• سه شنبه ۲۴ مهر ۱۴۰۳ -
  • 15 October 2024

  • سه شنبه ۲۴ مهر ۱۴۰۳ -
  • 15 October 2024
بررسی دیدگاه‌ها و سوابق وزرای معرفی‌شده به مجلس؛

آنالیز کابینه پیشنهادی

مسعود پزشکیان از لیست وزرای پیشنهادی به مجلس رونمایی کرد. انتشار این لیست واکنش‌های متعددی را در رسانه‌ها و فضای مجازی برانگیخت. برخی فعالان از ترکیب لیست راضی بودند و آن را متناسب با وعده‌های رئیس جمهور تشخیص دادند. با این حال، برخی هم منتقد لیست ارائه‌شده بودند...

مسعود پزشکیان از لیست وزرای پیشنهادی به مجلس رونمایی کرد. انتشار این لیست واکنش‌های متعددی را در رسانه‌ها و فضای مجازی برانگیخت. برخی فعالان از ترکیب لیست راضی بودند و آن را متناسب با وعده‌های رئیس جمهور تشخیص دادند. با این حال، برخی هم منتقد لیست ارائه‌شده بودند. با ارائه این لیست، اعضای کلیدی تیم اقتصادی دولت تقریبا مشخص شده‌اند. در این میان، برای برخی از سمت‌ها همچون ریاست کل بانک مرکزی و ریاست سازمان بورس هنوز علامت سوال وجود دارد و مشخص نیست چه کسانی سکان این نهادها را در دولت چهاردهم بر عهده خواهند گرفت.در این گزارش همزمان با ارائه لیست وزرای پیشنهادی به بررسی سوابق و عملکرد گزینه‌های برخی از مهم‌ترین وزارتخانه‌های اقتصادی و غیر اقتصادی پرداخته شده است. باید توجه کرد این لیست گام آخر تعیین اعضای کابینه نیست و همه آنها باید رای اعتماد را از مجلس کسب کنند.
سرانجام دو هفته پس از آغاز دوره ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان، روز گذشته لیست کابینه پیشنهادی رئیس‌جمهور به مجلس ارائه شد؛ لیستی که اگرچه با آخرین لیست‌های منتشره کمی تفاوت داشت، اما نتوانست نمره قبولی را نه ازسوی حامیان رئیس‌جمهور و نه از سوی رقبای سیاسی‌اش کسب کند. لیست کابینه در شرایطی ظهر دیروز طی نامه‌ای به رئیس مجلس تقدیم شد که دیرشدن ارائه لیست به مجلس این گمانه را ایجاد کرده بود که احتمالا به دلیل برخی فشارها و اختلافات لیست مذکور طی روزهای آتی به مجلس ارائه خواهد شد. اما در نهایت اسامی وزرای پیشنهادی پزشکیان حدود ساعت 11 به مجلس رسید و از فهرست پیشنهادی دولت چهاردهم به صورت رسمی رونمایی شد‌.
فهرستی که از همان دقایق اول قرائت از سوی رئیس مجلس و انتشار در رسانه‌ها با واکنش‌هایی از سوی چهره‌های سیاسی، فعالان فضای مجازی و روزنامه‌نگاران روبه‌رو شد. منتقدان تاکید داشتند که این کابینه مورد انتظار کسانی که به پزشکیان رای داده و خواستار تغییر در وضعیت گذشته بودند، نیست. همچنین اگرچه لیست‌هایی که طی روزهای گذشته در فضای مجازی می‌چرخید، از قرار داشتن یک وزیر اهل سنت در کابینه حکایت می‌کرد، گزینه مذکور در نهایت از لیست خط خورد که همین موضوع نیز انتقاداتی را برانگیخت. همچنین سن وزرای پیشنهادی نیز از جمله موضوعاتی است که انتقادهایی را به همراه داشت. در این لیست ستار هاشمی و فرزانه صادق با ۴۸ سال سن جوان‌ترین وزرا و عبدالناصر همتی با ۶۷ سال سن، مسن‌ترین وزرای پیشنهادی هستند. منتقدان با توجه به اینکه جوان‌ترین وزیر پیشنهادی مسعود پزشکیان متولد سال ۱۳۵۵ و مسن‌ترین فرد متولد سال ۱۳۳۶ است و متوسط سن کابینه پیشنهادی رئیس‌جمهور، 59.7 سال است، براین نظرند که این میانگین سنی با شعارهای پیشین پزشکیان مبتنی بر جوان‌گرایی در تعارض است. از دیگر انتقادهایی که به پزشکیان وارد شد حضور سه وزیر دولت سیزدهم در لیست کابینه بود که از نظر منتقدان به معنی ادامه راه دولت قبل است.
