نقشه جهانی بهره ۲۰۲۴

با پایان چرخه ضدتورمی بانک‌های مرکزی و رقابت آنها در خصوص نزول نرخ تورم به سطح هدف، مقامات و سیاستگذاران در آستانه آغاز سیاست‌های انبساطی در ماه‌های آتی هستند. در این خصوص کارشناسان بلومبرگ با بررسی روند تورمی و سیاست‌های پولی انقباضی ۲۲ بانک مرکزی در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، پیش‌بینی‌های خود را از کاهش نرخ بهره تا پایان سال ۲۰۲۴ ارائه کردند.
آمریکا: بی‌شک سیاست‌های اعمال شده از سوی فدرال رزرو، الگوی بسیاری از کشورهای ثروتمند خواهد بود. افراد صاحب‌نظر این حوزه معتقدند که سیاستگذاران کمیته بانک مرکزی نرخ بهره را در سال پیش‌رو 6 مرتبه و هر بار به میزان 0.25 واحد درصد کاهش خواهد داد. اما در مقابل این سناریو افرادی ایستاده‌اند که بر این باورند بانک مرکزی باید در اتخاذ سیاست‌های پولی خود با اطمینان بیشتری حرکت کند. آنها با استناد به سخنان پاول مبنی بر اینکه برای اعلام پیروزی زود است، افزودند که برآورد تحلیلگران در خصوص کاهش 1.25 تا 1.5 واحد درصدی نرخ بهره خوش‌بینانه بوده و باید تا زمان انتشار داده‌های تورمی آمریکا در ماه پایانی 2023 و واکنش جرمی پاول و سایر مقامات بانک مرکزی منتظر ماند. در راستای این موضوع کارشناسان بلومبرگ تاکید کردند که چرخه ضد تورمی فدرال رزرو به پایان خود رسیده و معامله‌گران نیز در انتظار تغییر سیاست‌ها در مارس هستند. لازم به ذکر است که بانک مرکزی که آغازکننده سیاست‌های انبساطی باشد، دوره کوتاه مدتی از تزلزل اقتصادی را تجربه خواهد کرد.
اروپا: شواهد گویای آن است که سیاستگذاران و اقتصاددانان بانک مرکزی اروپا بر خلاف سیاستگذاران آمریکایی از اظهارنظر در خصوص آغاز سیاست‌های انبساطی در سال 2024 عقب‌نشینی می‌کنند. در این میان برخی از کارشناسان اروپایی اعلام کردند: «انتظار داریم کریستین لاگارد تا پایان سال جاری نرخ بهره سیاستی را 1.5 واحد درصد کاهش دهد.» اما این برآورد نیز مانند برآوردهای دیگر در اقتصاد مخالفانی دارد. مخالفان این سناریو و همچنین تحلیلگران بلومبرگ براین باورند که لاگارد تا پایان سال 0.75 واحد درصد یعنی 2 تا 3 مرتبه با اتخاذ سیاست‌های انبساطی، اقتصاد را به مسیر مطلوب‌تری هدایت خواهد کرد. آنها همچنین افزودند: «تورم هسته و نقطه‌به‌نقطه در روند مطلوبی قرار دارد، اما به نظر می‌رسد مقامات بانک مرکزی این کشور به زمان بیشتری جهت اطمینان از تغییر جهت سیاست‌های خود نیاز دارند. با استناد به این مطالب پیش‌بینی می‌شود تا این نهاد نخستین کاهش نرخ بهره را در ژوئن 2024 آغاز کند.
ژاپن: بررسی‌های نشان می‌دهد که مقامات بانک مرکزی ژاپن درخصوص تغییر سیاست‌های پولی خود عجله‌ای ندارند؛ زیرا اطمینان ندارند تا با تغییر جهت سیاست‌های خود تورم همچنان در کانال 2 درصدی خود باقی بماند. اما با توجه به تزلزل‌های اقتصادی اخیر در این کشور، کارشناسان بلومبرگ معتقدند که سیاستگذاران در ژوئیه 2024 برای نخستین‌بار در سال جاری سیاست‌های پولی خود را تغییر می‌دهند.
انگلیس: نخستین کاهش نرخ بهره بانک مرکزی انگلیس در ژوئن رخ خواهد داد. در حالی که بریتانیا ممکن است در نیمه دوم سال 2023 دچار یک رکود جزئی شده باشد، تصویر رشد آن در حال روشن شدن است. تحلیلگران بلومبرگ افزودند که چشم‌انداز تورم انگلیس در ماه‌های آتی بهبود یافته است، این امر شرایط را برای آغاز سیاست‌های انبساطی فراهم می‌کند. این کارشناسان زمان آن را در ماه مه پیش‌بینی و اعلام کردند که نرخ بهره تا پایان سال با افت 1.25 واحد درصدی در سطح 4 درصدی می‌ایستد.
هند: برآوردها از نقشه بانک مرکزی هند در سال 2024 حاکی از آن است که مقامات این نهاد بر این باورند که تورم در ماه دسامبر اندکی افزایش یافته و انتظارات را برای تشدید سیاست‌های پولی انقباضی افزایش خواهد داد، اما تحلیلگران بلومبرگ و برخی از اقتصاددانان هندی معتقدند که سیاستگذاران این کشور مانند کشورهای دیگر نرخ بهره را تا پایان سال جاری کاهش خواهند داد و میزان کاهش آن را یک واحد درصد پیش‌بینی کردند.
