نگاه ترامپ به قدرت دلار

براساس تحلیلی از وال استریت ژورنال، این جایگاه آنچنان برای ترامپ مهم است که هفته گذشته کشورهای بریکس را تهدید کرد در صورت کنار گذاشتن دلار تعرفه 100 درصدی بر آنها وارد خواهد کرد. با اینحال این هشدار ممکن است کمی زودهنگام باشد چراکه ارز بریکس هنوز از مرحله بحث فراتر نرفته است.
با اینحال، دفاع ترامپ از دلار دریچه‌ای است به اینکه از نظر او ایالات متحده چطور باید از قدرت اقتصادی خود استفاده کند. به گفته او، این قدرت به دلیل استفاده بیش از حد از تحریم‌های مالی که کشورهای دیگر را تشویق می‌کند از دلار دوری کنند تضعیف شده است.
به اعتقاد او، تعرفه‌ها روشی انعطاف پذیرتر و کم خطرتر برای دستیابی به اهداف سیاست خارجی آمریکاست. اما این نظریه هنوز آزمایش نشده است. با اینحال، رویکرد ترامپ مستلزم مطالعه جدی است، چراکه رویکرد کنونی موفقیت چندانی نداشته است. تحریم‌ها هنوز روسیه را مجبور به ترک اوکراین، نیکلاس مادورو را مجبور به واگذاری قدرت، یا ایران برای مجبور به کنار گذاشتن برنامه هسته‌ای خود نکرده است.
دلار به دلیل اندازه، عمق و پایداری اقتصاد و سیستم مالی ایالات متحده به وسیله مطلوب خارجی‌ها برای تجارت و سرمایه گذاری در سراسر مرزها تبدیل شده است. اثرات شبکه‌ای نیز جذاب شدن را برای رقبا دشوار کرده است.
وضعیت دلار به عنوان ارز ذخیره به ایالات متحده امکان می‌دهد تا بیشتر و با نرخ‌های بهره پایین‌تر استقراض کند. این بدان معناست که بخش بزرگی از تجارت جهانی از طریق کانال‌های مالی جریان پیدا می‌کنند که در حوزه ایالات متحده است.
بنابراین آمریکا می‌تواند با قطع ارتباط از این سیستم یک بازیگر خارجی را فلج کند. آمریکا درحال حاضر از این قدرت استفاده فراوانی می‌کند؛ ایالات متحده تقریبا هر روز نهاد جدیدی را برای فعالیت جنایی، تروریسم، نقض حقوق بشر یا ارتباط با رژیم‌های تحریم شده به لیست تحریم های خود اضافه می‌کند، به‌طوری که اکنون بیش از 17 هزار هدف تحریم دارد.
ولی برخی نگرانند که حجم تحریم‌ها می‌تواند سبب خودتخریبی آنها شود. کیمبرلی دونوان که قبلا در شبکه اجرای جرایم مالی وزارت خزانه‌داری آمریکا خدمت می‌کرد و اکنون در شورای آتلانتیک است، معتقد است هرچه بیشتر از تحریم‌ها استفاده شود خطر کاهش استفاده از دلار به عنوان ابزار امنیت ملی افزایش می‌یابد.
ترامپ نیز در سخنرانی ماه سپتامبر خود به افزایش تحریم‌ها حمله کرد و گفت، این تحریم‌ها بالاخره دلار و همه چیزهایی که دلار نماینده آنهاست را نابود خواهد کرد. او با بیان اینکه از تحریم‌ها کمترین استفاده ممکن را خواهد کرد گفت به هر کشوری که دلار را کنار بگذارد با تعرفه ضربه خواهد زد.
