اتفاقات زیادی در دنیای معدن در سال۲۰۲۳ تجربه شد: سقوط قیمت لیتیوم، سالبد برای کبالت و نیکل، تحرکات مهم معدنی چین، رکورد قیمتی جدید طلا و مداخله دولتها در استخراج معدن در مقیاسی که در دهههای گذشته دیده نشدهاست...
اتفاقات زیادی در دنیای معدن در سال۲۰۲۳تجربه شد: سقوط قیمت لیتیوم، سالبد برای کبالت و نیکل، تحرکات مهم معدنی چین، رکورد قیمتی جدید طلا و مداخله دولتها در استخراج معدن در مقیاسی که در دهههای گذشته دیده نشدهاست. در اینجا ترجمه مطلبی از وبسایت تحلیلی- خبری ماینینگ (mining) آمده که در آن خلاصهای از مهمترین اخبار معدنی در سال۲۰۲۳آورده شدهاست. پاناما معدن غولپیکر مس را تعطیل کرد پس از ماهها اعتراض و فشار سیاسی، در پایان نوامبر، دولت پاناما دستور تعطیلی معدن کُبر پاناما (Cobre Panama) شرکت فرست کوانتوم مینرالز (FQM) را بهدنبال حکمی از سوی دادگاه عالی صادر کرد که قرارداد استخراج این عملیات را خلاف قانوناساسی اعلام کرد. چهرههای عمومی از جمله گرتا تونبرگ، فعال آبوهوا و لئوناردو دیکاپریو، بازیگر هالیوود، از اعتراضات حمایت کردند و ویدئویی را به اشتراک گذاشتند که در آن خواستار توقف فعالیت «مگا معدن پاناما» شدند که بهسرعت در فضایمجازی منتشر شد. در آخرین بیانیه FQM آمدهاست که دولت پاناما مبناهای قانونی برای شرکت مستقر در ونکوور برای پیگیری طرح تعطیلی ارائه نکردهاست. دو اخطار داوری را در مورد بستهشدن معدن که از زمانیکه معترضان دسترسی به بندر کشتیرانی آن را در اکتبر مسدود کردند، ارسال کردهاست. مدیرعامل تریستانپاسکال گفت، بااینحال، داوری نتیجه مطلوب شرکت نخواهد بود. پس از ناآرامیها، FQM گفته است که بهتر است ارزش معدن ۱۰میلیارددلاری را به عموم گستردهتر انتقال دهد و اکنون زمان بیشتری را برای شرکت در انتخابات ملی پاناما در سالآینده صرف کند. سهام FQM در هفته گذشته جهش کردهاست، اما همچنان بیش از ۵۰درصد زیر بالاترین رکورد در ژوئیه امسال معامله میشوند. کسری پیشبینیشده مس تعطیلی Cobre Panama و اختلالات غیرمنتظره عملیاتی که شرکتهای معدن مس را مجبور به کاهش تولید کرد، بازار شاهد حذف ناگهانی حدود ۶۰۰هزار تن عرضه موردانتظار بود که آن را از یک مازاد موردانتظار بزرگ به تعادل یا حتی کسری تبدیل کرد. به لطف مجموعهای از پروژههای بزرگ جدید که در سراسر جهان شروع بهکار کردند، قرار بود چند سالآینده سالهای پررونق مس باشد. پیش از اینکه بازار در اواخر امسال دوباره انقباض پیدا کند، انتظار میرفت که در بیشتر بخشهای صنعت، زمانیکه تقاضای فزاینده برای خودروهای الکتریکی و زیرساختهای انرژیهای تجدیدپذیر، با منابع بسیار زیاد مس سیراب شوند، در عوض صنعت معدن نشاندادهاست که عرضه تا چه حد میتواند آسیبپذیر باشد؛ چه به دلیل مخالفتهای سیاسی و اجتماعی، دشواری توسعه عملیات جدید، یا صرفا چالش روزانه بالاکشیدن سنگها از اعماق زیر زمین. قیمت لیتیوم با افزایش عرضه کاهش یافت قیمت لیتیوم در سال۲۰۲۳کاهش یافت، اما پیشبینیها برای سالآینده دور از انتظار است. تقاضای لیتیوم از طرف خودروهای الکتریکی هنوز بهسرعت درحالرشد است، اما تغییرات عرضه بازار را تحتتاثیر قرار دادهاست. در همین حال، UBS در اوایل این ماه اعلام کرد عرضه جهانی لیتیوم در سال۲۰۲۴تا ۴۰درصد افزایش خواهد یافت و به بیش از ۱.