موانع توسعه صنعت خرما

کرمان بزرگترین تولیدکننده خرمای کشور است اما تولید این محصول صادراتی با آسیب ها و زنگ خطرهای جدی از جمله آفت سوسک سرخرطومی، ناترازی آب و برق، قیمت گذاری، تعرفه صادراتی و خشکیدگی روبرو است، چالش‌هایی که مورد بحث و بررسی کارشناسان و مسئولان در نخستین آیین بزرگداشت روز ملی خرما قرار گرفت.
استان کرمان با ۷۵ هزار هکتار سطح زیر کشت، سالانه بیش از ۴۵۰ هزار تن خرما برداشت می کند و وابستگی زندگی یک میلیون نفر به خرما و فعالیت ۳۵۵ واحد سردخانه و ۱۱ کارخانه فرآوری این محصول، کرمان را به بزرگترین تولیدکننده خرما در کشور و دومین محصول کشاورزی ارزآور تبدیل کرده که تمامی این آمار و ارقام اهمیت و ضرورت حفظ و توسعه این کالا را نشان می دهد.
نخستین آیین گرامیداشت روز ملی خرما در شرایطی روز سه شنبه با حضور مسئولان ملی و استانی در محل اتاق بازرگانی کرمان برگزار شد که مسئولان، کارشناسان و کشاورزان استان شرایط فعلی خرما، چالش ها و راهکارهای حفظ و توسعه این محصول کشاورزی را مورد بررسی قرار دادند.
در این زمینه کشاورزان و کارشناسان استان کرمان با حضور در آیین روز ملی خرما اعلام کردند که تغییرات جوی و طبیعی را باعث و بانی عارضه های خشکیدگی و سوسک حنایی خرمایی می دانند و به نظر می رسد که تمامی چالش های یاد شده، زنگ خطری را برای این محصول کشاورزی صادراتی استان به صدا درآورده که ضرورت هم افزایی دولت و بخش خصوصی را دوچندان می کند؛ در این زمینه فعالان اقتصادی می گویند، دولت ضمن همکاری با بخش خصوصی باید در عین چاره اندیشی، خرما را به عنوان یکی از بزرگترین منابع درآمدی استان که با معیشت این مردم گره خورده، حفظ کند.
مولفه‌های حفظ و توسعه خرما از زبان وزیر جهاد کشاورزی
وزیر جهاد کشاورزی در این آیین به صورت ویدئوکنفرانسی گفت: خرما یکی از محصولاتی است که ما در جهان حرف زیادی در مورد این محصول برای گفتن داریم لذا در کنار فعالیت فنی، اصول صحیح باغداری و استفاده از ارکان و اصلاحات کشاورزی نوین باید برای توسعه این محصول اقداماتی انجام دهیم.
غلامرضا نوری افزود: یکی از مهمترین این مولفه ها توسعه تجارت است و در این زمینه هرچه صادرات خرما توسعه یابد باعث توسعه تولید خرما در کشور خواهد شد.
وی در ادامه با اشاره به ضرورت تکمیل ارزش افزوده خرما، تاکید کرد: موضوع فرآوری و بسته بندی بایستی مورد توجه سرمایه گذاران و فعالان این حوزه باید باشد تا زنجیره ارزش افزوده را تکمیل کنیم.
وزیر جهاد کشاورزی گفت: همچنین علاقه خریداران بازار جهانی به اقلام مختلف خرمای کشور، ظرفیت خوبی برای ماست و در این خصوص بخش خصوصی کارهای خوبی را آغاز کرده که می تواند گام موثری در توسعه کشت خرما و تجارت کشور عزیز ما داشته باشد.
وی با بیان اینکه موضوع بازار و فرآوری برای ما بسیار مهم است تصریح کرد: استان های فعال تولید خرما باید در تنظیم بازار، برندسازی و فرآوری این محصول برنامه ریزی داشته باشند.
نوری خاطرنشان کرد: امید می رود طی هفته های آینده با قیمت گذاری این محصول، حاصل دسترنج به قیمت مناسب در بازار عرضه شود تا انگیزه ای برای تولید بیشتر شود.
اهمیت خرما و جای خالی متولیان کشاورزی کرمان
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان هم در این آیین گفت: موضوعی مهمتر از خرما با وجود تولید انبوه، این است که صادرات و اشتغالزایی در بخش کشاورزی این استان، آن هم در فصل برداشت محصول وجود ندارد اما مسئولان جهاد کشاورزی در این نشست حاضر نشدند.