همزمان با این انتقادها برخی لیست مذکور را محصول تقسیم جناحی دانستند. از جمله آنکه برای مثال از ظفرقندی به عنوان سهم اصلاح‌طلبان پیشرو، نوری‌قزلجه و همتی سهم کارگزاران، میدری، ستار‌هاشمی، پاک‌نژاد و فرزانه صادق سهمیه بهبودخواهان، عباس صالحی، صالحی‌امیری، عراقچی و سیمایی سهمیه دولت روحانی، اسکندر مومنی، دنیا‌مالی و علی‌آبادی سهم اصولگرایان، خطیب و نصیرزاده و رحیمی به عنوان وزرای توافقی و اتابک سهم بخش خصوصی یاد کردند.
در این میان البته برخی نیز با حمایت از رئیس‌جمهور، از چینش کابینه با توجه به محدودیت‌ها و ظرفیت‌های دولت پشتیبانی کردند. به باور آنها وزرای پیشنهادی با توجه به امکانات و اقتضائات کشور انتخاب شدهاند و با توجه به اینکه فهرست وزرای پیشنهادی را فراجناحی می‌دانند، آن را قابل قبول توصیف می‌کنند. فارغ از انتقادها و تعریف و تمجید‌هایی که روز گذشته نسبت به انتخاب‌های مسعود پزشکیان صورت گرفت، در این گزارش به بررسی اجمالی لیست کابینه چهاردهم در سه بخش اقتصادی، سیاسی و فرهنگی پرداخته‌ایم‌.
سکانداران بدون سابقه وزارت
مسعود پزشکیان در لیست کابینه پیشنهادی‌اش به مجلس در حوزه اقتصادی، از 6چهره جدید در عرصه وزارت رونمایی کرده است‌. نکته مهم گزینش این چهره‌ها عدم سابقه وزارت آنها است‌. نکته‌ای که بازخوردهای مثبت و منفی را به واسطه سروکارداشتن آنها با اقتصاد و معیشت مردم به دنبال داشته است‌. با این حال اگرچه هیچ کدام از سکانداران احتمالی اقتصاد کشور، در حوزه اقتصاد و حوزه‌ای که برای تصدی وزارت معرفی شده‌اند سابقه وزارت ندارند، اما دستی بر آتش دارند. عبدالناصر همتی، وزیر پیشنهادی وزارت امور اقتصادی و دارایی یکی از همین چهره‌هاست که برای یکی از مهم‌ترین وزارتخانه‌ها انتخاب شده است. او دارای دکترای اقتصاد از دانشگاه تهران است و عضویت در کمیته اقتصادی شورای عالی امنیت ملی و هجدهمین رئیس کل بانک مرکزی را در سوابق خود دارد. سید‌محمد اتابک گزینه پیشنهادی دولت چهاردهم برای وزارت صنعت، معدن و تجارت به مجلس است که اگرچه سابقه وزارت در این وزارتخانه مهم را ندارد، اما سابقه مدیریتی در وزارت صنایع و مجلس و سایر حوزه‌های صنعتی را در کارنامه‌اش دارد.
احمد میدری دیگر وزیر پیشنهادی در این حوزه است که رئیس‌جمهور او را به عنوان گزینه تصدی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به مجلس معرفی کرده است‌. میدری سابقه معاونت رفاه اجتماعی وزارتخانه تعاون، کار و رفاه اجتماعی از دولت یازدهم را در کارنامه خود دارد‌. او از سال ۱۳۹۶ نیز ریاست کمیته آمار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را نیز برعهده داشت. محسن پاک‌نژاد، وزیر پیشنهادی نفت نیز از دیگر وزرای پیشنهادی بدون سابقه وزارت است که از وزارت نیرو آغاز به کار کرده و در ادامه به عنوان مشاور وزیر نفت و رئیس ستاد نظارت بر سوخت‌رسانی وزارت نفت و بازرسی فنی وزارتخانه‌ای که حالا به عنوان سکاندارش معرفی شده، فعالیت کرده است.