۴میلیونتن خواهد رسید. این بانک گفت که تولید در استرالیا و آمریکایلاتین به ترتیب ۲۲و ۲۹درصد افزایش خواهد یافت، درحالیکه انتظار میرود تولید در آفریقا به دلیل پروژههای توسعهای زیمبابوه دوبرابر شود. UBS گفت که تولید چین نیز در دو سالآینده ۴۰درصد افزایش خواهد یافت که توسط یک پروژه بزرگ CATL در استان جیانگشی جنوبی هدایت میشود. بانک سرمایهگذاری چین انتظار دارد قیمت کربنات لیتیوم چین در سالآینده بیش از ۳۰درصد کاهش یابد و به ۸۰هزار یوآن (۱۴هزار و ۸۰۰دلار) در هرتن در سال۲۰۲۴کاهش یابد. شیلی و مکزیک کنترل لیتیوم را در دست گرفتند رئیسجمهور شیلی، گابریل بوریک، برای تشکیل یک اتحادیه لیتیومی تحتکنترل دولت که داراییهای شرکت دولتی کودلکو را با معدنچی خصوصی SQM ادغام میکند، قدردانی کرد، زیرا رهبر چپ در تلاش برای افزایش کنترل بخش عمومی بر فلز لیتیوم است. SQM اعلام کرد که با غول مس کودلکو برای توسعه و تولید آتی این فلز در نمکزار آتاکاما شریک خواهد شد که قرار است در سال۲۰۲۵آغاز شود و تا سال۲۰۶۰ادامه یابد. این قرارداد به کودلکو کنترل اکثریت را در راستای برنامههای رئیسجمهور در ماه آوریل برای تقویت کنترل دولتی لیتیوم بهمنظور ایجاد مزایای گستردهتر از افزایش تقاضا و اجازهدادن به مشارکتهای دولتی و خصوصی برای مشارکت در بهرهبرداری از آن، میدهد. سالگذشته برای مدت طولانی، شرکتها در مورد آینده استخراج و تولید لیتیوم در منطقه نمک، واقع در شمال شیلی و محل نگهداری ۹۰درصد از ذخایر لیتیوم کشور، درگیر گفتوگو بودند. این کشور آمریکای جنوبی دارای بزرگترین ذخایر ثبتشده لیتیوم در جهان است. آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رئیسجمهور مکزیک در فوریه فرمانی را امضا کرد که مسوولیت ذخایر لیتیوم را به وزارت انرژی واگذار کرد. لوپز اوبرادور از بخشخصوصی خواست تا با معدنچی دولتی جدید همکاری کند و گفت که حجم سرمایهگذاری موردنیاز بهمعنای نیاز دولت به شرکا است، اما تحلیلگران استدلال میکنند که شرکتها بهاحتمال زیاد سرمایهگذاریهای خود را در دریاچههای نمکی پراکنده شیلی یا آرژانتین متمرکز کنند، جاییکه صنایع تاسیس شده پربازدهتر هستند و سیاستهای دوستانهتری نسبت به سرمایهگذاران اتخاذ میکنند. افزایش قیمت طلا در سالطلایی قیمت طلا در معاملات آتی نیویورک در ابتدای دسامبر به بالاترین حد خود رسید و بهنظر میرسد در سالجدید از اوج خود فراتر رود. معیار قیمت طلای لندن در یک حراج بعدازظهر روز چهارشنبه در حراج بعدازظهر ۲۰۶۹.۴۰دلار در هر اونس قرارگرفت و از رکورد قبلی ۲۰۶۷.۱۵دلار در اوت ۲۰۲۰فراتر رفت. JPMorgan در ماه ژوئیه رکورد جدیدی را پیشبینی کرد؛ اما انتظار داشت که در سهماهه دوم سال۲۰۲۴، بالاترین سطح جدید رخ دهد. این بانک در سهماهه پایانی سال۲۰۲۴هدف متوسط قیمت ۲.۱۷۵دلار در هر اونس دارد، با اینکه خطرات پیشبینیشده برای رکود اقتصادی ایالاتمتحده که احتمالا قبل از شروع توسط فدرالرزرو، خنثی شود، حتی با صعود طلا به قلههای جدید، هزینههای اکتشاف برای این فلز گرانبها کاهش یافت. مطالعهای که در ماه نوامبر منتشر شد، بودجهاکتشاف معدنکاری در ماه نوامبر امسال برای اولینبار از سال۲۰۲۰کاهش یافته وبا ریزش ۳درصدی به ۱۲.