‌های علمی نیست. مگر می‌شود بندرعباس یا خلیج‌فارس یخ بزند؟ سردچاله شدن اصلا یعنی چی؟ علمی نیست. توفان باد است، چه ربطی به بارش برف دارد؟» با این وجود او هم تایید می‌کند: «از هفته آینده با کاهش شدید دما مواجه می‌شویم.» سوال اما این است که این سرمای هوا زندگی مردم را فلج می‌کند یا نه؟ صادق ضیاییان می‌گوید: «در این زمینه باید کمیته‌های اضطرار و متولیان امر تصمیم بگیرند. آنچه ما بیانش می‌کنیم شرح شرایط آب‌وهوایی پیش‌رو است.» هشدار نارنجی یا سردچاله؟ سازمان هواشناسی با صدور هشدار نارنجی رنگ با اشاره به تقویت زبانه‌های پرفشار سرد اعلام می‌کند: «کاهش محسوس دما به‌طور میانگین بین ۶تا ۱۰درجه در برخی نواحی تا ۱۵درجه همراه با ماندگاری هوای سرد یکشنبه (۵اسفندماه) در شمال استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل، دوشنبه(۶اسفند) در اردبیل، گیلان، مازندران، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان، زنجان، قزوین، کرمانشاه و ایلام و سه‌شنبه(۷اسفندماه) در آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، گیلان، مازندران، گلستان، کردستان، زنجان، قزوین، البرز، تهران، کرمانشاه، ایلام، خوزستان، مرکزی، اصفهان، قم، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال بختیاری، فارس، همدان و شمال سمنان پیش‌بینی می‌شود.» برخی از افراد در شبکه‌های اجتماعی نام این شرایط را سردچاله گذاشته‌اند. جست‌وجوی در گوگل ما را به این تعریف از سردچاله می‌رساند: «سردچاله (Cold Pool) یک سامانه جوی بسیار سرد و پایدار است که معمولا از مناطق قطبی سرچشمه می‌گیرد و در شرایط خاصی به عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر نفوذ می‌کند. این پدیده می‌تواند باعث افت ناگهانی دما، برف و یخبندان گسترده شود.» رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا پیش‌تر به «ایسنا» در توضیح «سردچال قطبی» توضیحاتی این‌چنین ارائه داده بود: «جریاناتی در ترازهای بالایی قطب ـ Polar Vortex ـ وجود دارد و به هوای محصور در آن که عمدتا در قطب قرار دارد، سردچال قطبی گفته می‌شود. یک الگوی چرخشی وسیع و پایدار از بادهای شدید در ارتفاعات بالای جو است که در اطراف قطب‌های زمین قرار دارد. زمانی که این جریانات ضعیف می‌شود، به‌صورت زبانه‌ای به سمت عرض‌های جغرافیایی پایین نفوذ می‌کند. اعوجاج و موج ایجاد شده به همین سبب گاهی تا عرض‌های پایین‌تر جغرافیایی می‌رسد. به بیان ساده‌تر هوایی که اطراف قطب وجود دارد و سرد است را «سردچال قطبی» می‌نامند.» او در ادامه گفته بود: «در مجموع نفوذ سردچال به ایران و خاورمیانه بارها در سال‌های متمادی رخ داده است، اما در حال حاضر نمی‌توان اثرات دقیق آن را برای تاریخ ۵اسفندماه پیش‌بینی کرد. باید به این تاریخ نزدیک‌تر شویم تا پیش‌بینی‌ها به‌صورت دقیق‌تری انجام گیرد.» رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا در همین گفت‌وگو تاکید کرده: «سردچال قطبی» جریانی طبیعی است که احتمال نفوذش در زمستان وجود دارد.» این در حالی است که او در مصاحبه با «دنیای اقتصاد»، سردچاله را برگرفته از یک ادبیات زرد می‌داند که در برخی از شبکه‌های مجازی رواج پیدا کرده تا بتوانند مخاطب بیشتری بگیرند. پیگیری‌ها از چندین منبع نشان می‌دهد؛ این سرمای جوی ناگهانی نامش هر چه که باشد از ترکیه آغاز شده و در حال حرکت به سمت ایران است. اکنون بسیاری از خبرهای استانبول گویای بارش سنگین برف است. عصرترکیه به نقل از آناتولی اعلام کرد که به دلیل بارش برف پیش‌بینی‌شده در استانبول از ۱۹تا ۲۱فوریه، برخی پروازهای فرودگاه‌های این شهر لغو می‌شود. چه خواهد شد؟ سردچاله باشد یا افت شدید دما، واقعیت این است که ما با مخاطرات بسیاری روبهرو می‌شویم. به گفته ضیاییان به‌طور کلی از روز پنج‌شنبه تا روز دوشنبه در بخش عمده‌ای از استان‌های شمال غرب، استان‌های ساحلی دریای خزر، استان‌های حاشیه‌ای البرز بارش اتفاق خواهد افتاد و طی روزهای شنبه و یکشنبه بارش در اغلب مناطق به‌صورت بارش برف خواهد بود. این شرایط همچنین باعث مختل شدن حمل‌ونقل و قطع برق در بسیاری از مناطق ایران می‌شود. بر پایه گفته‌های ضیاییان، سه‌شنبه سردترین روز هفته آینده خواهد بود و پس از آن سرما طی روز چهارشنبه ادامه خواهد داشت و روند افزایش دما از روز پنج‌شنبه آغاز خواهد شد.از آنجا‌که در کل زمستان امسال با ناترازی انرژی و کمبود گاز روبهرو بودیم، برخی از کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که احتمالا این شرایط در روزهای پیش‌رو سخت‌تر خواهد شد. برخی این شرایط را ناشی از تغییرات اقلیمی می‌دانند، ضیاییان می‌گوید که این دست پیامدها به ندرت صورت می‌گیرد و مخاطره‌آمیز است. ممکن است در سالیان گذشته هم اتفاق افتاده باشد، اما در حال حاضر به خاطر گرم شدن زمین دفعات آن بیشتر می‌شود. این شرایط احتمالا باعث لغو پروازها و اختلال در سیستم حمل‌ونقل عمومی می‌شود. رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا می‌گوید: «ما به دستگاه‌ها و هموطنان در خصوص این سامانه جوی هشدار داده‌ایم. روز گذشته هشدار نارنجی هواشناسی صادر شد و طی روز جاری احتمال صدور هشدار سطح قرمز بالاست. شرایط خطرناک است و باید تمهیدات ویژه از سوی مردم و مسوولان اندیشیده شود.» ضیاییان به مردم توصیه می‌کند که به پویش دو درجه کاهش دما بپیوندند تا از این وضعیت گذر کنیم. حال باید دید که در روزهای آینده ایران سردچاله را تجربه می‌کند یا فقط دچار کاهش دما می‌شود.