تهدید آخر هفته او برای انجام این کار ممکن است با علاقه برخی از رهبران بریکس، به ویژه رئیس جمهور برزیل، لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا در ایجاد جایگزینی برای دلار مرتبط باشد. اما دولت آفریقای جنوبی این هفته اعلام کرد که بریکس درحال برنامه‌ریزی برای یک ارز جدید نیست. مارک سوبل، یکی از مقامات سابق وزارت خزانه داری نیز معتقد است این مساله بزرگنمایی شده است؛ وحدتی در اینباره وجود ندارد، حجم اقتصادی وجود ندارد، و به دلیل تنش‌های ژئوپلتیک اختلاف نظر زیادی در بریکس وجود دارد دارد.
براساس گزارش شورای آتلانتیک، دلار همچنان 58 درصد از ذخایر ارزی جهان، 54 درصد از صورتحساب صادرات و 88 درصد از مبادلات ارزی را تشکیل می‌دهد.
با اینحال کشورهای دیگر، به ویژه اعضای بریکس، تلاش‌های خود برای شکستن سلطه دلار را افزایش داده‌اند. این تلاش‌ها پس از آن قوت گرفت که ایالات متحده و اتحادیه اروپا دارایی‌های خارجی بانک مرکزی روسیه را مسدود کردند و چندین بانک روسی را از استفاده از سوئیفت در پی حمله روسیه به اوکراین منع کردند.
افزایش قیمت طلا و بیت‌کوین نیز ممکن است نشان دهنده جستجوی جایگزین‌های دلار باشد. بر اساس گزارش شورای جهانی طلا، بانک‌های مرکزی از سال 2022 نسبت به مجموع شش سال گذشته طلای بیشتری خریداری کردند.
احتمال اینکه تعرفه‌ها استفاده از دلار را کاهش دهد کمتر از تحریم‌هاست. آنها را می‌توان تنظیم کرد، درحالی که تحریم‌ها اینطور نیستند. از سوی دیگر، تعرفه‌ها را می‌توان علیه کشورهای دوست نیز استفاده کرد در حالی که تحریم‌ها به طور کلی این قابلیت را ندارد.
ترامپ مکزیک و کانادا را به دلیل فنتانیل و مهاجرت غیرقانونی تهدید کرده است. اسکات بسنت، نامزد ترامپ برای تصدی وزارت خزانه‌داری نیز تعرفه‌ها را ابزاری مفید برای ترغیب متحدان به هزینه بیشتر برای دفاع خود، باز کردن بازارهای خارجی به روی صادرات ایالات متحده و تضمین همکاری برای پایان دادن به مهاجرت غیرقانونی و جلوگیری از قاچاق فنتانیل یا تهاجم نظامی توصیف کرده است.
اما تعرفه‌ها معایبی هم دارند. اگر مانند تحریم‌ها بیش از حد مورد استفاده قرار گیرند، می‌توانند تجارت را تا حدی کاهش دهند که هیچ اهرمی برای ایالات متحده باقی نماند. تعرفه‌ها همچنین می‌توانند با افزایش قیمت‌ها، مختل کردن تولید و دعوت به اقدامات تلافی جویانه به ایالات متحده آسیب بزنند.
از سوی دیگر، حفظ وضعیت ذخیره دلار مستلزم آن است که ایالات متحده دارایی‌های مبتنی بر دلار، مانند اوراق قرضه را به بقیه جهان عرضه کند. به عبارت دیگر، باید یک وام گیرنده خالص باشد، به این معنی که باید کسری حساب جاری داشته باشد.
به گزارش اکوایران، این درحالی است که ترامپ می‌خواهد کسری تجاری را کاهش دهد؛ کسری‌ای که او آن را به عوامل مختلفی از جمله پایین نگه داشتن ارزش ارزهای دیگر کشورها در برابر دلار نسبت می‌دهد. در دهه ۱۹۸۰، تلاش مشترک کشورهای پیشرفته برای کاهش ارزش دلار، به‌طور موقت باعث کاهش این کسری شد.
بنابراین، تا زمانی که دلار به‌عنوان ارز ذخیره جهانی باقی بماند، مقداری کسری تجاری ممکن است بهای اجتناب ناپذیر آن باشد.