جدال بانکی آمریکا و چین

جنت یلن طی هفته گذشته و در خلال سفر خود به چین، برای برخی از بانک‌های چینی خط و نشان کشید. یلن که به‌خاطر رویکردهای تنش‌زدای خود شناخته می‌شود و از طرفداران روابط محکم‌تر میان چین و آمریکا است، در سفر اخیر خود لب به تهدید گشود و گفت که آن دسته از بانک‌های چینی که به «تهیه کالاهای نظامی یا دو منظوره به پایگاه دفاعی-صنعتی روسیه کمک می‌کنند، خود را در معرض خطر تحریم‌های ما قرار می‌دهند.» با وجود تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه روسیه، عدم همراهی سایر کشورها اثرگذاری این تحریم‌ها را کاهش داده و آمریکایی‌ها در تلاشند این معضل را حل کنند.
در میان سیاستمداران آمریکایی کمتر کسی را می‌توان یافت که به اندازه جنت یلن، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده، مایل باشد تا روابط میان آمریکا و چین شکل جدی‌تری به خود بگیرد. او در سفر اخیر خود به چین که در روز ۹آوریل به پایان رسید، چهره دیگر خود در رابطه با چین را نیز اندکی به نمایش گذاشت. این مقام مسوول آمریکایی ضمن تلاش برای پیشبرد رویه پیشین خود برای افزایش بهبود روابط میان چین و آمریکا، یک تهدید برای بانک‌های چینی داشت. به گفته یلن، آن دسته از بانک‌ها که به «تهیه کالاهای نظامی یا دو منظوره به پایگاه دفاعی-صنعتی روسیه کمک می‌کنند، خود را در معرض خطر تحریم‌های ما قرار می‌دهند.»
بستن آخرین روزنه‌ها
تحریم نهادهای مالی به علت همکاری با روسیه اتفاق تازه‌ای نیست. از زمان تهاجم ولادیمیر پوتین به اوکراین در فوریه۲۰۲۲، مقامات واشنگتن تقریبا ۳۶۰۰فرد یا شرکت روس را تحریم کرده‌اند. اروپایی‌ها حتی از همتایان آمریکایی خود در وضع تحریم پیشی گرفته‌اند. ذخایر بانک مرکزی روسیه مسدود شده‌اند و صادرات کالاهای نظامی به این کشور ممنوع است. سوئیفت، یک سرویس پیام‌رسانی که توسط ۱۱۵۰۰بانک برای انجام پرداخت‌های مرزی به ارزش ۳۵تریلیون دلار در روز استفاده می‌شود، برخی از بزرگ‌ترین بانک‌های روسیه را تحریم کرده است. با این حال، هیچ‌یک از این موارد نتوانسته روسیه را از پیشی گرفتن از غرب در تهیه گلوله‌های توپخانه، حفظ خط مقدم و آماده شدن برای یک حمله بزرگ بازدارد.
یکی از دلایلی که صنایع دفاع روسیه همچنان ثابت قدم است و به فعالیت خود ادامه می‌دهد این است که اگرچه آمریکا و متحدانش تلاش کرده‌اند آن را فلج کنند، اما دیگران در این مسیر همراه آنها نیستند. بسیاری از کشورها، از جمله کشورهای بزرگی مانند چین و هند، و مراکز مالی مهم مانند امارات متحده عربی، می‌خواهند از این معرکه دور بمانند. از این رو خانم یلن در تلاش است تا سلاح دیگری را علیه روس‌ها به کار بگیرد؛ اینکه تحریم‌ها نه تنها بر شرکت‌های روسی اعمال شود، بلکه بانک‌هایی را که در هر نقطه از جهان به آنها کمک می‌کنند دربربگیرد.
تحریم ثانویه و بانک‌های چینی
چنین اقداماتی می‌تواند تاثیر مخربی بر بانک‌ها داشته باشد. در سال۲۰۱۸، خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد که در نظر دارد بانک ablv در لتونی را به‌عنوان یک مورد مشکوک پول‌شویی برای کمک به کره‌شمالی در دور زدن تحریم‌ها معرفی کند. به‌دلیل هراس از این موضوع، سایر موسسات شروع به برداشت انبوه وجوه از ablv کردند و بانک در عرض چند روز سقوط کرد. پیش‌تر، تحریم‌های ثانویه خفیف‌تر برای حذف شرکت‌های ایرانی از سیستم مالی جهانی، با اعمال جریمه‌های هنگفت علیه بانک‌های خارجی که با آنها معامله می‌کنند، استفاده شده است.
اهرم فشار آمریکا
آمریکا این اهرم فشار فراسرزمینی را مدیون نقشی است که دلار و در نتیجه سیستم بانکی این کشور در امور مالی بین‌المللی ایفا می‌کند. تهدید نهایی علیه بانک‌های خارجی که از رعایت آن امتناع می‌کنند این است که توانایی تسویه تراکنش‌های دلاری را از دست می‌دهند که درنهایت باید توسط آنهایی که در فدرال‌رزرو حساب دارند، پردازش شود. این تسلط دلار در تجارت، پرداخت‌های فرامرزی و بازارهای سرمایه است که در واقع قربانی تحریم را از سیستم مالی جهانی بیرون می‌کند. بنابراین آمریکا می‌تواند بانک‌های خارجی را وادار کند که تحریم‌های خود را اجرا کنند؛ حتی اگر دولت‌های خودشان این کار را نکنند.
روزنه‌ها بیشتر می‌شود
مشکل اینجاست که متحدان آمریکا از این نوع رفتار بیزارند. اعمال مجدد تحریم‌های ثانویه علیه ایران در سال۲۰۱۸ مقامات اتحادیه اروپا را به قدری آزار داد که به جست‌وجوی راه‌هایی برای باز نگه داشتن کانال‌های مالی غیردلاری پرداختند. اینکه وزارت خزانه‌داری رفتار مشابهی را در پکن پیش بگیرد ریسک به مراتب بزرگ‌تری است. تحریم‌های ثانویه به‌طور کلی کشورهای دیگر را وادار می‌کنند تا راه‌حل‌هایی ابداع کنند که در نهایت نفوذ آمریکا را از بین می‌برد. به گزارش دنیای اقتصاد،جایگزین چینی سوئیفت که در سال۲۰۱۸ بیش از ۱۵۰۰عضو داشت اکنون تعداد اعضایش دوبرابر شده است. به عبارت دیگر، حذف از سیستم تسویه دلار، مجازات کمتری نسبت به گذشته دارد و به نظر می‌رسد لحن نرم خانم یلن در پکن نمی‌تواند کار زیادی از پیش ببرد.