در میان وزرای پیشنهادی دیگری که با حوزه اقتصاد گره خورده‌اند، می‌توان از فرزانه صادق، وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی به مجلس به عنوان یکی از سد‌شکنی‌های پزشکیان یاد کرد که درصورت تایید صلاحیت یکی از نقاط قوت دولت او در استفاده از زنان در عرصه وزارت در پست مهمی چون وزارت راه‌وشهر‌سازی خواهد بود. در واقع درصورت رای اعتماد مجلس به او، دولت پزشکیان دومین دولت جمهوری اسلامی خواهدشد که یک زن سکان یکی از وزارتخانه‌هایش را به دست خواهد گرفت. پیش از این محمود احمدی‌نژاد در دولت دهم مرضیه وحید دستجردی را به عنوان وزیر بهداشت در کابینه خود قرارداده بود.
با این حال صادق به عنوان معمار و شهرساز ایرانی از جمله وزرایی است که سابقه وزارت ندارد و دبیری شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و معاونت معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی در دوره محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم در کارنامه خود دارد.  غلامرضا نوری‌قزلجه، وزیر پیشنهادی جهاد کشاورزی هم در صورت کسب رای اعتماد از مجلس، از دل بهارستان راهی پاستور خواهد شد. او نیز سابقه وزارت را برای کرسی که برایش در نظر گرفته شده ندارد، اما عضو فعال کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در مجلس است. در میان افرادی که برای وزارتخانه‌های اقتصادی انتخاب شده‌اند، رئیس‌جمهوری عباس علی‌آبادی را به عنوان وزیر نیروی پیشنهادی دولت چهاردهم برای اخذ رای اعتماد به مجلس معرفی کرده است. او تنها فردی است که در میان 7وزیری که در بخش اقتصادی معرفی شده‌اند، سابقه وزارت دارد و از سال ۱۴۰۲ به عنوان وزیر صنعت، معدن و تجارت مشغول به کار است.
تیم سیاسی-امنیتی پزشکیان
اما در عرصه سیاست، پزشکیان چهره‌هایی را برای وزارت انتخاب کرده است که بعضا سابقه وزارت در دولت سیزدهم را دارند؛ افرادی که البته انتخاب آنها بیشترین انتقادها را نیز به همراه داشته است.
منتقدان گزینش و انتخاب این چهره‌ها را ادامه راه دولت پیشین می‌دانند. امین‌حسین رحیمی یکی از همین وزرای پیشنهادی است که تصدی وزارت دادگستری در دولت سیزدهم را نیز بر عهده داشت. در کنار او خطیب گزینه پیشنهادی وزارت اطلاعات قرار دارد که او نیز در دولت قبل هدایت وزارت اطلاعات را برعهده داشت. در کنار این وزرا که در صورت تایید راه خود را در وزارتخانه متبوعشان ادامه می‌دهند، رئیس‌جمهوری، امیر عزیز نصیرزاده را به عنوان وزیر پیشنهادی دفاع معرفی کرده که سابقه وزارت ندارد، اما ریاست ستاد نیروی هوایی ارتش و جانشینی فرمانده نیروی هوایی ارتش از جمله سوابق اوست.
اسکندر مومنی به عنوان گزینه پیشنهادی وزیر کشور دولت چهاردهم با سابقه دبیرکلی ستاد مبارزه با مواد مخدر، فرماندهی پلیس راهنمایی و رانندگی و جانشینی فرمانده نیروی انتظامی از جمله گزینه‌هایی است که روز گذشته انتخابش با انتقادهای بسیاری همراه شد‌. عباس عراقچی، دیپلمات باسابقه و دبیر شورای راهبردی روابط خارجی یکی دیگر از چهره‌هایی است که برای پست وزارت خارجه انتخاب شده و حضور احتمالی‌اش در دولت با استقبال روبه‌رو شده است. هر چند این انتخاب منتقدانی از جناح رقیب دارد که قطعا راه او را برای رسیدن به کرسی وزارت خارجه سخت خواهد کرد.