کانادا: مقامات این بانک معتقدند نرخ بهره سیاستی در سطحی قرار دارد که می‌تواند به روند نزولی تورم کمک کند. تحلیلگران افزودند که مقامات این نهاد سیاست‌های انبساطی خود را پس از رسیدن تورم به سطح 2 درصدی آغاز خواهند کرد. البته باید گفت برآوردها حاکی از آن است که نرخ بهره تا پایان سال 2024 به سطح 4 درصدی خواهد رسید.
روسیه: پس از اینکه بانک مرکزی روسیه نرخ اصلی را در سال 2023 بیش از دو برابر کرد و به 16درصد رساند، الویرا نابیولینا، رئیس بانک مرکزی روسیه در ماه دسامبر اعلام کرد که ممکن است پایان چرخه انقباض نزدیک شود. با این حال، او هشدار داد: «تا زمانی که مطمئن نباشیم یک روند نزولی ثابت در رشد قیمت و انتظارات تورمی وجود دارد، نرخ کلیدی تا زمانی که لازم باشد بالا خواهد ماند.» سیاستگذاران همچنان با تورمی که تقریبا دو برابر هدف 4 درصدی بانک است دست‌وپنجه نرم می‌کنند، زیرا رئیس‌جمهور ولادیمیر پوتین به دنبال پنجمین دوره انتخابات در ماه مارس است. خطرات تورمی، از جمله افزایش هزینه‌های بودجه برای جنگ روسیه در اوکراین و کمبود شدید نیروی کار، همچنان ادامه خواهد داشت.
ترکیه: انتخابات محلی در ماه مارس که به عنوان سنجش مجددی از میزان محبوبیت رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور تلقی می‌شود، می‌تواند بانک مرکزی را وادار کند که چرخه تسهیل را زودتر از زمان مورد نظر آغاز کند.
نیجریه: بانک مرکزی نیجریه قصد دارد در سه ماه اول سال 2024 سیاست‌های پولی انقباضی خود را در جهت بهبود تورم افزایش دهد.
کره: بانک مرکزی کره احتمالا در سال 2024 با کاهش تورم، نرخ بهره را 50 واحد کاهش خواهد داد. ما شاهد این هستیم که کاهش‌ها از سه ماهه سوم شروع شده و به دلیل نگرانی در مورد بدهی بیش از حد در بخش خصوصی به تدریج ادامه می‌یابد.
آرژانتین: سیاستگذاران این کشور نرخ بهره سیاست‌گذاری را تا پایان سال 2024، 70 درصد پیش‌بینی کردند. البته در این میان باید به سخنان رئیس‌جمهور این کشور در خصوص وقوع ابر تورم نگاهی انداخت. او گفته: «به دلیل ضعیف‌تر شدن پول ملی و افزایش قیمت‌ها، افزایش هزینه‌های زندگی و... باید مراقب وقوع ابرتورم در آرژانتین باشیم.»
نیوزیلند: بررسی‌ها نشان می‌دهد پس از اینکه اقتصاد به‌طور غیرمنتظره در سه ماهه سوم منقبض شد بانک مرکزی ممکن است زودتر از پیش‌بینی‌های خود کاهش نرخ‌ها را آغاز کند.
لهستان: بانک مرکزی لهستان احتمالا پس از اینکه دولت تازه تاسیس شده کسری بودجه را برای تامین بودجه وعده‌های مخارج قبل از انتخابات، از جمله افزایش حقوق معلمان افزایش داد، توقف کاهش نرخ بهره را تمدید خواهد کرد. کارشناسان بلومبرگ گفتند: «ما انتظار داریم که چرخه کاهش در سه ماهه اول از سر گرفته شود و نرخ مرجع تا دسامبر 2024 از 5.75 درصد فعلی به 4.75 درصد برسد.»
چک: بانک مرکزی چک در ماه دسامبر برای نخستین بار در بیش از سه سال گذشته هزینه‌های استقراض را کاهش داد و سیاستگذاران پیش‌بینی کردند که رشد قیمت مصرف‌کننده به‌شدت به سمت بالای محدوده تحمل یک تا سه درصد در اوایل امسال کند شود. رئیس بانک مرکزی هشدار داد که هیات‌مدیره بانک در مورد تسهیلات پولی آتی محتاط خواهد بود و انتظار دارد نرخ‌ها را کمتر از آنچه در آخرین پیش‌بینی‌اش ذکر شده کاهش دهد که نشان می‌دهد این معیار تا پایان سال به نصف کاهش می‌یابد.
در خصوص سایر بانک‌های مرکزی از جمله آفریقای جنوبی، سوئد، نروژ، استرالیا، اندونزی و مکزیک باید گفت که با توجه به روند تورمی و نرخ بهره فعلی آنها پیش‌بینی می‌شود که با بهره‌گیری از سیاست‌های انبساطی از اواسط سال 2024، نرخ بهره را تا پایان یکی، دو مرتبه کاهش خواهند داد.