بودجه استان‌ها و جزئیات طرح‌های استانی

نعمتی گفت: در بخش عمده ای از تملک دارایی های سرمایه ای و بودجه هزینه ای استانها که بخش عمده ای از بودجه هزینه ای کشور را تشکیل می دهند که در سنوات گذشته در قالب جداول بوده است در قانون بودجه به شورای برنامه ریزی و توسعه استانها ابلاغ می شود که در واقع در لایحه بودجه، ما طرح ها و پروژه ها را مشاهده نمی کنیم و در قانون بودجه سنواتی هم مشاهده نمی کنیم چون برآیند بودجه استانی با بودجه های ملی تفاوت دارد. بعد از قانون شدن بودجه، فرآیند بودجه های استانی شروع می شود.
وی افزود: شورای برنامه ریزی و توسعه استان ها به عنوان بالاترین نهاد تصمیم گیرنده و نیز در کمیته برنامه ریزی شهرستان مشخص شده که اینها فرآیند بودجه های استانی را در واقع بعد از قانون انجام می دهند. در مجلس شورای اسلامی این اعتبارات تصویب خواهد شد و بعد از ابلاغ بر اساس ضوابط بودجه اجرایی در قالب دستورالعمل بودجه های استانی به استانها ابلاغ می شوند و بعد از آن در شوراهای برنامه ریزی استانها و کمیته برنامه ریزی شهرستانها درباره پروژه ها تصمیم گیری و تصویب و مبادله موافقت نامه و جذب بودجه انجام می شود.
وی در ادامه افزود: در سالهایی که در سازمان برنامه و بودجه کشور بودیم معمولا اعتبارات استانها در قالب جدول ده تنظیم می شد. در سنوات گذشته ما یک عدد را به هر استان می دادیم در واقع چارچوب ها مشخص بود اعتبارات سرمایه ای، اعتبارت هزینه ای و درآمدها سه مقوله مهمی است که استانها با اینها کار می کنند. بیش از نود درصد از درآمدهای مالیاتی کشور، استانی است. حدود ۲۵ دستگاه داریم که مشمول نظام بودجه ای استانها هستند. خوشبختانه در سالهای اخیر همه استانها سند آمایش سرزمین و سند توسعه هر استان را تهیه کرده بودند که بر اساس اسناد بالادستی پروژه ها و طرح ها مهر و تایید هر استان را داشته باشند.
نعمتی گفت: شورای برنامه ریزی استانها ۴ کارگروه دارد که آمایش سرزمین یکی از کارگروه های آمایش سرزمین است که بتوانند طرح ها و پروژه های عمرانی و تملک دارایی و سرمایه ای را در این کارگروه تایید و تصویب کنند.
رییس امور استانها و مناطق سازمان و برنامه در ادامه به تشریح جدول اعتبارات استانی پرداخت و گفت: این جدول سال گذشته برای اول بار از سوی سازمان برنامه و بودجه به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده است که در پیوست شماره یک این جدول، تصویری از بودجه استانها به همراه پیوست های قانون ارائه شده است که این جدول پیش از این مسبوق به سابقه نبوده است.
وی هدف از این جدول را ارائه تصویر روشنی از اعتبارات استانی بوده چون همیشه مورد مطالبه وزارتخانه ها و معاونت های تخصصی سازمان بوده است، دانست که در این اعتباراتی که از سوی شورای برنامه ریزی به استانها می دهند چه اتفاقی می افتد و به همین منظور برای سالهای ۱۳۹۸، ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ در نظر گرفته شد و در قالب کتابی نیز چاپ و منتشر شده است که همزمان تقدیم مجلس شورای اسلامی و هم تقدیم مسئولان وزارتخانه ها شد.این کتاب به همراه لایحه بودجه به مجلس شورای اسلامی می رود تا تصویر کلان بودجه روشن باشد. با این تصویر هر وزارتخانه می داند که برای بودجه سال بعد برای هر بخشی چه اعتباری درنظر گرفته شده است.
نعمتی خاطرنشان کرد: امیدواریم در دوره اجرای برنامه هفتم توسعه تصویر روشنی از کل تملک دارایی و سرمایه ای را داشته باشیم که البته شدنی است و بخشی از آن اتفاق افتاده است یعنی صد در صد اعتبارات استانی که مدیریتش با شورای برنامه ریزی است کاملا مشخص است و این کار چند حسن دارد و آن این است که استانها از جزئیات اعتبارات استانی هم خبر دارند و از این مهمتر وزارتخانه های مربوطه از اعتبارات هر استانی به خوبی اطلاع دارند و این کار حاصل اهتمام مجموعه کارشناسان و مدیران و معاونت مجلس و توسعه منطقه ای سازمان برنامه و بودجه بود.
وی در ادامه گفت: وقتی این طرحها را به استانها دادیم و شورای برنامه ریزی هم باید تایید کند و کمیته برنامه ریزی شهرستانها هم باید این پروژه ها را مشخص کند. به همین خاطر در سه سال گذشته یک سامانه ای به نام سامانه نظارت و ادراک طراحی شد که ما به واسطه این سامانه در جریان مبادله تفاهم نامه ها و توزیع اعتبارات قرار می گیریم و رصد می کنیم و عملکرد استانها را از این سامانه دریافت می کنیم. نعمتی افزود: برای اولین بار در سال ۱۳۹۷ ما طرح های تملک دارایی را در کشور چاپ و منتشر کردیم و نیز در سال ۱۳۹۸ انجام شد هر کدام از وزارتخانه ها و سازمان برنامه و بودجه می داند که هر کدام در بخش و حوزه کاری خود در ۳۱ استان چه کارهایی انجام شده است و این کار در سال ۱۳۹۹ انجام شد چون پایان سال مالی تیرماه هست در پایان همین ماه کتاب عملکرد دارایی های سرمایه ای سال ۱۳۹۹ منتشر خواهد شد.