سیدمهدی طبیب زاده افزود: استاندار کرمان با تلاش جدی و خالصانه مباحث کشاورزی استان کرمان را پیگیری می کند که در این زمینه جای قدردانی از استانداری کرمان وجود دارد.
چالش ها و چند راهکار توسعه خرما
رییس انجمن ملی خرما ایران نیز در این نشست گفت: ۱۳ استان کشور از خرما بهره می برند و معیشت ۶ استان مرزی به صنعت خرما وابسته است و یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن تولید این محصول یک و نیم میلیارد دلار درآمد مالی برای کشور دارد.
محسن رشید فرخی با بیان اینکه بزرگترین مشکل ما ناترازی آب است افزود: بخش عمده ای از منابع آبی در بخش کشاورزی هزینه می شود اما با وجود ناترازی هایی که با آن روبرو هستیم به زحمت می توانیم داشته های خود را نگهداریم.
وی با اشاره به صحبت های پیرامون افزایش سطح زیرکشت و خودکفایی خرما ادامه داد: اهمیت حفظ منابع آبی بسیار مهم تر از توسعه این محصول است و امنیت آبی حتی از امنیت غذایی مهمتر است.
رییس انجمن ملی خرما ایران عنوان کرد: فقط یک میلیارد مترمکعب بیلان منفی آب در استان کرمان داریم و هر مترمکعب آب خلیج فارس هم سه دلار و ۲۰ سنت قیمت دارد، آیا این آب صرف اقتصادی برای تولید محصولات کشاورزی پرهزینه را دارد؟
وی تاکید کرد: افزایش واحد سطح زیرکشت خرما به هیج عنوان هدف ما نیست و در این زمینه ما تجربه پسته را داریم و باید تلاش کنیم سطح فعلی را نگهداریم. کشاورزان نیز با وجود آفت سوسک سرخرطومی حنایی مواجه هستند که احتیاج به بودجه ویژه برای مقابله با این حوزه وجود داریم.
رشیدفرخی افزود: گرمای بی سابقه ناترازی برق به شدت ما را آزار می دهد و به درختان و خرما آسیب زده و با این وضعیت چطور افزایش سطح داشته باشیم؟
وی تصریح کرد: نمی دانم آزمون و خطا چقدر باید بر هر جای کشور تحمیل شود تا روش صحیح را پیش بگیریم، ما امسال نه تنها کمبود خرما در کشور نداشتیم بلکه هنوز موجودی در سردخانه ها داریم و باید پرسید که ممنوعیت صادرات خرما برای چه چیزی بود؟
این مسئول گفت: بخش خصوصی می تواند مشکلات خود را رفع کند اما دستورالعمل های خلق الساعه توان بخش خصوصی را گرفته و در این زمینه آزمون و خطا جایز نیست.
وی با تاکید بر وارد نشدن دولت به حوزه صادرات و تولید خرما ادامه داد: دولت ناترازی آب و برق را مدیریت کند، ورود برخی دستگاه های غیرتخصصی به بخش صادرات به مشکل تبدیل شده، شک نداریم باید ارز حاصل از صادرات به کشور برگردد اما تعرفه های حوزه کشاورزی باید از محصولاتی مانند پتروشیمی جدا باشد.
رشیدفرخی بیان کرد: نهادهایی به‌خاطر استحصال ارز حاصل از صادرات به این حوزه ورود کردند که در این زمینه باید تشکل های بخش خصوصی و تخصصی دستگاه ها با یکدیگر گفت و گو و تبادل نظر کنند و در این زمینه بخش پسته به شدت آسیب دید اما اجازه نخواهیم داد این موضوع برای صنعت خرما هم تکرار شود.
وی با اشاره به ورود نهادهای تخصصی قیمت گذاری دستوری و نداشتن ثبات قوانین و مقررات افزود: ما به دولت جدید امید داریم رییس جمهور یک حرف جادویی زد و باعث شد افراد مردد به پای صندوق های رای بیایند و رای بدهند و آن کلمه صداقت بود که امیدوارم این صداقت در پایان دوره چهار ساله خود را نشان دهد.
به گزارش ایرنا،محمدمهدی فداکار استاندار کرمان نیز در این نشست راهکارهایی برای رفع و مدیریت چالش های حفظ و توسعه خرما در استان کرمان ارائه کرد که با تیتر «استاندار کرمان: عزمی برای مدیریت مصرف آب در کشاورزی کرمان شکل نگرفته است» روی خروجی ایرنا قرار گرفت.