۸میلیارد دلار کاهشیافته است. بهرغم قیمت طلای درخشان، بودجهاکتشاف طلا که از نظر تاریخی بیشتر توسط بخش متاخر معدن نسبت به سایر فلزات یا مواد معدنی هدایت شدهاست، سالگذشته ۱۶درصد یا ۱.۱میلیارد دلار کاهشیافته و به کمتر از ۶میلیارد دلار رسیدهاست که ۴۶درصد از سهم جهانی را تشکیل میدهد. چین عضله معدنی حیاتی خود را بهکار میگیرد در ماه ژوئیه، چین اعلام کرد که صادرات دو فلز مهم و حیاتی را در تشدید جنگ تجاری بر سر فناوری با آمریکا و اروپا متوقف خواهد کرد. پکن گفت که صادرکنندگان برای شروع یا ادامه ارسال گالیوم و ژرمانیوم به خارج از کشور باید برای مجوز از وزارت بازرگانی درخواست کنند و باید جزئیات خریداران خارجی و درخواستهای آنها را گزارش کنند. بر اساس مطالعه اتحادیه اروپا در مورد مواد خام حیاتی در سالجاری، چین بهطور عمده منبع اصلی هر دو فلز است و ۹۴درصد از عرضه گالیوم و ۸۳درصد ژرمانیوم را به خود اختصاص دادهاست. این دو فلز دارای طیف وسیعی از کاربردهای تخصصی در ساخت تراشه، تجهیزات ارتباطی و دفاع هستند. در ماه اکتبر، چین اعلام کرد که برای حفاظت از امنیت ملی به مجوزهای صادراتی برای برخی از محصولات گرافیتی نیاز دارد. چین بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده گرافیت در جهان است. همچنین بیش از ۹۰درصد از گرافیت جهان را به موادی تبدیل میکند که تقریبا در تمام آند باتری خودروهای الکتریکی استفاده میشود که بخشی از باتری با بار منفی است. معدنچیان آمریکایی گفتند این اقدام چین بر نیاز واشنگتن برای تسهیل روند بازنگری مجوز خود تاکید میکند. به گفته «اتحاد برای نوآوری خودرو» که نماینده شرکتهای زنجیره تامین خودرو است، نزدیک به یکسوم گرافیت مصرفشده در ایالاتمتحده از چین میآید. در ماه دسامبر، پکن صادرات فناوری ساخت آهنرباهای خاکی کمیاب را در روز پنجشنبه ممنوع کرد و آن را به ممنوعیتی که قبلا در مورد فناوری استخراج و جداسازی مواد حیاتی وجود داشت، اضافه کرد. خاکهای کمیاب گروهی متشکل از ۱۷فلز هستند که برای ساخت آهنربا استفاده میشوند که انرژی الکتریکی را به انرژی حرکتی برای استفاده در وسایل نقلیه الکتریکی، توربینهای بادی و الکترونیکی تبدیل میکنند، درحالیکه کشورهای غربی در حال تلاش برای راهاندازی عملیات فرآوری مواد خاکی کمیاب خود هستند، انتظار میرود این ممنوعیت بیشترین تاثیر را بر بهاصطلاح «خاکهای کمیاب سنگین» داشتهباشد که در موتورهای وسایل نقلیه الکتریکی، تجهیزات پزشکی و تسلیحات مورداستفاده قرار میگیرند؛ جاییکه چین تا حدودی انحصار پالایش آنها را دارد. صعود قیمتی اورانیوم در اواخر نوامبر قیمت اورانیوم برای اولینبار در ۱۵سالگذشته به ۸۰دلار در هر پوند رسیدکه ناشی از افزایش مجدد تقاضا برای انرژی هستهای و اختلال در عرضه بود. طبق گزارش انجمن جهانی هستهای، عرضه جهانی کیک زرد ممکن است امسال یا سالآینده به ۱۴۵میلیون پوند برسد، اما تقاضای سالانه در حالحاضر ۱۸۰میلیون پوند است و تحلیلگران انتظار دارند تا سال۲۰۴۰تقریبا دوبرابر شود و به ۳۰۰میلیون پوند برسد. حدود ۶۰نیروگاه هستهای در سطح جهان در دستساخت است و تعداد بیشتری نیز برنامهریزیشدهاست. کشورهایی مانند آلمان و ژاپن که به فکر حذف تدریجی آنها بودند، مسیر خود را معکوس کردند.