پیشنهادهای فرهنگی و اجتماعی پزشکیان
درعرصه فرهنگ نیز رئیس‌جمهور دست به انتخاب سیدرضا صالحی‌امیری به عنوان وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی زده است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت یازدهم، معاون رئیس‌جمهوری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سرپرست وزارت ورزش و جوانان در دولت یازدهم، از مهم‌ترین سوابق اجرایی صالحی‌امیری است. انتخابی که برخی براین باورند که نمی‌تواند از سد منتقدانش در مجلس به راحتی عبور کند. سیدعباس صالحی گزینه پیشنهادی مسعود پزشکیان برای پست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که در حال حاضر به عنوان مدیرمسوول موسسه و روزنامه اطلاعات و رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی فعالیت می‌کند. او نیز در دولت یازدهم به معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در دولت دوازدهم به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت می‌کرد‌. حسین سیمایی‌صراف نیز گزینه پیشنهادی علوم است که در صورت تایید نمایندگان سکان وزارت علوم را در دست خواهد گرفت. او اگرچه سابقه وزارت ندارد، اما در بخش‌هایی چون معاونت حقوقی و امور مجلس وزارت علوم فعالیت داشته است.
ستار هاشمی، وزیر پیشنهادی وزارت ارتباطات هم از جمله کسانی است که بدون سابقه وزارت معرفی شده است. او سال 98 در دولت دوازدهم از سوی آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات به عنوان معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات منصوب شد. هاشمی در تاسیس انجمن هوش مصنوعی ایران نیز نقش داشته است. علیرضا کاظمی وزیر پیشنهادی وزارت آموزش‌وپرورش یکی دیگر از کسانی است که معرفی‌اش واکنش‌های تندی را به دلیل وابستگی خانوادگی‌اش به یکی از چهره‌های نظامی در برداشته است.
او مسوولیت‌های گوناگونی در این حوزه بر عهده داشته است که یکی از مهم‌ترین مسوولیت‌های او سرپرستی وزارت آموزش‌وپرورش در سال ۱۴۰۰ بود. محمدرضا ظفرقندی، وزیر پیشنهادی وزارت بهداشت با سابقه ریاست دانشگاه علوم پزشکی تهران و همچنین ریاست سازمان نظام پزشکی در دو دوره یکی دیگر از پیشنهادهایی است که احتمالا رای اعتماد به او جنجالی خواهد شد. احمد دنیامالی یکی دیگر از گزینه‌های پیشنهادی پزشکیان در عرصه اجتماعی و فرهنگی است که برای پست وزارت ورزش و جوانان در نظر گرفته شده است. او در گذشته ریاست فدراسیون قایقرانی و معاونت وزارت راه و شهرسازی را نیز بر عهده داشته است.
انتقادهای نمایندگان
معرفی لیست مذکور ابتدا روز گذشته در مجلس با انتقادات بسیاری از سوی نمایندگان مجلس در قالب نطق و تذکر همراه شد. ازجمله، محسن بیگلری نماینده مردم سقز و بانه که در نطق میان‌دستور خود خطاب به رئیس‌جمهوری گفت: هموطنان کرد و اهل سنت با هزاران امید به شما رای داده‌اند. اما امروز که نوبت پاسخ‌گویی شما بود، نه اهل سنت و نه کردها سهمی نداشتند. وی گفت: انتظار داریم در سطوح دیگر از مردمان اهل سنت و کرد استفاده شود. امیرحسین ثابتی نماینده تهران و از منتقدان پزشکیان در جریان رقابت‌های انتخاباتی نیز روز گذشته در نطق میان دستورش در مجلس در انتقادی تند اظهار کرد: لیستی که آقای قالیباف از دولت خواندند نشان می‌دهد میانگین سنی آن بالای ۶۰ سال است و همان اشکال دولت آقای روحانی در حال رخ دادن است. روح‌الله نجابت، نماینده مردم شیراز در مجلس هم گفت: برخی از وزرای پیشنهادی کابینه چهاردهم سابقه درخشانی ندارند و احتمالا در جلسات رأی اعتماد دچار چالش می‌شوند. مالک شریعتی، نماینده مجلس نیز در توییتی به فهرست وزرای معرفی شده از سوی مسعود پزشکیان واکنش نشان داد و نوشت: حداقل ۴ وزیر پیشنهادی موفق به اخذ رای اعتماد مجلس نمی‌شوند.