وی افزود: با چاپ این کتاب متوجه شدیم در کشور بیش از هشتاد هزار پروژه عمرانی و حدود ۱۸ هزار طرح عمرانی وجود دارد. در امور استانها، آسیب شناسی جدی شروع کردیم که چه کاری انجام دهیم این هشتادهزار پروژه عمرانی که هر طرح شامل چند پروژه هست برای این کار به ساماندهی و استانداردسازی طرح ها پرداختیم و طرح ها و پروژه های استانی را به مانند پروژه های ملی انجام دادیم و چهارچوبها ی برایش مشخص کردیم و سیصد طرح استاندارد را انتخاب کردیم. با این کار، امور استانها به ساماندهی پراکندگی استانها پرداخت. امور استانها در تخصیص های استانی دو قاعده گذاشت یکی اینکه پروژه ها جدید نباید بیش از ده درصد باشد و دوم اینکه اگر قرار است پروژه ای در شورای برنامه ریزی استان تصویب شود حتما باید سال اولش سی درصدش تامین اعتبار شده باشد تا دوران پروژه های ما سه ساله باشد.
نعمتی گفت: در سال گذشته ۶۵۰ طرح، استانی ویژه شد با پیگیری هایی که از سوی سازمان و برنامه بودجه شد تمام تخصیص ها را به استانها دادیم یعنی رقم تخصیص به امور استانها داده شد و امور استانها برای عدالت در تخصیص، سقف استان را به استان داد. امیدواریم این ریل گذاری در تفکیک طرح های استانی و ملی صورت گرفته است در برنامه هفتم توسعه نیز ادامه داشته باشد.
رییس امور استانها و مناطق سازمان برنامه و بودجه درباره قانون توسعه متوازن خاطرنشان کرد: قانون توسعه متوازن در برنامه پنجم و ششم توسعه ایجاد شد در سال ۱۳۹۸ شاخص های یکسانی را بر اساس گفته های قانونگذار برای شهرستانهایی که زیرمیانگین هستند باید شاخص های مختلفی را طراحی می کردیم. آمار آنها را هم از مرکز آمار ایران و هم از وزارتخانه های مربوطه به تفکیک شهرستانها اخذ شد حدود چهارصد و چهل و یک شهرستان داریم و با سی و پنج شاخصی که داشتیم با چهار صد و چهل و یک شهرستان باید طراحی نقشه راهی برای هر استان انجام می دادیم که آن شهرستانهایی که کمترین میانگین هستند ما بتوانیم آنها به بالا بیاوریم که خوشبختانه در سالهای ۱۳۹۸، ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ که روزهای قبل نقشه راه سازمان های مدیریت و برنامه ریزی ابلاغ شد.
نعمتی گفت: یکی از کارهای سازمان برنامه و بودجه، اعتبارات بخش محرومیت زدایی است که در این بخش اعتبارات سال ۱۴۰۰ به نسبت سال ۱۳۹۹ حدود هفتاد درصد رشد داشته است. به واقع سیاست سازمان برنامه و بودجه این بود که به استانهای محروم بیش از میانگین کشور اعتبار لحاظ نماید. دو استان که در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ بالاترین اعتبارات استانی را داشتند اولین استان سیستان و بلوچستان و دومی خوزستان بود. خوشبختانه با افزایش اعتبارات استانها در حال حاضر استانی داریم بیش از چهارهزار میلیارد تومان اعتبار استانی از محل جدول ده دارد و این بالاترین نهایت تراکم زدایی است که انجام شده است و به نوعی بالاترین اختیارات به شورای برنامه ریزی استان داده شد.اعتبارات محرومیت زدایی در طول دولت یازدهم هشت هزار و چهارصد میلیارد تومان بود اما این مبلغ در طول دولت دوازدهم به پنجاه و شش هزار میلیارد تومان افزایش داشته است.
رییس امور استانها و مناطق سازمان برنامه و بودجه کشور در ادامه گفت: در سال ۱۳۹۹ دو هزار و ششصد و هشتاد پروژه به تفکیک استانی به بهره برداری رسید که به طور معمول بین دو هزار تا دو هزار و پانصد پروژه استانی به بهره برداری می رسد.
وی افزود: هشتاد درصد اعتبارات استانها در سه بخش آب، حمل و نقل و بیمارستانها صرف شده است. نعمتی گفت: ‌یک کار عمده سازمان های استانها و سازمان های مالیاتی استانها کسب درآمدهای مالیاتی است، که در سال ۱۳۹۲ هشتاد و یک درصد درآمدهای مالیاتی استانی بوده، سال ۱۳۹۶ هفتاد و دو درصد، سال ۱۳۹۹ نود و دو درصد بوده است. درآمدهای مالیاتی استانها ۱۰۳ درصد رشد داشته است و در سال ۱۳۹۶ به نسبت سال ۱۳۹۹ صد و پنجاه و چهار درصد رشد درآمدهای مالیاتی استانهای ما بوده است.همچنین درصد وصولی درآمدهای استانها در سال ۱۳۹۹ صد و نه درصد شده است برای اولین بار در سخت ترین شرایط تحریم های ظالمانه درآمدهای ما افزایش پیدا کرد.
وی درباره طرح های مشمول اعتبارات تملک دارایی سرمایه ای گفت: در سال ۱۳۹۲ هجده هزار و سیصد و هفتاد و پنج طرح داشتیم در حال حاضر سیزده هزار و دویست و چهل طرح داریم.