منتقدان در فضای مجازی چه گفتند؟
اما این تنها مجلسی‌ها نبودند که روز گذشته به لیست مذکور واکنش نشان دادند. انتخاب این افراد درفضای مجازی هم واکنش برانگیز بود. از جمله علی‌اصغر شفیعیان که در شبکه ایکس خواستار توجه به محدودیت‌های قانونی و ساختاری رئیس‌جمهور شد و تصریح کرد ما و شما از پیش از انتخابات از زمین بازی آگاه بودیم. یکی دیگر از نکاتی که در شبکه ایکس مطرح شد حضور احمد دنیا‌مالی به عنوان وزیر ورزش بود که او را گزینه رئیس مجلس برای وزارت با توجه به رای او در انتخابات به قالیباف توصیف می‌کردند. جلیل رحیمی‌جهان‌آبادی نماینده سابق مجلس نیز در پیامی از رسیدن 8وزارتخانه به کسانی که به دولت رای نداده بودند و نرسیدن وزارت به یک اهل تسنن انتقاد کرد. برخی نیز چنین نوشتند: قرار بود دولت سوم روحانی شود حواسشان پرت شد، دولت دوم رئیسی شد. آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات هم در پیامی در شبکه ایکس نوشت قرار بود کابینه نماد تغییر باشد نه تداوم وضع موجود. برخی از کاربران هم دولت پزشکیان را مردود در نخستین امتحانش اعلام کردند. ازسوی دیگر آذری‌جهرمی بیانیه‌های تضعیف‌کننده درپی معرفی کابینه را شلیک به پای خود بیان کرد.
چند نفر از سوی شورای راهبری معرفی شدند؟
در این میان از آنجا که طی روزهای گذشته شورای راهبری مسوولیت گزینش و انتخاب و معرفی وزرا به رئیس‌جمهور را بردوش داشت، روز گذشته رحمت‌اله بیگدلی، عضو شورای راهبری دولت چهاردهم در گفت‌وگو با مهر درباره لیست وزرای پیشنهادی رئیس‌جمهوری به مجلس و ترکیب آنها گفت: جز ۷ نفر از وزرای مهم پیشنهادی بقیه اسامی لیست پیشنهادهای شورای راهبری به رئیس‌جمهوری است. وی با بیان اینکه شورای راهبری از پیشنهادهای خود به رئیس‌جمهوری دفاع می‌کند، ادامه داد: ما از لیستی که خودمان به رئیس‌جمهور پیشنهاد داده‌ایم، دفاع می‌کنیم و احتمال می‌دهیم لیست وزرای پیشنهادی با ترکیبی که نهایی شده است در مجلس رای بیاورد. به هر ترتیب مجلس از امروز در کمیسیون‌های تخصصی به بررسی برنامه‌های ۱۹ وزیر پیشنهادی دولت مسعود پزشکیان که 14نفر آنها در صورت رای اعتماد برای اولین ‌بار هدایت یک وزارتخانه را به دست خواهند گرفت، می‌پردازد. محمدباقر قالیباف رئیس مجلس دیروز از نمایندگان خواست که به جدول پیش‌بینی شده برای حضور وزرای پیشنهادی در کمیسیون‌ها پایبند باشند تا وزرا بتوانند در تمامی کمیسیون‌ها حضور پیدا کنند و تا آخر هفته بررسی‌ها به صورت کامل انجام شود. حاجی‌بابایی نایب رئیس مجلس هم گفت: کمیسیون‌ها یک هفته فرصت دارند که برنامه‌های وزرای پیشنهادی را  بررسی کنند.
لینک کوتاه خبر: https://eghtesadkerman.ir/11844
اخبار مرتبط
نظرات شما